112- §. Mumkin boMgan ko‘chish prinsipini qo‘Uab masalalar
yechish
Mumkin bo ‘lgan ko‘chish prinsipini q o ila b hal etiladigan m asa
lalar quyidagi tartibda yechiladi:
1. Sistemaga ta ’sir qilayotgan kuchlar rasm da tasvirlanadi.
2. Sistemaga q o ‘yilgan bog‘lanish ideal b o ‘lmasa, ta ’sir qiluvchi
kuchlar qatoriga bogManish reaksiya kuchini (ishqalanish kuchini)
qo‘shish kerak.
3.
Sistemaning erkinlik darajasi, ya’ni bir-biriga bog‘liq boMma-
gan mumkin bo‘lgan ko‘chishlar aniqlanadi.
4. Sistem aga q o ‘yilgan ham m a kuchlarn in g bir-biriga b o g ‘liq
b o ‘lm agan m um kin boMgan ko‘chishdagi h ar bir ishning yig‘indisi
nolga tenglashtiriladi.
5. T uzilgan m u v o zan at ten g lam a sid a
q atn ashg an b ir-b irig a
b o g ii q boMgan k o 'c h is h la r sistem a b itta nu qtasin in g m um kin
boMgan ko‘chishi orqali ifodalanadi.
6. Hosil boMgan tenglam alardan nomaMumlar aniqlanadi.
Izoh: Agar m asalada biror bogManish
reaksiya kuchini aniqlash
talab etilsa, aw al sistemani bu bogManish ta ’siri reaksiya kuchi bilan
almashtirilishi, so‘ngra muvozanat tenglam alari tuzilishi kerak.
70-
masala. Suv o ‘tk azad ig an tesh ik n i berkituvchi / - zatv o r
(qopqoq) 2-ko‘targich yordam ida ko‘tariladi (200-rasm). Uning
KL
va
CD yon yo‘nalishlaridagi ishqalanish kuchi Fish=800 N ga teng.
K o‘targich
vinti ikki kirimli boMib, uning qadam i
h= 8 mm . U
OA
va
OB dastalar yordam ida aylantiriladi.
OA=OB=l=3Q sm.
Zatvor
teng oMchovli ko‘tarilishi uchun dastalar uchlariga qanday
F kuch
q o ‘yilishi lozimligi aniqlansin. Zatvor ogMrligi 100 N.
