|
‘zbekist0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim yazirligi q‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi markaziBog'liq 1048 pdf 63c96812dd27f 1674143762 gidravlika va gidropnevmoyuritmalarSO ‘Z BO SH I
Hozirgi zamon fan-texnikasi va kompyuter texnologiyasining rivojla-
nishi oliy o ‘quv yurtlari o ‘quv jarayoniga yangi fanlarni olib kirdi.
Mamlakatimiz oliy ta ’limida bir pog‘onali tizimdan ikki pog‘onali baka-
lavr-magistr tizimiga o ‘tilishi bilan barcha texnika fanlari qatori, nazariy
mexanika fanining ham o ‘quv soatlari hajmi qisqartirildi. Oliy o ‘quv
yurtlarida ta ’lim olayotgan talabalar uchun Respublikamiz Davlat ta’lim
standartlaridan kelib chiqqan holda hozirga qadar «Nazariy mexanika» fa
nining qisqa kursi yaratilgan emas. Lekin muhandislik ishlarida muam-
moli va amaliyotga tatbiq etiladigan masalalarni hal etishda nazariy
mexanika fani fundamental predmetlardan biri hisoblanadi. Shuning
uchun mazkur kursni lotin grafikasida chop etish dolzarb masala hisobla-
nib, ayniqsa qisqa vaqt ichida boMajak mutaxassislarga nazariy mexanika-
dan zarur boMgan nazariy va amaliy bilim va ko‘nikmalami sodda hamda
ravon tilda mukammal yetkazish muhim masala boMib qoldi. Ushbu o‘quv
qoMlanma shularni e’tiborga olib yaratildi.
0 ‘quv qoMlanmada nazariy mexanikaning statika boMimidagi juft kuch
momenti vektori haqidagi teoremalar vektorlar algebrasidagi tushunchalar
asosida qisqacha talqin etildi. Jufi kuch momenti vektoriga oid boshqa
teoremalar xususiy hoi sifatida yoritildi. Kuchlar sistemasini qo‘shish fa-
zoda joylashgan kuchlar uchun berilib, so‘ngra tekislikda joylashgan
kuchlar sistemasiga tegishli nazariy ma’lumotlar xususiy hoi ko‘rinishida
keltirib chiqarildi. Shuningdek, kinematika boMimidagi moddiy nuqta va
jism nuqtasining tezlik hamda tezlanishlari vektor, koordinata keyin ta
biiy usullarda bayon qilindi.
QoMlanmada nazariy mexanikaning prinsiplaridan Dalamber, m um
kin boMgan ko‘chish, Dalamber-Lagranj prinsiplari toMiq tushuntirilib
berildi. Dinamikaning umumiy teoremalari esa sistema uchun yoritildi,
so‘ngra qattiq jism va moddiy nuqta uchun xususiy hoi sifatida keltirib
chiqarildi.
Taqdim etilayotgan qoMlanmada ko‘pgina masalalar hal etilgan boMib,
ular oliy o ‘quv yurtlarining ixtisosliklariga moslab tanlangan. Bu qoMlan-
madan texnika va pedagogika oliy o ‘quv yurtlarining talabalari ham foy-
dalanishlari mumkin.
QoMlanma qoMyozmasini o'qib chiqib, uning sifatini oshirish borasi-
da bergan maslahatlari uchun Respublikamiz oliy o‘quv yurtlarining pro
fessor, o‘qituvchilariga, jumladan professorlar K.S.Sultonov, A.R.Rizayev,
TDTU professori K.A.Karimov, TTESI professori T.M.Mavlonov hamda
TDMU dotsenti B.Atajonovga mualliflar o ‘z minnatdorchiliklarini bildi-
radilar.
0 ‘quv qoMlanma haqidagi fikr va mulohazalaringizni quyidagi man-
zilga yuborishingizni so‘raymiz: Toshkent, Navoiy k o ‘chasi, 30-uy.
3
|
| |
