|
Mehnat va sog’liqni muhofaza qilish
|
| bet | 55/129 | | Sana | 16.02.2024 | | Hajmi | 5,48 Mb. | | #157537 |
Bog'liq ЙЎНАЛИШГА КИРИШ УМК (2)Mehnat va sog’liqni muhofaza qilish
Mehnatni va sog’liqni saqlash degani insonni va ish joyidagi manba va vositalarning saqlash va himoyalanishdan iboratdir. Ushbu sohadagi amaliyotlar keraksiz o’limlar va Bob kabi shikastlanishlarning oldini olishga harakat qiladilar. Bu o’ziga birinchi yordam ko’rsatish faoliyatidan ko’prog’ini, ham hajmi ham amaliyoti bo’yicha ancha olg’a surib borayotgan hisoblanadi. Mehnatni va sog’liqni saqlash o’zida insonlarni shikastlanish va ish joylardagi xavf tufayli kasalliklardan saqlagan holda yordam ko’rsatishni mujassamlaydi. Bob haqidagi xavotirni ko’rsatib, u xavfni tan olishga o’rgatilgan va uning ishini to’gri bajarish xavfsizlik bo’yicha professionallarning vazifasi hisoblanadi.
Mehnat va sog’liqni saqlash yana shunday sohaki, unda professionallar fojiali talofatlardan ogohlantirishga urinadilar.Xavfsizlik bo’yicha professionallar dastlabki ko’riklarni o’tkazib, imorat va binolarning barbod bo’lishiga sabab bo’luvchi portlashlar va yong’inlarning oldini oladilar. Tashkilotlarda mehnatni va sog’liqni saqlash sifat va samaradorlikni yaxshilash ishlari bilan shug’ullanuvchi boshqarish funksiyasi ham hisoblanadi. Xavfsizlik bo’yicha professionallar mahsulot u joydan bu joyga o’tishi mumkin bo’lgan yo’llarni ko’rib chiqadilar, hamda mahsulotning harakatini minimallashtirib, jarohatlar ta’siri rivojlanishini qisqartirish bilan shug’ullanadilar. Ular mulk va inshootlarning shikastlanishini, tashkilotlarning foyda bilan ish yuritish xususiyatini pasaytruvchi, chiqim va sarf – xarajatlarning oldini olishga harakat qiladilar.
Mavzudagi barcha ma’lumotlar Fundamentals of occupational safety and health / Mark A. Friend and James P.Kohn.—4th ed. 12 bobidan olingan.
Amaliyotda mehnatni va sog’liqni saqlash o’zida ahloqiy va iqtisodiy savollarni qamrab olgan. Professional xavfsizlik va sog’liqni olg’a siljish uchun, tashkilotlar uchun yuridik majbur qilishlar ham mavjud. Qo’shma Shtatlar hukumati va barcha mamlakatlarning hukumati shikastlanish, kasallik, yoki o’lim bilan tugashi mumkin bo’lgan xavflardan xizmatchilarni himoya qilishni talab qiladilar. 1970 yilda nashr etilgan, odatda OSHA akti deb ma’lum bo’lgan, mehnatni va sog’liqni saqlash qonuniga muvofiq, Qo’shma Shtatlarda har bir ish beruvchi ish joyida xavsizlik va sog’liqni ta’minlab berishga majbur.
Ayrim tadbirkorlar uchun inson hayotini saqlashdan ko’ra boshqa maqsadlar muhimroq. Tashkilot xavfsizlik va salomatlikni istisno etib diqqat – e’tiborini unumdorlik va daromadga qaratishi mumkin. Menedjerlar shikastlarni va kasalliklarni ishning oddiy bir qismi deb ko’rishlari mumkin. Haqiqatda ish joyidagi ko’ngilsiz voqealar bilan bog’liq bo’lgan xarajatlarni qoplashi lozim bo’lgan, ishlab chiqarish hajmi, xavfsizlik va sog’lom ishlab chiqarish sharoitlarini ta’minlab beruvchi harajatlarga qaraganda ahamiyatli bo’lishi, oshishi mumkin.
Xavfsizlik professionalining roli ish joyining shart - sharoitlarini nazarot qilishni va boshqarishga ahloqiy, yuridik va iqtisodiy kamchiliklarning keskin oldini olish muhim ekanligini maslahat berishni talab qiladi. Samarali xavfsizlik professionali xavfli va sog’lom ishlab chiqarish shart – sharoitlarini taminlash to’g’ri ish ekanligiga ishontiradi.
|
| |
