|
Õzbekstan respublikasi joqari hám orta arnawli biLİmlendiRİw miNİstrliGİ
|
| bet | 115/191 | | Sana | 14.05.2024 | | Hajmi | 2,75 Mb. | | #230680 |
Bog'liq FILOSOFIYADaramaqullawshı pikirler - olarġa birdey waqıtta hám dara hám maqullawshı pikirler jatadı. Olardıń dúzilisi - «Ayrım S P boladı» túrinde beriledi hám olar latın háripi I menen belgilenedi. Mısalı, «Ayrım studentler filosofiya dógereginiń aġzaları». Berilgen pikir sanlıq kórsetkishi boyınsha dara, al sapalıq kórsetkishi boyınsha maqullawshı pikir dep ataladı.
Darabiykarlawshı pikirler - olarġa birdey waqıtta hám dara hám biykarlawshı pikirler jatadı. Olar «Ayrım S P bolmaydı» degen strukturaġa iye hám latın háripi «O» menen belgilenedi. Mısalı, «Ayrım quslar ushpaydı». Keltirilgen pikir sanlıq kórsetkishi boyınsha dara, al sapalıq kórsetkishi boyınsha biykarlawshı pikirdi beredi.
Bul kórsetilgen pikirlerdiń sub`ekt hám predikatları (yaġnıy, terminleri) bólistirilgen de hám bólistirilmegen de bolıwı múmkin.
Egerde birinshi terminniń kólemi ekinshi terminniń kólemine tolıġı menen kirse yamasa onıń kóleminen tolıġı menen shıġarılıp taslansa, onda onday termin (sub`ekt yamasa predikat) bólistirilgen boladı.
Egerde terminniń kólemi dara jaġdayda basqa terminniń kólemine kirse yamasa dara jaġdayda onıń kóleminen shıġarılıp taslansa, onda bunday termin (sub`ekt yamasa predikat) bólistirilmegen bolıp sanaladı.
Egerde ulıwma túsiniklerde sub`ektler bólistirilgen bolsa, onda biykarlawshı pikirlerde predikatlar bólistirilgen boladı. Egerde sub`ektler hám predikatlardıń kólemlerin sheńberlerde belgilesek, onda olarda terminlerdiń bólistiriliwi tómendegi kóriniske iye boladı.
Mısalı, «Barlıq S P boladı» degen ulıwma maqullawshı pikirde S klası tolıġı menen Pġa kiredi, hám ol tómendegishe S hám P arasındaġı kólemlik qatnasta durıs boladı.
Ekinshi Eyler sheńberleriniń járdeminde beriletuġın pikirde sub`ekt (S) bólistirilgen, al predikat(P) bólistirilmegen túrinde berilgen. Biraqta bul qaġıyda ayrım jaġdaylarda ózgeshelikke iye boladı. Bul ózgeshelik ulıwmamaqullawshı pikirlerdegi sub`ekt hám predikat birdey kólemge iye bolsa ġana júz beredi hám olardıń ekewiniń de bólistirgenligin kórsetedi. Bunday jaġday joqarıda sub`ekt hám predikattıń qara reńde boyalġanın kórsetiwshi birinshi Eyler sheńberleriniń járdeminde berilgen.
«Ayrım S P boladı» degen daramaqullawshı pikirde S klasınıń bólegi P ġa kiredi, sol sebepli ol tómendegishe jaġdayda durıs boladı.
«Birde S P bolmaydı» degen ulıwma biykarlawshı pikirde sub`ekt klası tolıġı menen predikat klasına kirmeydi, sol sebepli onıń durıslıġı tómendegishe túrge iye boladı.
«Ayrım S P bolmaydı» darabiykarlawshı pikirde S klasınıń bólegi P klasına kirmeytuġınlıġın ańlatadı hám bunday pikir tómendegishe belgilenedi.
Eger biz bólistirilgen termindi «+» belgisi menen, al bólistirilmegen termindi «-» belgisi menen shártli túrde belgilesek, terminlerdiń bólistiriliwi hám bólistirilmewi haqqında tómendegishe mazmunġa iye bolamız:
A. Barlıq S + P - boladı.
E. Birde S+ P+ bolmaydı.
8. Ayrım S- P- boladı.
O. Ayrım S- P+ bolmaydı.
Bul pikirlerdegi terminlerdiń bólistiriliwin berilgen tablicada anıq kórsetiwge boladı:
Termineler
|
Pik.t.
|
A
|
E
|
I
|
O
|
S
|
+
|
+
|
-
|
-
|
P
|
-
|
+
|
-
|
+
|
|
| |
