O’ZBEKISTON
RESPUBLIKASI AXBOROT
TEXNOLOGIYALARI VA KOMMUNIKATSIYALARINI
RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI
MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT
AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI
Kiberxavfsizlik fani bo’yicha
1-2-Amaliy ish
Mavzu:
Risklarni baholash usullari. Risklarni baholashning “Galstuk-
Babochka” usuli. Klassik shifrlash algoritmlarini ishlash tartibini
o‘rganish.
Bajardi:Avloqulov Sarvar
Guruh:
CSF006-1
(215-21)
Tekshird:Axmedova Naima
1-amaliy ish: Galustuk-babochka usuli.
3
Ishdan maqsad: Korxonalarda sodir bo’lishi mumkin bo’lgan
kiberxavfsizlik
risklarni galstuk-babochka usulida baholashga oid bilimlarga ega bo’lish.
Nazariy qism
“Galstuk-babochka” usulida tahlillash hodisani sodir bo’lish sababidan
oqibatigacha
rivojlanishini tahlillab, sxematik ko’rinishda bo’ladi.
Bu usul o’z ichiga nosozliklar daraxti yordamida hodisa sabablarini o’rganish va
hodisalar daraxti yordamida oqibatlarni tahlillash jarayonlarini oladi. Biroq bu usulda
asosiy e’tibor sabablar va xavfli hodisalar, xavfli hodisa
va oqibatlar orasidagi
to’siqlarga qaratilgan.
Bu usuldagi tahlil bo’lishi mumkin bo’lgan tahdidlar va oqibatlar oralig’ini
ko’rsatish asosida risklarni o’rganish uchun foydalaniladi. Bundan aniq bir riskni
o’rganish va uni boshqarishda samarali hisoblanadi. Sabablar va oqibatlarga risklarni
dekompozitsiyalash risk amalga oshganda zarar darajasi va ehtimolligini baholash
hamda risklar orasidagi o’zaro bo’gliqliklarni aniqlash imkonin beradi. Usulda
kiruvchi ma’lumotlar to’siqlar, risklar, xavfli hodisalarning oqibatlari va sabablari
hamda ularni kamaytirish yoki oldini olish haqidagi axborot hisoblanadi.
“Galstuk-babochka” usuli korxonaning mavjud yoki kompleks risklari uchun
qo’llanilishi mumkin. “Galstuk-babochka” diagrammasi
aniqlangan nosozliklar
daraxti va hodisalar daraxti asosida qurilishi mumkin, lekin odatda uni bevosita aqliy
hujum jarayonida quriladi.
Topshiriq
Ixtiyoriy korxona misolida “Galstuk-babochka” usulidan foydalangan holda
korxonaga bo’lishi mumkin bo’lgan tahdidlar va risklarni diagramma ko’rinishida
o’rganish.
3