«himoyaga»




Download 6.07 Mb.
bet1/7
Sana22.07.2021
Hajmi6.07 Mb.
#15565
  1   2   3   4   5   6   7

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT TEXNOLOGIYALARI VA KOMMUNIKATSIYALARINI RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI

MUНAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI

FARG’ONA FILIALI
TELEKOMMUNIKATSIYA INJINIRINGI KAFEDRASI
TELEKOMMUNIKATSIYA TEXNOLOGIYALARI YO’NALISHI

«HIMOYAGA»

Kafedra mudiri



________Jo’rayev N

«___» ______ 2017 y

Farg’ona shaхar Qirguli mavzesida GPON texnologiyasi asosida keng polosali xizmatlarni tashkil etilishini loyixalash.



MAVZUSIDA

BITIRUV MALAKAVIY ISHI

Bitiruvchi: Mirxasanov A

Raxbar: Adjigeldiyev E

Taqrizchi: Turg’unov N

Farg’ona 2017 yil


Kirish 3

I BOB Loyihada foydalaniladigan optik tarmoq komponentlari va qurilmalari. 5

1.1 Optik kabellar haqida umumiy ma’lumotlar 6

1.2. Optik tolali kabelda uzatish tizimlari istiqbollari 18

1.3. Optik muftalar haqida umumiy ma’lumotlar 18

1.4. Optik tarmoqlantiruvchilar (razvetviteli) 19

21

II bob. GPON texnologiyasi bo‘yicha Intenet xizmatlarini tashkil etish 23



2.1. GPON texnologiyasi bo‘yicha Intenet xizmatlarini tashkil etish asoslari 23

2.2. PON texnologiyasi asosida Internet xizmatlarini tashkil etish 26

2.2.1. PON texnologiyasi bo‘yicha Internet tarmog‘iga ulanish 28

2.2.2. PON FTTV texnologiyasi bo‘yicha Internet tarmog‘iga ulanish 31

2.2.3. PON FTTS texnologiyasi bo‘yicha Internet tarmog‘iga ulanish 32

2.3. FTTx Ethernet texnologiyasi bo‘yicha Internetga ulanish 33

FTTx oilasi. 37

III BOB. Farg’ona shaxar qirguli mavzesida GPONҷ texnologiyasi asosida keng polosali xizmatlarni tashkil etish. 56

3.1.Farg’ona shaxar Qirguli mavzesida FTTx konsepsiyasi bo‘yicha keng polosali tarmoq yaratish. 56

3.2 Farg’ona shaxar qirguli mavzesida GPONҷ texnologiyasi bo‘yicha keng polosali tarmoq yaratish. 60

3.2. Kabel montaji texnologiyalari. 58

3.4. FTTB- ko’p kvartirali uylargacha optik tola. 63

3.4. Triple play xizmatlarini amalga oshirish texnologiyalari 63

3.5 Optik kabel va montaj uskunalarini tanlash 68

3.6. Loyihani PON texnologiyasi orqali amalga oshirish uchun stansiyaviy uskunalarni tanlash. 70

Kirish


Telekommunikatsiya jamiyatimizda sanoqli soniyalarda mamlakatlar va qit’alarni birlashtiruvchi yo‘l vazifasini o‘ynayapti. Infotelekommunikatsiyada aloqa sohasi yana iqtisodiy jihatdan ham o‘ziga jalb qiladi. Chunki yil sayin bu biznesda pul aylanishi bir necha borga oshmoqda. Mobil aloqa, magistral va zonaichi (viloyatlar) telekommunikatsiya tarmoqlari keskin o‘sayotgan O‘zbekiston ham bundan istisno bo‘lmadi.

Telekommunikatsiyaning shidatli rivojlanishi zamonaviy dunyoda jamiyatdagi turli xil ishlab chiqarish qatlamlari o‘rtasidagi o‘zaro munosabatlarning murakkablashuviga olib kelmoqda, axborot oqimlarining texnikaviy, ilmiy, siyosiy, madaniy, maishiy va jamiyatning boshqa sohalarining ijtimoiy faoliyatida o‘sishida namoyon bo‘lmoqda. Bugun, bironta ham jarayon zamonaviy jamiyat hayotida ma’lumotlar almashinuvisiz amalga oshirilmaydi, ularni o‘z vaqtida uzatish uchun har xil aloqa qurilmalar va tizimlari ishlatiladi.

Telekommunikatsiyaning rivojlanishi uzatilishi lozim bo‘lgan ma’lumotlar hajmini ko‘payishiga olib kelishini ta’kidlab o‘tish lozim. Internetga ulanish, onlayn... oddiy video oqim va uni uzatish kabi xizmatlarga bo‘lgan ehtiyojning keskin o‘sishi har bir abonentga ajratilgan o‘tkazish qobiliyatini ko‘paytirishga olib keldi. Ma’lumki, an’anaviy telekommunikatsiya tarmoqlari bu talablarga javob bera olmasdilar, shu sababli bu holat keyingi yillarda keng polosali tarmoqlarning rivojlanishiga olib keldi.

Ko‘p xizmatli (multiservisniy) abonent ulanish tarmoqlarini qurib va ulardan foydalangan holda yangi xizmatlarni tavsiya etmasdan abonentlarga ko‘rsatiladigan xizmatlarni yaxshilash va shu orqali olinadigan daromadni oshirish mumkin emas. Bizga ma’lumki, bu kabi loyihalar to‘liq va sifatli amalga oshirilishi uchun FTTx texnologiyasi ko‘llaniladi. SHubhasiz, bu kabilar yangi qurilgan mahallalar va ko‘p qavatli binolarda abonent ulanish tarmoqlarini loyihalashtirishda eng yaxshi echim bo‘lib hisoblanadi. Lekin mahalliy sharoitlarning turli-tumanligi va amartizatsiya muddatlari hali tugamagan, bugungi kunda ekspluatatsiya qilinayotgan qurilmalarning borligi masalaning echimini topilishini ancha qiyinlashtiradi. SHuning uchun bir tomondan kanallar kommutatsiyasi va paketli kommutatsiya tarmoqlarining konvergensiyasini ta’minlovchi hamda ikkinchi tomondan mis kabellar asosida qurilgan abonent tarmoqlaridan qadam baqadam shisha tolali kabellarda qurilgan tarmoqlarga o‘tishni ta’minlovchi texnik echimlar maqsadga muvofiq. Bunda kelajakda faqat paketli kommutatsiyaga o‘tishni ta’minlovchi sharoitlar nazarda tutilishi kerak. Juda katta uzatish polosasiga ega bo‘lgan shisha tolali kabellarsiz zamonaviy magistral aloqa tarmoqlarini tasavvur qilib bo‘lmaydi. Bugungi kunda bitta shisha toladan 16 Tbit/s tezlikda ma’lumot uzatish xususiyatiga ega bo‘lgan shisha tolali kabellarda o‘tkazish polosasining oshirilishiga to‘lqin uzunligi bo‘yicha spektral zichlashtirish (WDM) texnologiyasi asos bo‘ldi. Olingan uzatish polosasidan unumli foydalanishni ta’minlash uchun, optik transport ierarxiyasi, texnologiyasi yaratilgan, u ROADM (qayta konfiguratsiyalanadigan kirish/chiqish optik multipleksori) qurilmasi bilan birga SDH ning merosxo‘ri hisoblanadi, shuningdek, ASON optik tarmoqlarini avtomatik qayta ulash texnologiyasidan foydalanganda AON to‘liq optik aloqa tarmoqlarini yaratishga imkon yaratadi. Hozirda, (FTTB) ko‘p qavatli binogacha shisha tolali optik kabel yotqizish hamda (FTTH) abonent telefon qurilmasigacha shisha tolali optik kabel yotqizish, bilan optik ulanish tarmoqlari tashkil etish ishlari intensiv ravishda o‘smoqda. Ushbu holat onlayn-video bilan birga “tyajelыx” (katta hajmdagi) internet-ilovalar, 3D onlayn-video, onlayn o‘yinlar va boshqa xizmatlar keskin o‘sishi aloqa kanallarining o‘tkazuvchanligining doimiy o‘sib borishini talab qilishi natijasida sodir bo‘lmoqda.

I BOB Loyihada foydalaniladigan optik tarmoq komponentlari va qurilmalari.
1.1 Optik kabellar haqida umumiy ma’lumotlar
Optik tola ikki qatlamli tuzilishga ega va turlicha optik xossalarga (va sindirish ko‘rsatgichlariga) ega o‘zak va qobiqdan tarkib topadi (1.1-rasm).

O‘zak elektromagnit energiyani - yorug‘lik signalini uzatish uchun, qobiq esa “o‘zak-qobiq” chegarasida yorug‘lik nurining aks etishini ta’minlash hamda yorug‘lik energiyasining atrof muhitga sochilishining oldini olish uchun hizmat qiladi. Qobiq tolani tashqi mexanik va atrof muhit ta’sirlardan saqlash maqsadida himoya qoplamasi bilan qoplanadi. O‘zak va qobiq kvars shisha (SiO2) dan, qoplama esa epoksiakrilat, ftorplast, neylon, lak va boshqa polimerlardan tayyorlanadi.



1.1-rasm. Optik tolaning tuzilishi

Optik tolalar diametrining o‘lchamlariga qarab bir modali va ko‘p modali bo‘lishi mumkin, bir modali optik tolalar ingichka (d=710mkm) o‘zakka ega bo‘lib, ular orqali bitta yorug‘lik to‘lqini uzatiladi. O‘zaginig diametri 5062,5 mkm bo‘lgan ko‘p modali tolalardan esa, ko‘p sonli modalarni uzatish uchun foydalaniladi. Bir modali optik tolalarning ham, ko‘p modali optik tolalarning ham qobiqlari odatda 125 mkm diametrli qilib tayyorlanadi.

Optik tolalarni sindirish ko‘rsatgichining diametr bo‘yicha taqsimoti ko‘rinishiga qarab ham guruhlarga ajratiladi. Chunonchi, bu ko‘rsatgich bo‘yicha ko‘p modali optik tolalarning “pog‘onali”, ”gradientli”, bir modali optik tolalarning “pog‘onali”, ”maxsus uch tishli” turlari mavjud.



Pog‘onali sindirish ko‘rsatkichili ko‘p modali optik tolalar ikki muhit chegarasida sindirish ko‘rsatkichlarining keskin (n1 dan n2 ga) o‘zgarishi bilan xarakterlanadi. Pog‘onali sindirish ko‘rsatkichili optik tolalar o‘tkazish polosasini chegaralaydi, lekin gradientli sindirish ko‘rsatkichili optik tolalarga nisbatan arzon hisoblanadi.



1.2 a-rasm. Bir modali (a) va ko‘p modali (b) optik tolalarning ko‘ndalang



kesimi

1.3.b-rasm. Pog‘onali (a) va gradientli (b) ko‘p modali optik tolalarning

tuzilishi va sindirish ko‘rsatkichining ularning ko‘ndalang

kesimi bo‘yicha taqsimoti.



1.4-rasm. Bir modali optik tolaning pog‘onali(a) va uch tishli (b) ko‘rinishdagi.

sindirish ko‘rsatkichlari.

Optik tolaning ish prinsipi uning ko‘ndalang sirti yuzasiga muayyan burchak ostida (kritik burchak deb atalgan burchakdan katta burchaklarda) tushgan yorug‘lik nurinning turlicha sindirish ko‘rsatgichiga ega bo‘lgan ikki muhit – o‘zak va qobiq chegarasidan to‘liq ichki qaytishi hodisasidan foydalanishga asoslangan .



Agar yorug‘lik nurining ikki muhit chegarasiga tushish burchagi kritik tushish burchagidan kichik bo‘lsa (2 nur), nurning har ichki qaytishi jarayonida energiyaning bir qismi singan nur sifatida sochiladi va bu hol oxir oqibat yorug‘likning nurining so‘nishiga olib keladi. Agar nurning tushish burchagi kritik tushish burchagidan katta bo‘lsa, uning chegaradan har bir qaytishi chog‘idi barcha energiya to‘liq ichki qaytish hodisasi tufayli o‘zakka qaytadi.

Traektoriyasi to‘liq ravishda optik zichligi kattaroq bo‘lgan muhit –optik tolaning o‘zagida yotadigan nurlarni yo‘naltirilgan nurlar deb ataladi. Yo‘naltirilgan nurlarda energiya yo‘qotishlari yuz bermasligi tufayli, bunday nurlar optik tola bo‘ylab uzoq masofalarga tarqaladi.

Traektoriyasi optik tola qobig‘ida yotgan va qobiqdan tashqariga sochiladigan nurlarni mos ravishda qobiq bo‘yicha tarqaladigan va sochiluvchi nurlar deb ataladi. Bu turdagi nurlarning mavjudligi tola bo‘ylab tarqalayotgan optik signalning so‘nishiga olib keladi.



1.4.-rasm. Optik tola ko‘ndalang kesimi yuzasigi turli burchak ostida

tushgan yorug‘lik nurlarining tola bo‘yicha tarqalish jarayonlari.

Optik tola bir qator geometrik va fizik parametrlar bilan tavsiflanadi.

Apertura burchagi, sonli apertura, normalashtirilgan chastota, pog‘onali va gradientli sindirish ko‘rsatgichili ko‘p modali optik tolalar bo‘yicha uzatilishi mumkin bo‘lgan modalar soni, kesish to‘lqin uzunligi kabi parametrlar optik tolaning geometrik parametrlari sirasiga kiradi.

O‘zak va qobiq sindirish ko‘rsatgichlarining nisbiy farqi, axborot eltuvchisi – yorug‘lik nurlanishining to‘lqin uzunligi, so‘nish koeffitsienti, dispersiya qiymati va o‘tkazish polosasi optik tolaning fizik parametrlari hisoblanadi.



Bu parametrlarning ta’rifi va ularni hisoblash imkonini beruvchi miqdoriy munosabatlar, ya’ni qonuniyatlar keyingi 7-ma’ruzada ko‘rib chiqiladi. Biz bu o‘rinda yorug‘lik signalining optik tolada tarqalish qonuniyatlarini belgilovchi so‘nish va dispersiya hodisalari ustida qisqacha to‘xtalib o‘tamiz.

Optik signal tola orqali uzatilganida yorug‘lik to‘lqinlarining tola muhiti bilan chiziqli va nochiziqli ta’sirlashuvi tufayli signal quvvatining susayishi – so‘nishi hodisasi yuz beradi. Shu sababdan so‘nish, optik tolaning tolali optik aloqa tizimlari regeneratsiyalash uchastkasi uzunligini belgilovchi eng muhim parametrlaridan biri hisoblanadi. Yorug‘lik nurlanishi quvvatining so‘nish jarayoni birjinsli tolalarda umumiy holda quyidagi qonuniyat bilan yuz beradi:

R(L) = R0 yexr(-α*L),

bu yerda L – optik tolaning uzunligi; R0 va R(L) – mos ravishda optik signalning tolaning kirishidagi va optik tola bo‘yicha L –kesimdagi quvvati; α - so‘nish koeffitsienti , ya’ni optik signal quvvatining birlik masofadagi so‘nish qiymati.



Yorug‘likning optik toladagi so‘nishiga yutilishdagi yo‘qotishlar, sochilishdagi yo‘qotishlar, kabeldagi yo‘qotishlar kabi omillar ta’sir etadi. Yorug‘likning optik toladagi yutilishi va sochilishi tufayli yuza keladigan yo‘qotishlarni xususiy yo‘qotishlar, kabel yo‘qotishlarni esa, ularning yuzaga kelish sabablariga ko‘ra qo‘shimcha yo‘qotishlar deb ataladi.

1.5-rasm. Optik toladagi yo‘qotishlarning asosiy turlari



Yorug‘likning yutilishi tufayli yuzaga keladigan yo‘qotishlar kvars toladagi xususiy yo‘qotishlardan (ultrabinafsha va infraqizil yutilishlardan), shuningdek, yorug‘likning optik toladagi aralashmalardagi yutilishi bilan bog‘liq yo‘qotishlardan tarkib topadi.

1.6-rasm. Optik tolada yorug‘likning so‘nishiga ta’sir etuvchi omillar

(Corning Optical Fiber firmasi materiallari bo‘yicha) .

Yorug‘likning sochilishi tufayli yuzaga keladigan yo‘qotishlar.

1970-yilga keliboq optik tolalar tayyorlashda shunchalik tozalikka (99,9999%) erishildiki, aralashmalarning mavjudligi toladagi so‘nishda asosiy bo‘lmagan omilga aylandi. 800nm li to‘lqin uzunligida so‘nish 1,5dB/nm ni tashkil etadi. So‘nishning yanada kamayishiga yorug‘likning Reley sochilishi deb ataladigan omil to‘sqinlik qilaboshladi.. Bu turdagi sochilish tolada mikroskopik masshtabdagi nobirjinsliklarning mavjudligi tufayli vujudga keladi. Yorug‘lik bu nobirjinsliklarga tushib, turli yo‘nalishlarda sochiladi. Natijada uning bir qismi qobiqda yo‘qoladi. Bunday nobirjinsliklar optik tolani tayyorlash jarayonida vujudga keladi.

Reley sochilishi tufayli yuzaga keladigan yo‘qotishlar to‘lqin uzunligi bo‘yicha  qonuni bo‘yicha o‘zgaradi va qisqa to‘lqin uzunliklarda kuchli tarzda namoyon bo‘ladi .



Toza kvars tolasi xususiy yo‘qotishlarning quyi chegarasi to‘lqin uzunligining 1550 nm ga mos keladi va bunga Reley sochilishi va infraqizil yutilishi orasidagi munosabatni tegishli tarzda tanlab olish yo‘li bilan erishiladi.

Optik toladagi so‘nishi hodisasi, yuqorida qayd etilganidek, turli xil to‘lqin uzunliklari uchun turlicha namoyon bo‘ladi. Quyidagi 6.7-rasmda zamonaviy bir modali va ko‘p modali optik tolalar uchun so‘nish jarayonining spektral bog‘liqliqligi keltirilgan. Unda optik tolalarning so‘nish eng kichik qiymatlarga erishadigan 850 nm, 1310 nm va 1550 nm to‘lqin uzunliklariga mos kelgan “shaffoflik darchalari” va 1480 nm to‘lqin uzunligiga mos kelgan yutilish cho‘qqisi aks ettirilgan.



1.7-rasm. Bir modali va ko‘p modali optik tolalar uchun so‘nish

koeffitsientining to‘lqin uzunligiga bog‘liqligi .

Optik tolada signallarni uzatish sifatiga ta’sir qiluvchi eng muhim omillardan yana biri dispersiya hodisasi hisoblanadi. Dispersiya bu yorug‘lik impulslarining optik tola bo‘ylab tarqalish jarayonida ular frontlarining cho‘zilishi, ya’ni impulslarning kengayishidir (6.8-rasm).



Impulslar kengayib, bir birini qoplaydi, natijada simvollararo buzilishlar yuzaga keladi va qabul qilishda impulslar ketma-ketligidan uzatilgan foydali axborotni ajratib bo‘lmay qoladi.

-yorug‘lik uzatgichning yo‘naltiruvchi xususiyatlari tufayli (to‘lqin uzatgichli dispersiya);

-optik tola tayyorlangan materialning xossalari tufayli (material dispersiya);



-tola geometriyasining mukammal emasligi tufayli (qutblangan moda dispersiyasi).

Yuqoridagi bayon etilganlardan ma’lum bo‘ladiki, optik tolada ro‘y beradigan so‘nish va dispersiya jarayonlari tolali optik aloqa tizimlari regeneratsiya uchastkasi uzunligi va uzatish tezligini cheklovchi jarayonlardir.



Quyidagi 1.9 a, b, v rasmlarda yorug‘lik impulsining pog‘onali (a) va gradientli (b) sindirish ko‘rsatgichlarga ega bo‘lgan ko‘p modali optik tola va bir modali optik tola (v) bo‘ylab tarqalish jarayonlari – chiqish va kirish impulslarining shakli va yorug‘lik nurining optik tola bo‘ylab tarqalish traektoriyalari aks ettirilgan .

1.9-rasm. Ko‘p modali pog‘onali va gradientli (a) va (b), bir modali pog‘onali (v)

optik tolalarda yorug‘lik nurining tarqalishi jarayonlari.

Ulardan ko‘rinadiki, birinchi xil optik tolalarda yorug‘lik impulsi tarkibidagi turli tartibdagi modalar o‘zak va qobiq chegarasidan to‘liq ichki qaytib, turlicha traektoriya bo‘yicha tarqaladi. Natijada ulardan ko‘proq sinishga duchor bo‘lganlari orqada qolib, kam sondagi sinishga duchor bo‘lganlari esa, oldinga o‘tib ketadilar. Bu hol ko‘p modali tarkibga ega bo‘lgan yorug‘lik impulsining optik tola bo‘ylab tarqalishi chog‘ida kengayishiga (dispersiyasi) ga olib keladi (6.9 a-rasmning chap tomoniga qarang), “gradientli” ko‘p modali optik tolalarda bu jarayon nisbatan kuchsizroq namoyon bo‘ladi .

1.2. Optik tolali kabelda uzatish tizimlari istiqbollari

Yaqin-yaqingacha telekommunikatsiya tarmog‘ida misli kabellardan aloqa liniyalari yaratilar, bu telekommunikatsiya tarmog‘ining asosiy infratuzilmasini tashkil etar edi. 80-yillar oxiridan boshlab raqamli uzatish qurilmalari joriy etilishi natijasida tarmoqda optik tolali aloqa liniyalari keng joriy etila boshlandi. Hozirgi kunda dearli barcha magistral, zonaichi va stansiyalararo aloqada optik tolali aloqa liniyalari qo‘llanilmoqda.

Optik tolali aloqa liniyalarini qurish va ekspluatatsiya qilishda, ularning asosiy ustunligi kengpolosali, yuqori tezlikdagi trafik uzatish imkoniyati, tashqi elektromagnit ta'sirlarga kam ta'sirchanlik, yuqori ishonchlilikni ta'minlay olish hamda telekommunikatsiya tarmog‘ining eng serxarajat qismi bo‘lgan liniya kabel xo‘jaligida ekspluatatsiya xarajatlari kamligi aniqlandi. Mavjud abonent telefon tarmoqlari, har qancha takomillashtirilgan modemlar o‘rnatilganligiga qaramasdan, kanalning o‘tkazuvchanlik qobiliyatini yetarli darajada ortishini ta'minlay olmaydi. Qo‘llanilayotgan ADSL texnologiyalari vaqtincha talablarni qondirmoqda, lekin ertayu kech tarmoqni tubdan modernizatsiyalash lozim bo‘ladi. Rivojlangan davlatlarda telekommunikatsiya xizmatlarini targ‘ib etishda keng polosali uzatish texnologiyalari turlari ichida FTTx texnologiyalari tezkor darajada o‘sib borayotgani bilan ajralib turadi.

1.3. Optik muftalar haqida umumiy ma’lumotlar


Optik kabelari muftalari qo’llanishiga qarab quyidagi turlarga bo’linadi: shahar va magistral aloqa tarmoqlari uchun; kanalizatsiyaga, tuproqga yotqiziladigan, tortiladigan sim yog’ochga tortiladigan kabellar uchun; to’g’ri va tarmoqlantiruvchi muftalar (perchatki). Konstruksiyasiga qarab o’tuvchi yoki boshi berk (tupik) muftalarga bo’linadi.

1.10- rasm. O’tuvchi muftalar sxemasi: a — to’g’ri o’tuvchi; b — tarmoqlaniuvchi muftalar.



Bu yerda: 1- asosiy kabel; 2- mufta; 3- shaxobchalarga bo’linuvchi (ajraluvchi) kabellar.
1.4. Optik tarmoqlantiruvchilar (razvetviteli)
Tarmoqlantiruvchilar o’zi pasiv optik ko’pqutbli shaklida bo’lib (nChm), (n) berilgan kirish va (m) chiqish portlariga ega bo’ladi. Optik tarmoqlantiruvchilarni vazifasi kirish portiga tushayotgan energiyani chiqish portlariga qayta taqsimlashdan iborat bo’ladi.

1.11- rasm. Optik tarmoqlantiruvchi.

Optik tarmoqlantiruvchi topologiyasi X-ko’rinishli (oddiy 2x2) va Y-ko’rinishlarga (oddiy 1x2) bo’linadi. Ko’pincha Y-ko’rinishlarga (oddiy 1x2) optik tarmoqlantiruvchilar qo’llaniladi va ularni ko’p hollarda quvvatlarni bo’liuvchilar deb ham atashadi. Ingliz adabiyotlarida simmetrik tarmoqlantiruvchi bo’lsa splitter (razvetvitel, ajratuvchi) termini, agar nosimmetrik bo’lsa coupler (umumlashtriruvchi, yig’uvchi) termini ishlatiladi.

Optik tarmoqlantiruvchilar (OT) o’zini spektral-selektiv xususiyatidan kelib chiqqan holda bir darchali va ikki darchali optik tarmoqlantiruvchilarga bo’linadi. Bir yo’nalishli tarmoqlarda quvvatni proporsional taqsimlash uchun (masalan, TV kabellarida) 1310 nm yoki 1550 nm bitta spektral diapozonda uzatishni ta’minlshad birdarchali OT ishlatiladi. Ikki yo’nalishli uzatishda esa (masalan, PON tarmoqlarida) ikki darchali optik tarmoqlantiruvchilar qo’llaniladi.



Optik tarmoqlantiruvchilar ikkita korpusli va korpussiz guruhlarga bo’linadi.

1.12- rasm. Korpusga ega optik tarmoqlantiruvchilar.


Abonent kanalini o’tkazish polosasi nuqtayi nazaridan qarasak yana bir resurslaridan biri bu komyuter o’yinlari servisidir. Tarmoqli komyuter o’yinlari uchun 2 Mbit/s polosa talab qilinadi. Qolgan resurslar esa telefon kanali uchun 64 kbit/s, radio eshttirish va Internet uchun 128 kbit/s yetarlicha bo’ladi. Barcha xizmat turalri uchun 6 Mbit/s minimal o’tkazish polosasi yetarlicha bo’ladi. Ushbu tezlikni ADSL, PON va Ethernet texnologiyalari ham ta’minlab beradi. Ushbu aloqa xizmat turalarini internetdan olingan tahliliy natijalarga asoslanib 300 yirik operatorlari hozirda triple play xizmat turlarini rivojlantrish uchun turli xil qurilma va texnologiyalarni taqdim qilishmoqda.

Xizmat turlarini Turbo GEPON texnologiyasi asosida aholi yashash komplekslarida keng polosali kirish tarmoqlari uchun ta’minlab berishi mumkin. Keng polosali kirish tarmoqlari Internet, IP TV, paketli telefoniya xizmat turlari hisoblanadi.




Download 6.07 Mb.
  1   2   3   4   5   6   7




Download 6.07 Mb.