Teshishdan oldin belgi va plyonkalarni konstruksiyalash

Download 496,36 Kb. Pdf ko'rish
bet	6/7
Sana	17.01.2024
Hajmi	496,36 Kb.
	#139778

1 2 3 4 5 6 7

Bog'liq
10-ma\'ruza MBOIB

10.6 Teshishdan oldin belgi va plyonkalarni konstruksiyalash
Pokovkalardagi ochiq teshiklarni bolg‘a bilan shtamplashda olib bo‘lmaydi. Teshik
ochishni yengillashtirish maqsadida pokovkada belgilarni katta bo‘lmagan semizlikda plyonka
yordamida amalga oshiriladi. Keyinchalik parmalash jarayoni amalga oshirilsa, belgi metallni
iqtisod qilinishiga olib keladi. Pokovkadagi teshik o‘lchamlari va shakliga ko‘ra belgilar 5 turga:
a) yupqa plyonkada belgilash; b) qiyalik (raskosom) yordamida belgilash; v) magazin bilan
belgilash; g) karmanli belgilash; d) yopiq(gluxoy) belgilashlarga bo‘linadi.
Yupqa belgilash 10.8-rasmda ko‘rsatilgan. Yupqa belgilashni konstruksiyalashda plyonka
qalinligi S ni to‘g‘ri tanlash katta ahamiyatga ega. Shtamplashda plyonka zonasida chetki podpor
bilan cho‘ktirish deformatsiyasi sodir bo‘ladi. Chiqiqlardagi kuchni kattaligi plyonka diametri va
uning qalinligi orasidagi munosabatga bog‘liq. Shuning uchun S kattalikni shunday tanlash
kerakki, amalda S/D munosabat 0,1 yoki S=0,1D ga teng bo‘lsin. lekin, plyonka qalinligi 4 mm
dan kichik bo‘lmasligi kerak. Yupqa plyonkali belgilash pokovka diametri D<80 mm shartlarda
qo‘llaniladi. Agar shtampda qo‘shimcha o‘rinlar mavjud bo‘lsa, u holda yupqa belgilash D<55
mm qo‘llanilishi mumkin. Diametri 80 mm dan katta, shtamplarda qo‘shimcha o‘rinlarda belgilash
qiytiq (sraskosom) usulida amalga oshirilsa metallni tejashlishga imkon beradi.
Yupqa belgilashda Smin va Smax kattaliklar:
𝑆
𝑚𝑎𝑥
= 1.35 𝑆 va 𝑆
𝑚𝑖𝑛
= 0.65𝑆 bilan
aniqlanadi.
Diametri 55 mm katta bo‘lgan pokovkalarga teshik o‘rnini belgilashda magazinli belgilash
usulidan foydalaniladi.(10.8- rasm, v)

10.8- rasm. Bolg‘alashda pokovkalar teshigini belgilash.
a) yupqa; b) qiytiq; v) magazinli; g) karmanli; d) berk.
Karmanli belgilar asosan D>150mm va h/ D<0,7, kengligi kichik bo‘lgan pokovkalar
uchun foydalaniladi. Teshishda plyonka qalinligi S1 qo‘yidagicha aniqlanadi. S1 =0,4√ D
Ushbu belgilash asosan yassi pokovkalarni shtamplar qo‘shimcha o‘rinlarida foydalaniladi.
Yopiq belgilar (10.8-rasm, d) belgilar chuqurligi va radiusi katta bo‘lgan pokovkalarda
metallni tejash uchun foydalaniladi. Ushbu usulda keyinchalik teshik parmalash jaryoni bilan
teshik ochiladi.

Download 496,36 Kb.

1 2 3 4 5 6 7

Download 496,36 Kb.

Pdf ko'rish