0 ‘z b e k ist 0n respublikasi olïy ya g ‘rta m âxsus ta’lim yazirligi




Download 9,07 Mb.
Pdf ko'rish
bet40/95
Sana05.09.2024
Hajmi9,07 Mb.
#270327
1   ...   36   37   38   39   40   41   42   43   ...   95
Bog'liq
Ekologik turizm

Ekoturizm markazidagi qushlar
Hozirga keîib «Nurota» davlat tabiat qo£riqxonasida qariyb 
yarim asrdan beri qo£riqlanib kelinayotgan yowoyi qo‘ylar- 
arxarlar son jihatdan ko‘payishi hisobiga qo‘riqxona chegaraiaridan 
chiqib qadimiy areallaii Qizilqumning qoldiq tog£iari tomon 
siljib bormoqda. Shuning uchun ham bu joylardan ekoturistik 
maqsadlarda foydalanish bu yowoyi qo'ylaming asta-sekiniik 
bilan odamlar ko‘ziga o£iganishini tashkil qilib borish ekoturizmni 
tashkil qilishni osonlashtirib boradi. Keyingi yillarda «Nurota» 
davlat 
tabiat 
qo£riqxonasidan 
ekoturizmni 
rivojlantirishda 
maqsadli ishlar amalga oshirilmoqda. Xususan, turistlarga 
joylashtirish, ovqatlantirish va dam olish xizmatiarini mahalliy 
aboli ko£rsatmoqda. Viloyatdagi turizm mutaxassislari va turizm 
tadbirkorlarining yordami bilan mahalliy aholi o‘z uylarini xalqaro 
va ichki turistlar ehtiyojlariga, taSablariga moslashiirmoqdalar. 
Hozircha bu qo£riqxonaga har yili 100 dan ziyod xorijiy turistlar 
kelib ketishmoqda.
istiqbolda «Nurota» davlat tabiat qo£riqxonasida mahaîliy 
aholi yordami bilan zamonaviy turistik infratuzilmalar barpo
120


etish, xizmatlar sifatini yaxshilash rejalari ishîab chiqilmoqda. 
Qizilqum echkemari esa xalqaro «Qizil kitob»ga kiritilgan bo‘lib 
vatanimiz tabiatidagi bu noyob sudraluvchi yashayotgan joylarga 
ham ekoturistik marshratiar ishîab chiqishni talab qiiadi. Qizilqum 
echkemari odamlarga boshqa sudraluvchilarga qaraganda ancha 
oson o‘rganadi. Ikkinchidan, xalqaro “Qizil kitob”dagi hayyonlar 
va parrandalar xalqaro ekoturistlaming eng ashaddiy muxlislarini 
o‘ziga jalb qiiadi.
9.3. 0 ‘zfoekistoiantag o'simliklar ctamyosi — ekotarlzm resisrsferi
G ‘simliklar — Yerdagi hayot manbayi. Haqiqatdan ham 
insonning yashashi uchun Yerni atmosfera kislorodi bilan 
ta’minlaydigan o'simliklar karbonat angidrid yutib atmosferani 
tozalab turadi. O'simlik insonning oziq-ovqati va kiyimi, dorivor 
moddalar, kimyoviy xomashyo, qurilish materiallari, inson 
uchun hosildor navlar yaratish manbayi. Q'simliklar havorii 
fitonsidlar-zararli virus va bakteriyalami o‘ldiruvchi uchuvchan 
moddalar bilan to‘ldiradi. 0 ‘simlik iqlim sharoitlarini hosil qiiadi. 
0 ‘simlik hayvonot oîamini ozuqa bilan ta’minlaydi. Umuman 
o ‘simlikiarning muhim ahamiyatlarini sanash juda qiyin, fotosintez 
jarayonida o‘simliklar har yili 100 mlrd t organik moddalar va 150 
inlrd t erkin kislorod chiqaradi.
Yer yuzida hammasi bo‘lib 265000 tur o‘simlik bor. Shulardan 
92%i quruqlikda, 8%i suvlarda o ‘suvchi o‘simliklardir. O'simliklar 
turiarining 50%i gulii o ‘simliklar, 27%i zamburg'lar, qolganlari 
mox va lishayniklar. Quruqlikdagi o‘simliklar tuzilishiga qarab
6 guruhga ajratiladi — daraxtlar, butalar, yarim butalar, o‘t- 
o‘simliklar, moxlar, lishayniklar.
Hozirgi vaqtda sayyoramizdagi madaniylashtiriSgan o'simliklar 
insoniyatning yovvoyi o‘simüklardan foydalanishdagi minglab 
yillardagi faoliyati natijasidir. O'simlikiarni madaniylashtirishda 
Janubiy va Janubiv Sharqiy Osiyo juda katta hissa qo£shdi. Bu 
mintaqada 7822 tur o'simliklar madaniylashtirildi, Yevropada
121


1312, Aftikada 500, Amerika qit’asida 2117 tur o ‘símlik!ar 
madaniylashtirilgan. Insorúyat hozirda 30 ming tur o‘simíikdan 
foydalanadi. Inson 250 tur o‘sim3ikdan xomashyo oladi. Bu 
o‘simIiklar butun dunyoda ekiladigan ekin maydonlarining 82% 
ini tashkil qiladi.

Download 9,07 Mb.
1   ...   36   37   38   39   40   41   42   43   ...   95




Download 9,07 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



0 ‘z b e k ist 0n respublikasi olïy ya g ‘rta m âxsus ta’lim yazirligi

Download 9,07 Mb.
Pdf ko'rish