0 ‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi

— nafas chiqarganda alkogol hidi sezilganda.
Haydovchi mehnat qobiliyatini yo‘qotganda tibbiyot xodimi 
unga tibbiyot shifoxonasida shifokor ko‘rigidan o‘tish uchun 
yo‘llanma beradi. Haydovchini qatnovdan oldin ko‘rikdan o‘tkazishda 
shifokor 
qabuli 
bo'lmasa, 
mehnatga 
yaroqsiz 
hisoblangan 
haydovchiga tibbiyot xodimi ishdan ozod qilinganligi to‘g‘risida 
ma’lumotnoma beradi va unda kasallik haqida qisqacha ma’lumot 
yozilib, shifokorga keyingi kun borishi tavsiya etiladi.
Tibbiyot xodimlari haydovchining qatnov oldidan tibbiyot 
ko‘rigidan o‘tganligi to‘g‘risidagi ma’lumotlami 
6
.
2
-shakldagi 
jumaliga kiritadi.
6.2-jadval
Y
oz
il
ga
n
 
va
q
ti
T
ar
tib
 
ra
q
am
i
Haydovchining 
familiyasi, 
ismi, otasining 
ismi
T
ab
el
 
ra
q
am
i
H
a
y
d
o
v
ch
in
in
g
sh
ik
o
y
a
tl
a
ri
T
an
a 
h
ar
or
at
i
Q
on
 
b
o
si
m
i
A
lk
og
ol
ga
te
k
sh
ir
il
g
a
n
li
g
i
T
om
ir
 
u
ri
sh
i
S
h
if
o
k
o
rg
a
yu
bo
ri
sh
 
sa
b
ab
la
ri
0
‘r
ta 
ti
b
b
iy
o
t 
x
o
d
im
i,
n
a
zo
ra
tc
h
in
in
g
im
zo
si
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
Haydovchining qonida alkogol belgilari mavjudligi aniqlansa, 
uning transportni boshqarishiga ruxsat berilmaydi.
6.4. H A R A K A T L A N IS H X A V F S IZ L IG I V A A L K O G O L
Tayanch so‘zlar va iboralar: alkogol; promill; qondagi alkogol 
konsentratsiyasi; miya faoliyati; qon tarkibi; markaziy asab tizimi; 
axborotni qabul qilish; tavakkal qilish.
Inson organizmidagi alkogolni uning qonidagi, siydigi yoki 
ichidan puflab chiqargan havosidagi miqdoriga qarab aniqlash keng 
miqyosda yo‘lga qo‘yilgan. Ko‘pchilik insonlaming qon tarkibidagi 
alkogol konsentratsiyasi 
0,05 %o 
(promill) bo‘lsa, bu ulami birmuncha 
tinchlantiradi. Qon tarkibida alkogol konsentratsiyasi 
0,05 %o 
dan

0,15 %o gasha boMganda harakatlanish paytdagi muvozanat 
(koordinatsiya) va hatto harakatlarida (holatida) o‘zgarish ko‘zga 
tashlanadi. Bunday holat birinchi ko‘rinishda miya faoliyatining 
stimullashganini (ko‘p gapirish, agressivlashish, harakatlaming 
faollashishi), aslida esa oddiy holatda bunday qilinmasligini, miya 
faoliyatining tormozlanishi ekanligini bildiradi. Qondagi katta 
miqdordagi alkogol haydovchining qobiliyatini pasaytiradi va u 
o‘zining holatini noto‘g‘ri baholab, ba’zan oddiy holatdagiga nisbatan 
yaxshi harakat qilayotgandek tuyuladi. 
0
‘tkazilgan ko‘p yillik 
kuzatishlar shuni ko‘rsatadiki, YTHda halok boMgan 45+57 
% 
haydovchilaming qonida 0,1 % alkogol konsentratsiyasi boMganligi 
aniqlandi.
Alkogol miqdorini aniqlash uchun Norvegiya 
davlati [
8
] 
birinchilar qatorida 
«promill»
oMchovining chegaraviy qiymatlarini 
kiritdi. Agarda haydovchining qonida alkogol miqdori 0,5 promilldan 
katta boMsa, u holda haydovchi mast deb aytiladi (0,5 promill deganda 
50 milligramm alkogolni 100 millimetr qondagi miqdori tushuniladi).
Alkogol ta’sir qilishi natijasida haydovchining markaziy asab 
tizimi ta’sirlanadi va axborotni qabul qilishi susayadi, reaksiya vaqti 
ortadi, halokatli vaziyatiga tushgan vaqtida qaror qabul qilishida 

Download 4,53 Mb.