to‘rt tur
o ‘lchamda
boMib, quyidagicha tasniflanadi: I kichik; II normal;
III katta; IV juda katta.
kesimda joylashtirish.
7.4-rasm. Aholi yashash joylarida yo‘1 belgilarini ko‘ndalang
kesimda joylashtirish.
Yo‘1 belgilarini turlariga qarab ishlatilish joylari 7.1-jadvalda
keltirilgan.
Belgilaming
oMcham
turlari
Yo‘1 belgisining foydalanish joyi
Aholi yashamaydigan
punktlarda
Aholi yashaydigan
punktlarda
I kichik
Bitta harakat polosali
_yo‘lda
Mahalliy ahamiyatdagi
yoMlarda
II normal
Ikkita va uchta harakat
polosali yo‘llarda
Magistral
yoMlarda
III katta
To‘rtta va undan ko‘p
polosali yo‘Ilarda va
avtomagistrallarda
Tez yurar
yoMlarda
IV juda katta Avtomagistrallardagi
tuzatish
ishlari
olib
borilayotgan joylarda va boshqa yoMlaming xavfli
boMaklarida ishlatilish samaradorligi asoslangan
hollarda
Uchburchak shaklidagi (teng tomonli) yo‘1 belgilarini o‘lcham
turlariga qarab quyidagicha qabul qilinadi (7.2-jadval).
_________________________________________________ 7.2-jadval
Belgining shakli
Belgi guruhi
va tartib raqami
Belgi
turi
A, mm
1
.
1
,
1
.
2
,1.5-1.7,
I
700
.60 \
1.9-1.14, 1.16,
II
900
/
1.20-1.22,1.24-1.30,
III
1200
Y-
---- A----- Л
2.3, 2.4
I
700
1
.
8
, 1.15,1.17-1.19,
II
900
1.23
III
1200
1500
Aylana
shaklidagi
belgilamrfig
qiymatlari
7.3-jadvalda
keltirilgan.
Belgining shakli
Belgi guruhi
va tartib raqami
Belgi turi
A, mm
2.^3.1-3.9, 3.11-
I
600
A
\
3.16,3.18.1-3.19,
II
700
(
\
d
)
103.19,3.21-
III
900
V
X
3.23,3.25-3.31,
\ ___ У
4.1.1-4.4
3.10,4.5,4.6
II
700
II
700
3.17,4.7, 4.8
III
900
I
600
II
700
3.20, 3.24
III
900
IV
1200
Ogohlantiruvchi to‘g‘ri to‘rtburchakli belgilaming oMchamlari
7.4-jadvalda keltirilgan.
_______________________________________________ 7.4-jadval
Belgining shakli
Belgi guruhi
Belgi
N,
V, mm
va tartib raqami
turi
mm
--
1.31.1,
II
500
2250
V
1.31.2
III
700
3150
A
J*
r
II
500
3000
1.31.3
III
700
4200
Kvadrat
formadagi
belgilaming
oMchamlari
7.5-jadvalda
keltirilgan.
Belgi guruhi
va tartib raqami
Belgi
V, mm
turi
2.1; 2.2; 2.7; 5.5;
5.6; 5.15-5.16.2;
.
5.18-5.19.3; 7.13
I
600
II
700
III
900
5.8.2-5.8.6; 5.9-
5.11.2; 7.1.2
II
700
III
900
5.17.1-5.17.4
I
600
II
700
Qo‘shimcha axborot belgilarining o‘lchamlarini birinchi tur
uchun я =600 mm; в =900 mm qabul qilinadi. Hamma belgilaming
to‘liq oMchamlari GOST 10807-78 da keltirilgan.
Belgilaming o‘lchamlarini kerakli hollarda quyidagi formula
orqali aniqlash mumkin:
bu yerda, a - kunduz kuni belgini aniqlash uchun qaraladigan
burchak 5-30 grad.
vK— o‘rtacha tezlik, km/soat;
ushburchak, aylana, to‘rtburchak
belgilaming o'lchami, mm;
i0 — harakatlanayotgan avtomobildan belgigacha eng kichik masofa,
mm
(7.1 -rasmga qarang);
bu yerda, i€— haydovchilar belgilaming ko‘rinishini eslab qolishi
uchun ketgan minimal vaqt, o‘rtacha /,=
0,8
s unda:
hM =
1000
lQtga,
(7.2)
Kunduz kuni y o ‘l belgilarining oMchamlarini quyidagi formula
orqali aniqlash tavsiya etiladi:
hM = 0,637Fur-a;
(7.5)
Kechasi y o ‘l belgilarining oMchamlarini aniqlash uchun
quyidagi formuladan foydalanish mumkin:
hbel = 0,637 Vur(A + 2,22 В ■
Vur);
(7.6)
а ,в
koeffitsiyentlar 7.6-jadvalda keltirilgan.
YoM
belgilarini
ishlatiladigan turiga qarab 7.7-jadvalda
tayanchlarning geometrik oMchamlari keltirilgan.
Tuproqqa belgilar tayanchini
1,2
m dan kam boMmagan
chuqurlikda ko‘miladi. Agar bu chuqurlik 1,2 m dan kam boMsa,
tayanchning ko‘milgan qismi atrofiga aylana shaklida beton qo‘yiladi.
7,6-jadval
Kechasi yoritish
rejimi
Belgi
turlari
Nur qaytarish plyonkasidan
bajarilgan belgilar
A
V
Uzoqni
yorituvchi
I
II
Ш
7
9,7
11.5
11.6
0,02
0,0232
0,03
0,0435
chiroq (svet)
111
IV
Yaqinni
I
12,25
0,0125
II
16
0,01
0,02
yorituvchi
III
19
chiroq (svet)
III
24
0,025
Ko‘zni
I
14,25
0,0125
qamashtiruvchi
II
18,8
0,0125
yaqin chiroq
III
22
0,02
(svet)
IV
26
0,035
Belgi
turlari
Tayanchda
o'matilgan belgilar
soni, dona
Tayanchning
cnuqurlikda
joylashtirilishi, m
Tayanch-
ning
uzunligi, m
I
I
1,2
3,5
II, III, IV
1
1,5
4,0-4,5
I
2
1,2
3,5-4,0
H,III,
2
1,5
4,0-4,5
IV
I
2
1,2
4,5-5,0
И, HI,
2
1,5
5,0-5,5
IV
III, IV
2
1,5
5,5-6,0
I
3
1,5
4,5-5,0
II
3
1,5
5,0-5,5
in , IV
3
1,5
5,5-6,0
7.2. H A R X IL Y O ‘L SH A R O IT L A R ID A Y O ‘L B E L G IL A R IN I
Q O ‘L L A SH V A U L A R Y O R D A M ID A H A R A K A T N I
TA SH K IL E T ISH
Tayanch so‘zlar va iboralar: teng ahamiyatliyo ‘liar kesishmasi;
aylanma harakat bilan kesishuv; svetoforni tartibga solish; xavfli
burilish; xavfli burilishlar; tik nishablik; tik qiyalik; sirg'anchiq yo ‘1;
notekis yo ‘I; yo ‘Ining torayishi; piyodalar о ‘tish joyi; yo 7 bering;
to ‘xtamasdan harakatlanish taqiqlanadi; maksimai tezlik cheklangan;
quvib о ‘tish taqiqlangan; harakat to ‘g ‘riga; harakat o'ngga;
avtomagistral; aholi yashaydigan joyning boshlanishi; servis
belgilari; qo ‘shimcha axborot belgilari.
Ogohlantiruvchi y o ‘l belgilari haydovchiga yoMning oldingi
boMaklarida qanday xavfli joylar borligi haqida ko‘rsatma beradi.
Aholi yashamaydigan joylarda ogohlantiruvchi belgilar (1.3.1-
1.4.6; 1.31.1-1.31.3 belgilardan tashqari) xavfli boMakgacha 150-300
m masofada, aholi yashaydigan boMaklarda esa 50-100 m masofada
o‘matishi kerak. Ammo mana shu ko‘rsatilgan oraliqda yoM belgisini
o‘matilish masofasi ko‘p omillarga, shu jumladan, tezlikka bogMiq
boMadi. Shuning uchun yoM darajalarini hisobga olish zarur.
Quyida har xil yoM sharoitlarida ogohlantiruvchi belgilardan
harakatni tashkil qilishda foydalanish haqida ba’zi bir ko‘rsatmalar
beramiz.
«Teng ahamiyatli yoMlar kesishmasi» 1.6 yoM belgisi aholi
yashamaydigan joylarda chorrahadagi ko‘rish masofasi 150 m va
aholi yashaydigan joylarda esa 50 m dan kam boMgan holda
o‘rnatilishi kerak.
«Aylanma harakat bilan kesishuv» 1.7 yoM belgisi aholi
yashamaydigan joylarda har bir aylanma harakat tashkil qilingan va
4.3 belgisi o‘rnatilgan chorrahadan oldin, aholi yashaydigan joylarda
chorrahani ko‘rish masofasi 50 m dan kam boMgan hollarda,
shuningdek, yoritilmaydigan chorrahalardan oldin o‘matilishi lozim.
«Svetoforli tartibga solish» 1.8 yoM belgisi aholi yashamaydigan
joylarda svetofor bilan boshqariladigan har bir chorrahadan oldin,
aholi yashaydigan joylarda svetofoming ko‘rish masofasi
100
m dan
kam boMsa, shuningdek, aholi punktidagi birinchi svetofor bilan
boshqariladigan chorrahadan oldin o‘rnatilishi kerak.
«Xavfli burilish» 1.11.1 va 1.11.2 belgilari rejadagi egrilikdan
oldin «Xavfsizlik koeffitsiyenti» K^f < 0,6 boMsa, shuningdek, egrilik
oldidagi qarshidan kelayotgan avtomobillami ko‘rish masofasi
7.8-jadvalda ko‘rsatilgan qiymatdan kam boMsa o‘rnatilishi zarur.
7.8-jadval
Tezlik, km/soat
30
40
50
60
80
|
