Transport — tem iryo‘1, avtomobil va dengiz trans
porti yaxshi rivojlangan, tem iryo‘lda yuk va yo‘lovchi
tashishning 50%i bajariladi.
9.20. Yaponiya
Maydoni 377,8 ming km 2, orollarda joylashgan.
Hududining 75%i tog‘lardan iborat. M ineral resurslar
kam. Dengiz, geotermal, gidroenergetika va agroiqlim
resurslariga boy. Iqlimi musson. A holisi— 127,8 m ln ki
shi. Yaponiya aholi ko‘payishi bo'yicha 2- turidan 1- turiga
o‘tgan. Har 1000 kishiga tug‘ilish 10 kishi, o‘lim 7 kishi.
Aholisining 9 9 % i yaponlardan iborat, zichligi 1 km 2 ga
338 kishi. A holinning asosiy qismi, uning maydonining
10%ida yashaydi. 200 dan ortiq yirik shaharlar mavjud.
Xo'jaligi — yoqilg'i-energetika sanoatida gidro, geo
term al, quyosh, dengiz elektrostansiyalari mavjud,
ammo energiyaning asosiy qism ini IES lar va AES lar
beradi. Metallurgiya — po'lat eritish bo'yicha jahonda
yetakchi. O rganik sintez kimyosi yaxshi rivojlangan.
303
Avtomobilsozlikda yiliga 12-13 m ln dona avtomobil
ishlab chiqariladi (uni 8 m ln donasi yengil avtomobil).
Elektronika sanoati yaxshi rivojlangan (rangli televizorlar,
videom agnit telefonlar va h.k.). M aydonining ll% i
ishlov beriladigan yerlardir. Dehqonchilikda sholikorlik
asosiy o'rinni egallaydi (ekin maydonining 50%), yiliga
10-12 mln.t. sholi yetishtiriladi. Chorvachilikning qora-
molchilik, cho'chqachilik, parrandachilik, baliqchilik
tarm oqlari yaxshi rivojlangan. Transporti. Daryo vaquvur
transporti — barcha turlari yaxshi rivojlangan. M amlakat
ichida avtomobil va tem iryo‘1, dengiz transporti, havo
transporti yaxshi rivojlangan.
Tashqi iqtisodiy aloqalar. Eksportning
1/3 va
im portning 1/4 qismi AQSh ga to‘g ‘ri keladi. Yaponiya
tashqaridan xomashyo oladi va tayyor mahsulotlarni
eksport qiladi. Tinch okeanbo‘yi va ichki sanoat m intaqasi
ajratiladi.
9.21. Hindiston
Hindiston yarim orolida joylashgan, maydoni 3,3 mln.
km 2, federativ respublika, 28 shtatdan va 7 ta ittifoqdosh
hududlardan iborat. Uch tomoni okean bilan o'ralgan,
shuning uchun u serqatnov savdo yo'llarida joylashgan.
Agroiqlim resurslariga boy, tem ir va marganes rudalari,
xrom, titan konlari dunyo aham iyatiga ega. Aholisi
1 mlrd. 49,5 mln. kishi. Ko‘p m illatli davlat (hindlar,
bengallar, bixarlar, panjobilar, kashm irilar), am m o birorta
m illat ko‘pchilikni tashkil qilmaydi. A holining 83%i
304
hinduiylik diniga mansub, 10%i islom diniga mansub.
A holining zichligi 1km2 ga 330 kishi, urbanizatsiya
darajasi 26%, 4 m ingdan ortiq shahar (3000 tasi yirik), 23
ta m illioner shahar mavjud.
|
