1.6. 0 ‘rta Osiyoni tabiiy-geografik rayonlashtirish
0 ‘rta Osiyo ikki tabiiy-geografik kichik o‘lkalarga
bo‘linadi. 0 ‘rta Osiyo tabiiy-geografik kichik o'lkasi va
Qozog‘iston tabiiy-geografik kichik o'lkasi.
Наг bir kichik o'lka tabiiy-geografik xususiyatlariga
qarab tog'li va tekislik qismiga bo'linadi.
0 ‘rta Osiyo tabiiy- geografik kichik o‘lkasidagi tog'li
tabiiy rayonlar guruhiga quyidagilar kiradi: G 'arbiy
Tyanshan,
Janubiy Tyanshan, Pom ir va Badaxshon,
Janubiy yosh tog‘lar.
Tekislik tabiiy rayonlar guruhiga: Q oraqum cho'li,
Kaspiybo'yi tekisligi, Xorazm tekisligi (Quyi Amudaryo),
Badxiz-Qorabel qirlari, tog'oldi va tog* oralig‘i tekisliklari
(M irzacho‘1, Farg‘ona, Zarafshon, Qashqadaryo vodiy-
lari), Yuqori A m udaryo vodiysi (Surxondaryo,
Vaxsh
vodiylari, Shimoliy Afg'oniston) kiradi.
Qozog'iston tabiiy-geografik kichik o'lkasidagi
tog‘ rayonlari quyidagi qism larga bo'linadi: Sharqiy
Qozog'iston tog'lari, Shimoliy Tyanshan, M arkaziy
Tyanshan, Q ozog'iston past tog'lari.
Tekislik tabiiy
rayonlar guruhi: U styurt platosi, To'rg'ay supasimon
o'lkasi, Orolbo'yi qum li cho'llari, Janubiy Qozog'iston
cho'llaridan iborat.
Turon tabiiy-geografik kichik o'lkasi. G 'arbda Kaspiy
dengizi sohillaridan, sharqda Farg'ona va K o'kshag'altov
tutashgan yergacha, shim olda Q izilo'rdadan 34° sh.k.
ga cho'zilgan. Eng baland nuqtasi Trichm ir tog'ida
joylashgan (7690 m).
177
Tog'li tabiiy rayonlar guruhiga G 'arbiy Tyanshan,
Janubiy Tyanshan, Pom ir va Badaxshon,
Janubiy yosh
tog'lari kiradi.
G 'a rb iy Tyanshan. Gersin burm alanish bosqi-
chida
shakllangan,
Alp burm alanishida
qaytadan
ko'tarilgan.
K engliklar
bo'yicha
cho'zilgan
Talas
Olatovidan deyarli meridional yo'nalishda Qorjontog',
Ugom, Piskom, Chotqol quram a tizm alari tarm oqlanib
ketgan. Eng baland joyi M anas tog'ida (4484 m) Chotqol
va Piskomning shimoli-sharqiy qism ida joylashgan.
Tog' oralig'i vodiylarining kengligi 10— 15 km.
Iqlimi
g'arbdan keladigan havo oqimi ta’sirida shakllanadi,
yanvarning o'rtacha harorati -3 °— 7°, yog'inlar qish va
bahorda yog'adi (800— 1000 mm). Asosiy daryolari:
Chirchiq, Ohangaron va boshqalar. Tog' oldida va yassi
tog'larda efemer va efemeroid keng tarqalgan.
Balandligi
o'rtacha tog'larda
bug'doyiq, shuvoq, betaga, butalardan
