• Balandlik mintaqalari
  • 1.6. 0 ‘rta Osiyoni tabiiy-geografik rayonlashtirish
  • gekkon kaltakesagi, echkemar, bma ilon, kzoynakli




    Download 8,32 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet94/189
    Sana16.12.2023
    Hajmi8,32 Mb.
    #120491
    1   ...   90   91   92   93   94   95   96   97   ...   189
    Bog'liq
    zsnu70eei3bIZoN8cMUU (1)

    gekkon kaltakesagi, echkemar, bma ilon, kzoynakli 
    ilon, efa iloni, qulonlar yashaydi.
    Subtropik iqlim mintaqasida 
    choMlar hosil blgan. 
    Unga Turkman-Xuroson tog‘lari va A trek vodiysi kiradi, 
    tuprog‘i bo‘z tuproq.
    Balandlik mintaqalari 
    cho'ldan to Alp o'tloqlari- 
    gacha davom etadi. Bu m intaqaga cho‘l zonasi tog* 
    oldidagi adirlar kiradi (500— 1200 m), bo‘z tuproqlar 
    tarqalgan.
    Qor va muzlar zonasiga 
    doim iy qor va muzlik- 
    lar bilan qoplangan eng baland joylar kiradi. Harorat 
    doimo past, yog'inlar yil bo‘yi yog‘adi, yoqqan qor erib 
    ulgurmaydi. Bu zona qor chizig‘idan yuqorida joy- 
    lashgan.
    176


    1.6. 0 ‘rta Osiyoni tabiiy-geografik rayonlashtirish
    0 ‘rta Osiyo ikki tabiiy-geografik kichik o‘lkalarga 
    bo‘linadi. 0 ‘rta Osiyo tabiiy-geografik kichik o'lkasi va 
    Qozog‘iston tabiiy-geografik kichik o'lkasi.
    Наг bir kichik o'lka tabiiy-geografik xususiyatlariga 
    qarab tog'li va tekislik qismiga bo'linadi.
    0 ‘rta Osiyo tabiiy- geografik kichik o‘lkasidagi tog'li 
    tabiiy rayonlar guruhiga quyidagilar kiradi: G 'arbiy 
    Tyanshan, Janubiy Tyanshan, Pom ir va Badaxshon, 
    Janubiy yosh tog‘lar.
    Tekislik tabiiy rayonlar guruhiga: Q oraqum cho'li, 
    Kaspiybo'yi tekisligi, Xorazm tekisligi (Quyi Amudaryo), 
    Badxiz-Qorabel qirlari, tog'oldi va tog* oralig‘i tekisliklari 
    (M irzacho‘1, Farg‘ona, Zarafshon, Qashqadaryo vodiy- 
    lari), Yuqori A m udaryo vodiysi (Surxondaryo, Vaxsh 
    vodiylari, Shimoliy Afg'oniston) kiradi.
    Qozog'iston tabiiy-geografik kichik o'lkasidagi 
    tog‘ rayonlari quyidagi qism larga bo'linadi: Sharqiy 
    Qozog'iston tog'lari, Shimoliy Tyanshan, M arkaziy 
    Tyanshan, Q ozog'iston past tog'lari. Tekislik tabiiy 
    rayonlar guruhi: U styurt platosi, To'rg'ay supasimon 
    o'lkasi, Orolbo'yi qum li cho'llari, Janubiy Qozog'iston 
    cho'llaridan iborat.
    Turon tabiiy-geografik kichik o'lkasi. G 'arbda Kaspiy 
    dengizi sohillaridan, sharqda Farg'ona va K o'kshag'altov 
    tutashgan yergacha, shim olda Q izilo'rdadan 34° sh.k. 
    ga cho'zilgan. Eng baland nuqtasi Trichm ir tog'ida 
    joylashgan (7690 m).
    177


    Tog'li tabiiy rayonlar guruhiga G 'arbiy Tyanshan, 
    Janubiy Tyanshan, Pom ir va Badaxshon, Janubiy yosh 
    tog'lari kiradi.
    G 'a rb iy Tyanshan. Gersin burm alanish bosqi- 
    chida 
    shakllangan, 
    Alp burm alanishida 
    qaytadan 
    ko'tarilgan. 
    K engliklar 
    bo'yicha 
    cho'zilgan 
    Talas 
    Olatovidan deyarli meridional yo'nalishda Qorjontog', 
    Ugom, Piskom, Chotqol quram a tizm alari tarm oqlanib 
    ketgan. Eng baland joyi M anas tog'ida (4484 m) Chotqol 
    va Piskomning shimoli-sharqiy qism ida joylashgan. 
    Tog' oralig'i vodiylarining kengligi 10— 15 km. Iqlimi 
    g'arbdan keladigan havo oqimi ta’sirida shakllanadi, 
    yanvarning o'rtacha harorati -3 °— 7°, yog'inlar qish va 
    bahorda yog'adi (800— 1000 mm). Asosiy daryolari: 
    Chirchiq, Ohangaron va boshqalar. Tog' oldida va yassi 
    tog'larda efemer va efemeroid keng tarqalgan. Balandligi 
    o'rtacha tog'larda bug'doyiq, shuvoq, betaga, butalardan 

    Download 8,32 Mb.
    1   ...   90   91   92   93   94   95   96   97   ...   189




    Download 8,32 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    gekkon kaltakesagi, echkemar, bma ilon, kzoynakli

    Download 8,32 Mb.
    Pdf ko'rish