1 – mа’ruzа. Elektr o’lchash usullari va asboblari bo’yicha umumiy ma’lumotlar. Rеjа

2 – mа’ruzа. Fizikaviy kattaliklar. 
Rеjа: 1. Fizikаviy kаttаlik, uning sifаt vа miqdоriy tаvsiflаri. 
2. Kаttаlik turlаri. 
3. O‘lchаnаdigаn kаttаlik, o‘lchаsh infоrmаtsiyasi, signаl, uning turlаri. 
Tаyanch so‘zlаr: kаttаlik, sifаt tаvsifi, miqdоr tаvsifi, аsоsiy kаttаlik, 
kаttаlikning o‘lchаmligi, kаttаlikning qiymаti, signаl, pаrаmеtr, infоrmаtiv 
pаrаmеtr, nоinfоrmаtiv pаrаmеtr. 
1. Fizik kаttаlik, uning turlаri, sifаt vа miqdоriy tаvsiflari
 
Fizkaviy kattalik – sifat tomonidan ko‘pgina fizikaviy ob’ektlarga 
(fizikaviy tizimlarga, ularning holatlariga va ularda o‘tayotgan jarayonlarga) 
nisbatan umumiy bo‘lib, miqdor tomonidan har bir ob’ekt uchun xususiy bo‘lgan 
xossadir. Bu yerda xususiylik deganda, biror ob’ektning xossasi ikkinchisinikiga 
nisbatan ma’lum darajada kattaroq yoki kichikroq bo‘lishi tushuniladi. 
Sifat tavsifi – olingan kattalikning mohiyatini, mazmunini ifodalaydigan 
tavsif tushuniladi. Masalan, gap masofa borasida ketganda muayyan olingan 
ob’ektning o‘lchamlarini, uzun qisqaligini yoki baland-pastligini bildiruvchi 
xususiyatini tushunamiz. Yoki og‘irlik deganda qandaydir mavhum, og‘ir yoki 
yengil ob’yektni, aksariyat tarozi toshlarini ko‘z oldimizga keltiramiz. 
Temperatura to‘g‘risida gap borganda esa, issiq – sovuqlikni tushuniladi. Mana 
shular kattalikni sifat tavsifi bo‘lib hisoblanadi. 
Endi olingan ob’ektlarda biror bir kattalik to‘g‘risida gap borganda, bu 
ob’ektlar o‘zida shu kattalikni ko‘p yoki kam “Mujassamlashtirganligini” shohidi 
bo‘lamiz. Bu esa kattalikning miqdor tavsifi bo‘ladi. 

Download 1.42 Mb.