39
Qoplamaning kapital taʻmirlanishi (taʻmirlanishi) - bu kapital va engil yoʻl
qoplamalarida yopishtirish sifati maksimal ruxsat
etilgan qiymatlarga qadar
kamaygan davr.
Yo‘lning xizmat qilish muddati G yo‘l to‘shamalarining va qoplamalarining
ta’mirlashlararo muddati T
0
va T
p
orqali topilishi mumkin:
bu erda
n — yo‘llarni ta’mirlash va mukammal ta’mirlashlar soni;
n
1
— yo‘l
qoplamasining yo‘l to‘shamasining oxirgi ta’miridan keyingi ta’miri.
Asfaltlangan va qoplamali yoʻllarni taʻmirlash standartlari tegishli xizmat
muddatidan qatʻi nazar, ishlatilgan yoʻl qoplamasi loyihalashda taxminan 20%
kichikroq edi, bu mavjud yoʻllarning buzilish sabablaridan biri boʻlishi mumkin.
TADI, DjizPI, loyihalash va boshqa tashkilotlar ishtirokida NIIAD tomonidan
ishlab chiqilgan qattiq boʻlmagan qoplamalar va qoplamalarni taʻmirlash boʻyicha
mintaqaviy va sanoat normalari kuchga kirdi.
Amalda ta’mirlash davrlarini
- smeta va normativlarni, shuningdek, ish
vaqtida yo‘llarning xarakatini statistik qayta ishlash natijalari bo‘yicha aniqlangan
haqiqiy xizmat muddatini farqlash lozim.
Yo‘l to‘shamasining xisobiy xizmat muddati - yo‘l tuzilmasining yuk
ko‘tarish qobiliyati (kuch omili) yo‘lning hisoblangan ishonchliligi va
qoplamaning ravonlik bo‘yicha tegishli chegara holatiga
erishiladigan darajaga
tushirilgan vaqti.
Qoplamaning xizmat qilish muddati - bu qoplama yuzasining emirilishi, yoʻl
harakati sharoitida ruxsat etilgan maksimal darajaga koʻtariladigan vaqt davri.
Qoplamaning aşınması - bu yopishqoqlik koeffitsientining pasayishi yoki qoplama
qalinligining (mm / yil) pasayishi natijasida aşınma va avtomobil gʻildiraklari va
tabiiy omillar taʻsiri ostida materialning yoʻqolishi tufayli kapital va engil
kiyimlarning sirpanishining oshishi.
Kapital va engillagtirilgan yo‘l to‘shamalarini xizmat muddati ustki yuzaga
ishlov berish resurslaridan kelib chiqadi.
40
bu erda Np - qoplash manbai (yopishish koeffitsientini minimal qabul qilinadigan
qiymatga kamaytiradigan turar-joy transporti vositalarining soni); K - bitta yoʻl boʻylab transport
vositalarining takroriyligini
hisobga oladigan koeffitsient; c - bir yilda koʻrib chiqiladigan
davrlar soni (yil fasllari); aagr - bu hisobga olinadigan avtoulovlarning ushbu mavsumni
yoritishga taʻsir qilishining agressivlik koeffitsienti (bahor, yoz, kuz va qish uchun mos ravishda
0,75; 1,00; 0,85 va 0,60); tc - koʻrib chiqilayotgan davrning davomiyligi; Ns1
- harakatning
intensivligi (avtot / kun), ishlashning birinchi yilida, Acj kamaytirish koeffitsientini aniqlash
uchun quyidagi empirik formuladan foydalanib, qoplamaning aşınması
uchun hisoblangan
yuklarga kamayadi:
gde
- yo‘l qoplamasi va avtomobil shinasining o‘zaro ta’siridagi bosim (0,1
0,75).
Yo‘l yuzalarining o‘tish davri va quyi turlari uchun xizmat muddati t
hisoblangan yo‘l-iqlim zonasida qoplamaning t yil davomida umumiy kiymatini
belgilovchi formuladan aniqlanishi mumkin
bu erda [I] - qoplamaning ruxsat etilgan emirilishi, mm; a, b - mintaqaviy
sharoitga qarab empirik parametrlar; N1 - harakatning 1-yilidagi boʻlakka
qarab
harakatlanish oqimi, hisoblangan yuk mashinasigacha kamayadi (orqa oʻqdagi yuk
100 kN), avtobus / kun;
Taʻmirlashning standart muddati - bu yoʻlning transport va transportdan
tashqari xarajatlarining eng kam miqdorini taʻminlaydigan, xizmatning taxminiy
muddatiga teng boʻlgan iqtisodiy jihatdan samarali vaqt davri. Tartibga solish
muddati mintaqaviy va sanoat standartlariga muvofiq qabul qilinadi. Yoʻl
qoplamasi uchun meʻyoriy sanalar va tegishli dizaynning ishonchliligi 5
jadvalda
keltirilgan..
K
n
= 1 - r,
41
r – yo‘l to‘shamasining xizmat muddati yakunlangandan so‘ng
deformastiyalangan yuza.
2.5. Jadval
Yo‘l toifasi Yo‘l to‘shamasi turi
Yo‘l iqlim mintaqasi (YIM)
I-II
III
IV
To
Kn
To
Kn
To
Kn
I
Kapital
14
18
0,95
0,90
15
19
0,93
0,88
16
20
0,90
0,86
II
Kapital
11
15
0,94
0,89
12
16
0,92
0,87
13
16
0,89
0,85
III
Kapital
11
15
0,92
0,87
12
16
0,90
0,85
13
16
0,87
0,83
Engillashtirilgan
10
13
0,88
0.84
11
14
0,86
0,82
12
15
0,84
0,80
IV
Kapital
11
15
0,85
0,82
12
16
0,83
0,80
13
16
0,80
0,78
Engillashtirilgan
8
10
0,87
0,83
9
11
0,85
0,81
10
12
0,82
0,80
O‘tuvchi
3
8
0,82
0,82
3
9
0,80
0,80
3
9
0,77
0,77
V
Engillashtirilgan
8
10
0,83
0,80
9
11
0,80
0,78
10
12
0,78
0,75
O‘tuvchi
3
8
0,65
0,65
3
9
0,60
0,60
3
9
0,58
0,58
Rekonstrukstiyagacha bo‘lgan avtomobil yo‘lining amaldagi xizmat muddati
gde
N
1
– yo‘lning birinchi yil ta’mirdan keyingi transport oqimining harakat
jadalligi (yoki hisobiy avtomobilga keltirilgan va engil avtomobillar ulushi
transport oqimida
r
