1.Avtomobil yo‘llaridagi ko‘prik inshoatlarining turlari.
Transport magistralini biron-bir to‘siq ustidan o‘tkazishni ta’minlaydigan inshoot ko‘prik deb ataladi.
Ko‘prik o‘tuvi ko‘prikni va u bilan bog‘liq inshootlar – yaqinlashuv ko‘tarmalari, suv oqimini yo‘naltiradigan regulyasion inshootlar va qirg‘oqni mahkamlaydigan qurilmalarni o‘z ichiga oladi (rasm 1.1).
|
Rasm 1.1. Ko‘prik kechuvi:
1-ko‘prik;
2-yaqinlashuv ko‘tarmasi;
3-oqim yo‘naltiruvchi damba;
4-traversa
|
Ko‘prik inshooti (rasm 1.2) qirg‘oq va oraliq tayanchlar hamda tayanchlar orasini yopib, vaqtinchalik yuklardan tushayotgan og‘irlikni tayanchlar orqali zamin gruntiga uzatadigan oraliq qurilmalardan tashkil topgan (rasm 1.2). Oraliq qurilmalar ustiga transport vositalari harakat qiladigan ko‘prik polotnosi joylashtiriladi.
Ko‘priklarning eng muhim o‘lchamlari va turlari quyidagilardir:
o‘rta ko‘prik – ko‘prik oralig’i to‘la uzunligi 25 dan 100m gacha bo‘lganda;
katta ko‘prik – ko‘prik oralig’i to‘la uzunligi 100m dan katta bo‘lganda;
ko‘prikning uzunligi – ko‘prik chetki tayanchlarining tashqi qirralari bo‘yicha o‘tgan o‘qlar orasidagi masofa;
ko‘prikning sof oralig‘i L0 – suvning pastki sathi (SPS) va suvning yuqori sathi (SYuS) orasidagi o‘rtacha chiziq bo‘yicha oraliqlar sof uzunligi (ya’ni suv o‘tish chizig‘i) yig‘indisi;
ko‘prik balandligi H – SPS dan harakat yuzasigacha bo‘lgan masofa;
ko‘prik osti sof balandligi H0 – SYuS dan oraliq qurilma ostigacha bo‘lgan masofa;
ko‘prikning qurilish balandligi h – rels ostidan (qatnov qismi ustidan) oraliq qurilma ostigacha bo‘lgan masofa.
tayanchning balandligi – tayanch tepasidan gruntgacha bo‘lgan masofa;
hisobiy oraliq – oraliq qurilmaning ikki qo‘shni tayanchlarga
tayanish o‘qlari orasidagi masofa;
| 