|
1-bob. Masofadan o‘qitishning asosiy tushunchalari
|
| bet | 1/5 | | Sana | 23.06.2024 | | Hajmi | 107,43 Kb. | | #265265 |
Bog'liq 1.dok
1-BOB. Masofadan o‘qitishning asosiy tushunchalari
Ushbu bobda masofaviy ta’limning asosiy tushunchalari tahlil qilingan,O‘zbekiston va xorijdagi masofaviy kurslar (masofaviy ta’lim) solishtirilgan, "Ehtimollar nazariyasi va matematik statistika" fanining maqsadlsari, vazifalari, tuzilishi va talabalar uchun mavjud topshiriq shakllari yoritilgan.
1.1. Masofaviy ta’limning asosiy tushunchalari
Masofaviy ta’limning joriy etilishini yangi ta’lim shakllarining evolyutsion rivojlanishi sifatida ko‘rish mumkin. Masofaviy ta’lim ham mamlakatimizda ta’lim jarayonini takomillashtirish va rag’batlantirish vositasi bo‘lib, bu ham yangi bilimlarni joriy etish va uni takomillashtirishning asoslaridan biridir. O‘quv jarayoniga axborot texnologiyalarini jadal joriy etish jahondagi zamonaviy oliy ta’lim muassasalari uchun ustuvor vazifaga aylanib bormoqda.
AQSH masofaviy taʼlim assotsiatsiyasi masofaviy taʼlim tizimi tushunchasiga quyidagicha taʼrif beradi: “Turli texnologiyalar va masofaviy taʼlimning boshqa shakllaridan foydalangan holda berilgan maʼlumotlar va koʻrsatmalardan bilim va koʻnikmalarga ega boʻlish".
Masofaviy texnologiyalar sohasidagi tadqiqotlar quyidagi mualliflarining ishlariga bag’ishlangan. E.S. Po‘lat1 , M.Yu. Buxarkina2, V.N. Ustyugova3, A. M. Anisimova, N. V4, Voljenina 5 va boshqalarning masofaviy ta’limning ta’rifiga turlicha yondashuvlari mavjud.
Masofaviy ta’lim - bu telekommunikatsiyalar orqali ta’minlanadigan ta’lim bo‘lib, unda ta’lim sub’ektlari (talabalar, o‘qituvchilar, o‘qituvchilar va boshqalar) o‘zaro fazoviy yoki vaqtinchalik masofaga ega bo‘lib, tashqi ta’limni yaratishga qaratilgan umumiy ta’lim jarayonini amalga oshiradilar6.
Masofaviy ta’lim - bu o‘qituvchi va uning talabalari jismoniy jihatdan turli joylarda joylashgan masofaviy ta’lim texnologiyasidir. Ilgari masofaviy ta’lim tor ma’noda ishlatilgan. Endi masofaviy o‘qitish keys, TV va tarmoqli o‘qitish texnologiyalaridan faol foydalanadigan o‘qitish vositasidir7.
Turli mualliflar tomonidan taklif qilingan "masofaviy ta’lim" tushunchasining yana bir nechta ta’riflarini tahlil qilib, A.V. Solovov, Po‘lat E.S, Ozhegov S.I. va hokazolarning fikridan shunday xulosaga kelishimiz mumkinki, barcha mualliflar MT ning turli xil telekommunikatsiya vositalaridan foydalangan holda masofadan turib bilim olishning uyushgan jarayonidir.
Masofaviy ta’lim shaklining o‘ziga xos xususiyatlari, qaysi texnologik asosda tashkil etilishidan qat’i nazar, tanlangan modelga qarab o‘quv mazmunini tanlash va tuzishga ta’sir qiladi. Qo‘llaniladigan pedagogik texnologiyalar, tashkiliy shakllar va o‘quv qo‘llanmalari ham ushbu o‘ziga xoslikka bo‘ysunadi va sirtqi o‘rganishdan tashqari, sirtqi shakldan tubdan farq qiladi8.
Masofaviy ta’lim boshqa ta’lim turlarigaga qaraganda kengroq tushunchadir. Bu Internet texnologiyalaridan foydalangan holda masofaviy ta’lim orqali amalga oshiriladigan ta’limdir.
Ta’lim haqida gapirganda, Vazirlar Mahkamasining 2022-yil 3-oktabrdagi ‘‘Oliy ta’lim tashkilotlarida masofaviy ta’limni tashkil etish tartibi to‘g’risida’’ 559-son qarorida quyidagi ta’riflar mavjud. “Elektron taʼlim deganda maʼlumotlar bazalarida mavjud boʻlgan va oʻquv dasturlari va axborot texnologiyalarini amalga oshirishda foydalaniladigan maʼlumotlardan, ularni qayta ishlashni taʼminlaydigan texnik vositalardan, shuningdek, maʼlumotlarning uzatilishini taʼminlaydigan axborot va telekommunikatsiya tarmoqlaridan foydalanadigan taʼlim faoliyati tashkiloti aloqa liniyalari orqali aniqlangan ma’lumotlar, talabalar va o‘qituvchilarning o‘zaro ta’siri tushuniladi. Masofaviy ta’lim texnologiyalari deganda shunday ta’lim texnologiyalari tushuniladiki,asosan oʻquvchilar va oʻqituvchilarning bilvosita (masofada) oʻzaro taʼsirida axborot-telekommunikatsiya tarmoqlaridan foydalangan holda amalga oshiriladi”9.
An’anaviy ta’lim jarayonida o‘quv qo‘llanmalari texnik o‘qitish vositalari orqali amalga oshirilishi umumiy qabul qilingan. Masofaviy ta’lim tizimida bu vositalar yangi axborot texnologiyalari vositalari orqali amalga oshiriladi10.
A.V. Solovov 1-chizmada ko‘rsatilgan masofaviy o‘qitishning quyidagi vositalarini aniqlaydi.
1-chizma. Masofaviy ta’limda o‘quv qurollarining tasnifi
|
| |
