Frezalashda kesish kuchlari.
Frezalash vaktida tugri tishli frezaning xar bir tishiga kesish kuchlari R1, R2 ,R3 , …….Rn ta`sir etadi, bu kuchlar urinma Rz1, Rz2, Rz3, . . . . ,Rzn kuchlarga va freza radiusi yunalishida ta`sir etuvchi Ru1, Ru2, Ru3, . . . .Run kuchlarga ajratilishi mumkin ( rasm).
Agar teng ta`sir etuchi R1, R2, R3, . . . . Rn kuchlarni grafik usulda kushsak, ularning umumiy teng ta`sir etuvchisi R bir-biriga tik bo’lgan ikkita kuchga; Rs - surish kusi va R vertikal kuchga ajratilishi mumkin.
Vintsimon frezalarda R1, R2, R3, Rn teng ta`sir etuvchi kuchlar ( rasm) uzaro perpendikulyar bo’lgan uchta yunalishga ajratiladi: urinma Rz1, Rz2, Rz3, . . . . ,Rzn kuchlar bilan radial Ru1, Ru2, Ru3, . . . . ,Run kuchlardan tashkari, tashkil etuvchi Rx1, Rx2, R x3, . . . . ,Rxn kuchlar xam paydo bo’ladi, bu kuchlar frezaning uki buylab ta`sir etadi.
Uk buylab yunalgan yigindi kuch R kuyidagi ifodadan topiladi:
Rx=Rx1 + Rx2 + Rx3 + . . . . + Rxn
Freza tishli vint chizigining kiyalik burchagi ω va urinma kuch Rz ma`lum bo’lgandan keyin Rx ni kuyidagicha topish mumkin:
Px= Pz ∙ ctg ω ( )
Frezalashda xosil bo’ladigan urinma kesish kuchi R ni kuyidagi empirik formuladan topsa bo’ladi:
Sr - frezalanadigan metallga, frezaning konstruktsyasi va geometriyasiga boglik koeffitsient; t - frezalash chuko’rligi, mm xisobida; sz
Pulat va chuyanni frezalashda ba`zi tip frezalar uchun Sp koeffitsientning va daraja ko’rsatkichlari ning kiymatlari xp, up, qp -jadvalda keltirilgan.
Tashkil etuvchi boshka kuchlarni kuyidagi munosabatlardan topish mumkin:
Ru =(0,25÷0,35) Rz ;
Ps =(1,0÷1,2)Pz ;
Pv =(0,0÷0,2)Pz ;
Frezalar urnatish uchun xizmat kiladigan opravka radial Ru kuch asosida xisoblanadi. Dastgox shpindelidagi burovchi M moment urinma Rz kuch asosida xisoblab topiladi:
bu erda M – burovchi moment, nm eki kGm xisobida; Rz –kesish kuchi, N eki kG xisobida; D- frezaning diametri, mm xisobida.
Tishlar vintsimon frezalar opravkaga uk buylab yunalgan kuch dastgoxning shpindeli tomon ketadigan kilib urnatiladi. Ammo tishlari vintsimon frezalarning bunday urnatilishi shpindel tirak podshipnigidagi ishkalanish kuchlari ishini oshiradi. Bu xol xisobga olinib, amalda birining vintsimon tishlari kiyaligi unakay va ikkinchisining vintsimon tishlari kiyaligi chapakay bo’lgan kushalok frezalardan foydalaniladi. Kushalok frezalarda uk buylab yunalgan kuchlar bir-birini muvozanatlaydi.
|
