|
1-dars. Mavzu: atom tuzilishi. Atom tarkibidagi elektronlarni pog’ona va pog’onachalarda joylashuvi. Darsning maqsadi: Ta’limiy
|
bet | 218/218 | Sana | 07.05.2021 | Hajmi | 0,53 Mb. | | #14382 |
V.Tashkily qism;
a)Salomlashish
b)Yo’qlama
c)Siyosiy daqiqa
VI.O’tilgan mavzuni takrorlash uchun savol va topshiriqlar berish.
VII.Dars bayoni:
masala. Birinchi elektrolizyorda 1 mol, ikkinchi elektrolizyorda
mol mis (II) sulfat bo‘lgan eritmalar orqali 4 faradey tok o‘tganda katod- larda hosil bo‘lgan moddalar massalarini (g) da aniqlang.
elektroliz ^ а „тт 2CuSO4+ 2H2O ► 2Cu . + O2. + 2H2SO4
Masalani yechishda Faradeyning (II) - qonunidan foydalaniladi.
1 - elektrolizyor uchun 1 mol tuz borligi uchun unga 2 Faradey tok sarflandi, qolgan 2 Faradey tok esa shu eritmadagi suv elektrolizi uchun sarf bo‘ladi. Shunga asoslanib, 1-elektrolizyor katodidagi H2 va Cu massalari topiladi.
.1 = 2 g H2 2 •32 = 64 g Cu 64 + 2 = 66 g modda ajralgan
2 - elektrolizyorda 2 mol tuz bo‘lganligi uchun unga 4 Faradey tok to‘liq sarf bo‘lib ketadi. Demak, suv elektrolizi uchun tok yetishmaydi, bunda tok faqat Cu ajralishi uchun sarflanadi.
- elektrolizyorda: 4 • 32 = 128 g Cu ajraldi
Javob: 1-elektrolizyorda 66 g; 2 - elektrolizyorda 128 g.
- masala. 458,7 g suvda 73,3 g Na2SO4 va CdSO4 aralashmasi eritildi. Kadmiyni batamom ajratib olish uchun eritmadan 2 A kuchga ega bo‘lgan tok 24125 sekund davomida o‘tkazilgan bo‘lsa, aralashmadagi tuzlarning massalarini toping.
Masalaning yechimi:1) Elektroliz tenglamasi yoziladi:
elektroliz ^ а „тт 2CdSO4+ 2H2O ► 2Cd . + O2. + 2H2SO4
Elektrokimyoviy ekvivalent mol topiladi: N = f - W- = 0-5 “
Bundan Cd ning massasi topiladi: m = E • N = 56ekv • 0,5 = 28
Cd massasidan CdSO4 topiladi
208g CdSO4 112 g Cd 28 • 208
x 28 g Cd x = 112 = 52 g CdSO4
Umumiy massa 73,3 g bo‘lganligi uchun Na2SO4 massasi: m = 73,3 - 52 = 21,3 g ekanligi kelib chiqadi.
Javob: 52g CdSO4; 21,3 g Na2SO4
- masala. 200 ml 0,1 M Cu (N03)2 va 300 ml 0,1 M AgNOs eritmalarining aralashmasi 4 A tok kuchi bilan 965 sekund davomida elektroliz qilindi. Elektroliz tugagandan keyin eritmadagi tuzning massasini (g) toping.
elektroliz ^ л 2Cu(NO3)2 + 2H2O ► 2Cu |+ O2 f + 4HNO3
elektroliz „ 4 ^
4AgNO3 + 2H2O ► 4Ag j + O^ + 4HNO3
Dastlab molyar konsentratsiyani topish formulasidan tuzlarning massa- lari aniqlanadi.
1 *188 * 200
-= 3,76 g Cu(NO3)2
= 5,1 g AgNO3
Beketov qatorida Ag, Cu dan keyin turganligi uchun dastlab kumushga ketgan tok kuchi aniqlanadi:
Demak, Ag ajralib chiqishi uchun 2 A tok ketgan bo‘lsa, Cu chiqishi uchun: 4A - 3A = 1A tok kuchi qoladi.
Dastlabki Cu (N03)2 dan elektrolizga uchragan tuz massasi ayirilsa, qolgan tuzning massasi kelib chiqadi:
3,76 - 0,94 = 2,82g Cu(NO3)2
Javob: 2,82g Cu (N03)2
- masala. Cu(N03)2 600g 12 % li eritmasi elektroliz qilinganda anodda 29,55 litr (00C, 101,3 kPa) gaz ajraldi. Elektrolizdan so‘ng eritmadagi mod- da massa ulushini (%) da aniqlang.
Masalaning yechimi: 1) Tuzlarning massalari topiladi:
m (Cu(NO3)2) = 600 *0,12 = 72 g
72g tuzdan qancha hajm O2 ajralganligi topiladi:
72 g x
2Cu(NO3)2 + 2H2O elektroliz > 2Cu . + O2. + 4HNO3 376 g Anodda 29,55 litr gaz ajralganligiga asoslanib, 29,55 litr - 4,3 litr = 25,25 litr suvdan ajralgan O2 deb qabul qilinadi.
Bundan elektrolizga uchragan suv massasini topamiz:
x 25,25 l
elektroliz „тт k 1 25,25 • 36
2H2O ^2H21+ O2T x = ^ = 40,5 (5 g H2O
Endi eritmaning massasini topamiz:
m(eritma) = 600 - (24,5 + 6,13 + 40,58) = 528,79g
Topilgan kislota konsentratsiyasini (%) da aniqlaymiz:48,25
528,79
VIII.Yangi mavzuni mustahkamlash: Klaster, aqliy hujum usulidan foydalanish.
IX.Uyga vazifa:
AgN03 500g 17 % li eritmasi elektroliz qilinganda anodda 25,2 litr (00C, 101,3 kPa) gaz ajraldi. Elektrolizdan so‘ng eritmadagi modda massa ulushini (%) da aniqlang.
Tarkibida CdSO4 va AgN03 bo‘lgan 500 ml eritmani 15440 sek. davomida 5 A tok kuchi bilan elektroliz qilinganda har ikki metalldan hammasi bo‘lib, 70,8 g ajralib chiqdi. Boshlang‘ich aralashmadagi tuzlarning (mos ravishda) konsentratsiyasini (mol/l) da aniqlang.
67--DARS §. Elektroliz mavzusiga doir masalalar va ularning yechimi
I.Darsning maqsadi:Ta’limiy maqsad: FK1. Kimyoviy jarayon, hodisalarni kuzatish, tushunish va tushuntirish kompetensiyasi FK 2. Element va formulalarni kimyoviy tilda ifodalash kompetensiyasi
a)Rivojlantiruvchi maqsad; TK2 Axborotlar bilan ishlash kompetensiyasi — mediamanbalardan zarur ma’lumotlarni izlab topa olishni, saralashni, qayta ishlashni, saqlashni, ulardan samarali foydalana olishni, ularning xavfsizligini ta’minlashni, media madaniyatga ega bo‘lish layoqatlarini shakllantirishni nazarda tutadi.
TK3 O‘zini o‘zi rivojlantirish kompetensiyasi — doimiy ravishda o‘z-o‘zini jismoniy, ma’naviy, ruhiy, intellektual va kreativ rivojlantirish, kamolotga intilish, hayot davomida mustaqil o‘qib-o‘rganish, kognitivlik ko‘nikmalarini va hayotiy tajribani mustaqil ravishda muntazam oshirib borish, o‘z xatti-harakatini muqobil baholash va mustaqil qaror qabul qila olish ko‘nikmalarini egallashni nazarda tutadi.
b)Tarbiyaviy maqsad; TK5 Milliy va umummadaniy kompetensiya — vatanga sadoqatli, insonlarga mehr-oqibatli hamda umuminsoniy va milliy qadriyatlarga e’tiqodli bo‘lish, badiiy va san’at asarlarini tushunish, orasta kiyinish, madaniy qoidalarga va sog‘lom turmush tarziga amal qilish layoqatlarini shakllantirishni nazarda tutadi.
II.Dars turi:Aralash dars
III.Dars usuli:Aralash Fikrlar hujum.
IV.Dars jihozi:
a)Darslik
b)Tarqatmalar.
V.Tashkily qism;
a)Salomlashish
b)Yo’qlama
c)Siyosiy daqiqa
VI.O’tilgan mavzuni takrorlash uchun savol va topshiriqlar berish.
VII.Dars bayoni:
- masala. Tarkibida Cu (N03)2 va AgN03 bo‘lgan 100 ml eritmani 4825 sek. davomida 0,8 A tok kuchi bilan elektroliz qilinganda har ikki metall dan hammasi bo‘lib, 2,04 g ajralib chiqdi. Boshlang‘ich aralashmadagi tuzlarning konsentratsiyasini (mol/l) da aniqlang.
Masalaning yechimi: 1) Dastlab metallarning massalarini Faradeyning qonuniga binoan formuladan topiladi:
Aniqlangan massalardan foydalanib, bizga berilgan aralashmadagi metallar massalarini “diagonal” usuli bilan topiladi:
Aralashmadagi aniqlangan metallarning massalaridan foydalanib, tuzlarning massalarini aniqlaymiz: AgN03 500g 17 % li eritmasi elektroliz qilinganda anodda 25,2 litr (00C, 101,3 kPa) gaz ajraldi. Elektrolizdan so‘ng eritmadagi modda massa ulushini (%) da aniqlang.
Tarkibida CdSO4 va AgN03 bo‘lgan 500 ml eritmani 15440 sek. davomida 5 A tok kuchi bilan elektroliz qilinganda har ikki metalldan hammasi bo‘lib, 70,8 g ajralib chiqdi. Boshlang‘ich aralashmadagi tuzlarning (mos ravishda) konsentratsiyasini (mol/l) da aniqlang.
1. Birinchi elektrolizyorda 2 mol, ikkinchi elektrolizyorda 3 mol mis(II)sulfat bo‘lgan eritmalar orqali 6 faradey tok o‘tganda katodlarda hosil bo‘lgan moddalar massalarini (g) (mos ravishda) aniqlang.
2. Birinchi elektrolizyorda 2 mol, ikkinchi elektrolizyorda 4 mol kumush nitrat bo‘lgan eritmalar orqali 4 faradey tok o‘tganda katodlarda hosil bo‘lgan moddalar massalarini (g) (mos ravishda) aniqlang.
3. 393 g suvda 107 g K2SO4 va CuSO4 aralashmasi eritildi. Misni batamom ajratib olish uchun eritmadan 5 A kuchga ega bo‘lgan tok 4825 sekund davomida o‘tkazilgan bo‘lsa, aralashmadagi tuzlarning massalarini (mos ravishda ) toping.
4. 531,25 g suvda 68,75 g Na2SO4 va AgNO3 aralashmasi eritildi. Kumushni batamom ajratib olish uchun eritmadan 3 A kuchga ega bo‘lgan tok 9650 sekund davomida o‘tkazilgan bo‘lsa, aralashmadagi tuzlarning massalarini (mos ravishda) toping.
5. 500 ml 0,1 M Cd(NO3)2 va 200 ml 0,5 M AgNO3 eritmalariningaralashmasi 5 A tok kuchi bilan 95sekund
davomida elektroliz qilindi. Elektroliz tugagandan keyin eritmadagi tuzning massasini (g) toping.
VIII.Yangi mavzuni mustahkamlash: Klaster, aqliy hujum usulidan foydalanish.
IX.Uyga vazifa: Mustahkamlash
68-DARS Nazarat ishi
.Darsning maqsadi:Ta’limiy maqsad: FK1. Kimyoviy jarayon, hodisalarni kuzatish, tushunish va tushuntirish kompetensiyasi FK 2. Element va formulalarni kimyoviy tilda ifodalash kompetensiyasi
a)Rivojlantiruvchi maqsad; TK2 Axborotlar bilan ishlash kompetensiyasi — mediamanbalardan zarur ma’lumotlarni izlab topa olishni, saralashni, qayta ishlashni, saqlashni, ulardan samarali foydalana olishni, ularning xavfsizligini ta’minlashni, media madaniyatga ega bo‘lish layoqatlarini shakllantirishni nazarda tutadi.
TK3 O‘zini o‘zi rivojlantirish kompetensiyasi — doimiy ravishda o‘z-o‘zini jismoniy, ma’naviy, ruhiy, intellektual va kreativ rivojlantirish, kamolotga intilish, hayot davomida mustaqil o‘qib-o‘rganish, kognitivlik ko‘nikmalarini va hayotiy tajribani mustaqil ravishda muntazam oshirib borish, o‘z xatti-harakatini muqobil baholash va mustaqil qaror qabul qila olish ko‘nikmalarini egallashni nazarda tutadi.
b)Tarbiyaviy maqsad; TK5 Milliy va umummadaniy kompetensiya — vatanga sadoqatli, insonlarga mehr-oqibatli hamda umuminsoniy va milliy qadriyatlarga e’tiqodli bo‘lish, badiiy va san’at asarlarini tushunish, orasta kiyinish, madaniy qoidalarga va sog‘lom turmush tarziga amal qilish layoqatlarini shakllantirishni nazarda tutadi.
II.Dars turi:Aralash dars
III.Dars usuli:Aralash Fikrlar hujum.
IV.Dars jihozi:
a)Darslik
b)Tarqatmalar.
V.Tashkily qism;
a)Salomlashish
b)Yo’qlama
c)Siyosiy daqiqa
VI.O’tilgan mavzuni takrorlash uchun savol va topshiriqlar berish.
VII.Dars bayoni:
KIMYO
Qaysi tuz suvda eritilganda suvning ion muvozanati buzilmaydi? A) NaCl B) K2CO3 C) MgSO4 D) NH4Br
Quyida berilgan moddalarning qaysilari atom kristall panjaraga ega? A) CH4, Si, P4 B) H2, C, O2
C) C, SiC, P6 D) CO, S8, P4
Gazlar aralashmasining molyar massasi .... ga teng.
A) har bir gaz molyar massasining massa ulushiga ko’paytmasi yig’indisiga
B) barcha gazlar molyar massalarining yig’indisiga
C) har bir gaz molyar massasining hajmiy ulushiga ko’paytmasi yig’indisiga
D) barcha gazlar molyar massalari yig’indisining gazlar soniga nisbatiga
1:2:X hajmiy nisbatda olingan CO, CH4 va He dan iborat aralashmaning 1 litr miqdori (n.sh) 0,715 g keladi. X ni qiymatini aniqlang. A) 2 B) 5 C) 3 D) 1
9 g XO va 20 g X2O3 larning modda miqdori bir-biriga teng. Noma’lum elementni aniqlang. A) Fe B) Cr C) Ni D) Co
Propanning noma’lum gaz bilan aralashmasidagi massa ulushi 88 % ga, noma’lum gazning hajmiy ulushi esa 60 % ga teng. Noma’lum gazning molyar massasini (g/mol) aniqlang.
A) 2 B) 4 C) 32 D) 16
Teng massada olingan kislorod va ozondan iborat aralashmadagi ozonning hajmiy ulushi kislorodning hajmiy ulushidan necha marta katta.A)1/3 B)3/2 C)2/3 D)1/4
Molekulasidagi bo’g’lardan biri donor-akseptor mexanizmi bilan bo’g’langan oksidni ko’rsating.
A) HNO3 B) NH4+ C) H2O D) CO
Oltin atomida nechta s va d elektronlar bor?
A) 11; 30 B) 12; 29 C) 11; 28 D) 12; 30
23 g natriy bo’lagi 218 ml suvda to’liq eritildi. Hosil bo’lgan eritmaning molyal (mol/kg) konsentratsiyasini aniqlang.
A) 3 B) 5 C) 6,25 D) 0,5
Kvant sonlari n=3; l=2; ml=x ms=+1/2 bilan tugallangan elementning elektron konfiguratsiyasi ...4s23d1 bilan tugallansa,
x ning qiymatini aniqlang. A) -1 B) +1 C) +2 D) -2
A + B ↔ AB ushbu reaksiya bo’yicha hajmi 2 l bo’lgan idishda 6 moldan moddalar joylashtirildi. Qancha vaqt (sekund) dan so’ng A va B moddalarning konsentratsiyalari yig’indisi AB modda konsentratsiyasiga teng bo’ladi.
(V=2 mol/l•min)A) 40 B) 60 C) 80 D) 120
|
|
Bosh sahifa
Aloqalar
Bosh sahifa
1-dars. Mavzu: atom tuzilishi. Atom tarkibidagi elektronlarni pog’ona va pog’onachalarda joylashuvi. Darsning maqsadi: Ta’limiy
|