74
Shu aylantiruvchi moment tufayli xalqa tayanch nuqtasi
atrofida soat strelkasi
yo‟nalishida aylanadi.
Xalqaning burilishi teskari ta„sirli moment hosil qiladi:
sin
Ga
M
tes
(11.25)
bu еrda G – yukning og‟irlik kuchi; a- yukning og‟irlik markazi va tayanch nuqtasi orasidagi
masofa, φ – xalqaning burilish burchagi
Xalqa muvozanat holatida tuxtaganda ikkala
moment ham muvozanatlashadi
(
tes
айл
M
M
)
sin
)
(
2
1
Ga
SR
P
P
(11.26)
Bundan xalqaning burilish burchagi va bosimlar farqi urtasidagi nisbat kelib
chiqdi:
)
(
sin
2
1
P
P
a
G
R
S
(11.27)
Og‟irlik kuchi va xalqaning geometrik hajmi o‟zgarmas bo‟lgani uchun (11.27)
tenglamani quyidagi shaklda yozish mumkin:
Р
1
-Р
2
=Кsinφ (11.28)
Xalqali difmanometrlar 250 Pa dan 1,6 kPa gacha bo‟lgan
bosimlar farqi va
muhitdagi 25 kPa dan 0,1 Mpa gacha bo‟lgan bosimlarni o‟lchashga muljallangan.
Asboblarning aniqlik sinfi 1 va 1,5.
Xalqali asboblarning qalqovichli va qung‟iroqli asboblardan afzalligi – uzatish
mexanizmidagi zichlantiruvchi qo‟rilmalarning yo‟qlig‟i va asbobning sezgir unsuri
75
suyuqlik zichligiga bog‟liq emasligidadir. Xalqali asboblarning kamchiligi – bosimni
keltiruvchi naychalarning mavjudligidadir. Bu naychalar o‟lchash paytida qushimcha
hatolar paydo bo‟lishiga sabab bo‟ladi.
