|
Fazoni chorak va octantlarga bo‘lish
|
| bet | 14/26 | | Sana | 26.11.2023 | | Hajmi | 6,06 Mb. | | #105689 |
Bog'liq 1-ma\'ruza Fazoni chorak va octantlarga bo‘lish
O’zaro perpendikulyar bo’lgan ikki tekislik bir–biri bilan kesishib fazoni to’rt qismga – kvadrantlarga (choraklarga) bo’ladi.Fazoda gorizontal vaziyatda joylashgan rgjr
(1.15–rasm) H tekislik gorizontal proyeksiyalar tekisligi, vertikal joylashgan V tekislik frontal proyeksiyalari tekisligi deb ataladi. H va V proyeksiyalar tekisliklari o’zaro kesishgan Ox chizig’i proyeksiyalar o’qi deyiladi.
Proyeksiyalar tekisliklari sistemasining bunday fazoviy modelida turli geometrik shakllar, shuningdek, detallar, mashina va inshootlarni joylashtirib, so’ngra ularning chizmalarini yasash katta noqulayliklar tug’diradi va zaruriyati ham bo’lmaydi.
Konstruktorlik hujjatlarini bajarishda bu tekisliklarning bir tekislikka joylashtirilgan (jipslashtirilgan) tekis tasvirlaridan foydalaniladi. Shu maqsadda H gorizontal proyeksiyalar tekisligini Ox proyeksiyalar o’qi atrofida aylantirib, V tekislik bilan ustma–ust tushirib jipslashtiriladi (1.16–rasm). Natijada, H va V tekisliklarda bajarilgan barcha yasashlar asosiy chizma tekisligi sifatida qabul qilingan V frontal proyeksiyalar tekisligiga joylashtiriladi. Bunda nuqta yoki geometrik shaklning bitta tekislikda joylashtirilgan ikki – gorizontal va frontal tasvirlari – Monj chizmasi (yoki kompleks chizma) hosil qilinadi.
Amalda geometrik shakllarning to’g’ri burchakli proyeksiyalarini yasashda asosan proyeksiyalar o’qlaridan foydalaniladi. Shuning uchun chizmada proyeksiyalar tekisliklarining konturini tasvirlash shart emas (1.17–rasm).
1.15-rasm 1.16-rasm 1.17-rasm
Nuqta yoki geometrik shakl fazoning turli choraklarida joylashuvi mumkin. Quyida I–IV choraklarda joylashgan nuqtalarini ko’rib chiqamiz.
Ilova-2
Nuqtaning ikki tekislikdagi proyeksiyalari
|
| |
