|
Umumiy vaziyatdagi to’g’ri chiziqning ortogonal proyeksiyalari
| | bet | 22/26 | | Sana | 26.11.2023 | | Hajmi | 6,06 Mb. | | #105689 |
Bog'liq 1-ma\'ruza
To’g’ri chiziq eng oddiy geometrik figura hisoblanadi. Fazodagi bir-biridan farqli ikkita A va B nuqtalarni o’zaro tutashtirib, uni ikki qarama-qarshi tomonga cheksiz davom ettirilsa, a to’g’ri chiziq hosil bo’ladi (3.1-rasm).
To’g’ri chiziqning ikki nuqta bilan chegaralangan qismi to’g’ri chiziq kesmasi deyiladi.
To’g’ri chiziqlar a, v, c kabi yozma harflar bilan belgilanadi. Agar to’g’ri chiziqlar chegaralangan bo’lsa, u holda AB, CD, EF,... tarzida belgilanadi. To’g’ri chiziqning proyeksiyalar tekisliklardagi proyeksiyalari holatini uning ikki ixtiyoriy nuqtasining proyeksiyalari aniqlaydi. Masalan, 3.1-rasmda berilgan a to’g’ri chiziqning ortogonal proyeksiyalarini yasash uchun bu chiziqqa tegishli ikki A va B nuqtalarning ortogonal A', A" va B', B" proyeksiyalari yasaladi.
a) b)
3.1-rasm
Bu ikki nuqtaning bir nomli proyeksiyalarini tutashtiruvchi a' va a'' chiziqlar fazoda berilgan a To’g’ri chiziqning gorizontal va frontal proyeksiyalari bo’ladi. Shuningdek, AB kesma va uning A'B' va A''B'' proyeksiyalari a to’g’ri chiziqning fazodagi vaziyatini va uning a', a o’o’ proyeksiyalarini aniqlaydi.
-
Ta’rif. Proyeksiyalar tekisliklarining birortasiga parallel yoki perpendikulyar bo’lmagan to’g’ri chiziq umumiy vaziyatdagi to’g’ri chiziq deyiladi.
|
To’g’ri chiziqning gorizontal va frontal proyeksiyalariga asosan uning profil proyeksiyasini yasash mumkin. Buning uchun uning tanlab olingan A va B nuqtalarning profil proyeksiyalari yasaladi va ular o’zaro tutashtiriladi (3.2-rasm).
Umumiy vaziyatdagi to’g’ri chiziqning ortogonal proyeksiyalari to’g’ri chiziqlar bo’lib, ular proyeksiyalar o’qlariga nisbatan o’tkir burchaklarni tashkil etadi. Bu burchaklarni a, b, g xarflari bilan belgilanadi.
|
| |
