|
1-mavzu. Kirish. Proyeksiyalash usullari
|
| bet | 19/26 | | Sana | 26.11.2023 | | Hajmi | 6,06 Mb. | | #105689 |
Bog'liq 1-ma\'ruza1.34-rasm
A nuqtadan W tekislikka tushirilgan perpendikulyarning asosini (1.34,a–rasm) aniqlash uchun A′ dan Oy o‘qiga tushirilgan perpendikulyar o‘tkazamiz va Ay ni belgilaymiz. So‘ngra Ay dan Oy ga perpendikulyar qilib o‘tkazilgan chiziqning A nuqtadan W ga tushirilgan perpendikulyar bilan kesishgan A″′ nuqtasini topamiz. A nuqtadan W tekislikka tushirilgan perpendikulyarning asosi A″′ ni A″ dan Oz o‘qigacha o‘tkazilgan perpendikulyar orqali ham aniqlash mumkin.
A nuqtadan H, V va W tekisliklariga o‘tkazilgan perpendikulyarlarning asoslari A′, A″ va A″′ nuqtaning ortogonal proyeksiyalari deyiladi. Bunda A′ – nuqtaning gorizontal proyeksiyasi, A″ – frontal proyeksiyasi va A″′ – profil proyeksiyasi deyiladi va A(A′,A″,A″′) ko‘rinishida yoziladi. A nuqtaning chizmasini tuzish uchun V tekislikni qo‘zg‘atmasdan H va W proyeksiyalar tekisliklarini V tekislikka jipslashtiramiz (1.34,b–rasm). A nuqtaning A″ frontal proyeksiyasi V tekislikka tegishli bo‘lgani uchun uning vaziyati o‘zgarmay qoladi. Gorizontal A′ va profil A″′ proyeksiyalar H va W tekisliklariga mos ravishda tegishli bo‘lgani uchun bu tekisliklar Ox va Oz o‘qlar atrofida pastga va o‘ngga 90° ga buriladi va 1.34,b,v–rasmda ko‘rsatilgan vaziyatni egallaydi. A nuqtaning hosil qilingan chizmasida uning A′ va A″ proyeksiyalari Ox ga perpendikulyar bo‘lgan bir proyeksion chiziqda, frontal A″ va A″′ profil proyeksiyalari esa Oz o‘qiga perpendikulyar bo‘lgan ikkinchi proyeksion chiziqda joylashadi.
Ta’rif: Har qanday nuqtaning frontal va profil proyeksiyalari Oz o‘qiga perpendikulyar bo‘lgan bitta proyeksion bog‘lovchi chiziqda yotadi.
Shuningdek, 1.34,g–rasmdan AxA′=OAy=AzA″′ ekanligini aniqlash mumkin. Demak, chizmada A nuqtaning A′ gorizontal va A″′ profil proyeksiyalari orasidagi proyeksion bog‘lanish chizig‘i, markazi O nuqtada bo‘lgan radiusi OAu ga teng yoy yoki Au nuqtadan 45° da o‘tkazilgan chiziq yordamida hosil qilinadi. Shuningdek, A′ va A″′ proyeksiyalar orasidagi proyeksion bog‘lanishni chizmaning doimiy chizig‘i AyOAy burchak Ay bissektrisasi TzW chiziq yordami bilan A′A0A″′ to‘g‘ri burchak orqali ham hosil qilish mumkin.
|
| |
