|
Gorizontal proyeksiyalovchi to’g’ri chiziq
|
| bet | 25/26 | | Sana | 26.11.2023 | | Hajmi | 6,06 Mb. | | #105689 |
Bog'liq 1-ma\'ruzaGorizontal proyeksiyalovchi to’g’ri chiziq. Gorizontal proyeksiyalar tekisligiga perependikulyar to’g’ri chiziq gorizontal proyeksiyalovchi to’g’ri chiziq deb ataladi (3.8-rasm). Bu to’g’ri chiziq H tekislikka nuqta bo’lib proyeksiyalanadi. Uning frontal va profil proyeksiyalari Oz o’qiga parallel bo’ladi. Bu to’g’ri chiziq kesmasi V va W ga o’zining haqiqiy o’lchami bo’yicha proyeksiyalanadi.
3.8-rasm.
Frontal proyeksiyalovchi to’g’ri chiziq. Frontal proyeksiyalar tekisligiga perependikulyar to’g’ri chiziq frontal proyeksiyalovchi to’g’ri chiziqlar deb ataladi (3.9-rasm). Bunday to’g’ri chiziq V tekisligiga nuqta bo’lib proyeksiyalanadi. Uning gorizontal va profil proyeksiyalari Oy o’qiga parallel bo’ladi. Bu to’g’ri chiziq kesmasi H va W proyeksiyalar tekisliklariga o’zining haqiqiy o’lchami bo’yicha proyeksiyalanadi.
3.9-rasm
Profil proyeksiyalovchi to’g’ri chiziq. Profil proyeksiyalar tekisligiga perpendikulyar to’g’ri chiziq profil proyeksiyalovchi to’g’ri chiziqlar deb ataladi (3.10-rasm). Bu to’g’ri chiziq profil tekisligiga nuqta bo’lib proyeksiyalanadi. Uning gorizontal va frontal proyeksiyalari Ox o’qiga parallel bo’ladi. Bu to’g’ri chiziq kesmasi H va V ga o’zining o’lchami bo’yicha proyeksiyalanadi.
3.10-rasm
Proyeksiyalar tekisliklari va koordinata o’qlariga tegishli to’g’ri chiziqlar
To’g’ri chiziqlar H, V va W proyeksiyalar tekisliklariga va Ox, Oy, Oz proyeksiyalar o’qlariga tegishli bo’lishi mumkin.
Agar to’g’ri chiziq biror proyeksiyalar tekisligiga tegishli bo’lsa, bu to’g’ri chiziqning bir proyeksiyasi bevosita to’g’ri chiziqning o’ziga, qolgan ikki proyeksiyasi esa koordinatalar o’qiga proyeksiyalanadi. Masalan, CD(C'D", Co’o’Do’o’) to’g’ri chiziq frontal proyeksiyalar tekisligi V ga tegishli bo’lgani uchun (3.11,b- rasm), uning Co’o’D" frontal proyeksiyasi mazkur to’g’ri chiziqqa, gorizontal C'D' proyeksiyasi Ox o’qiga, profil C'"D'" proyeksiyasi esa Oz o’qiga proyeksiyalanadi.
Shuningdek, 3.11 a-rasmda H tekislikka tegishli AB to’g’ri chiziqning, va 3.11 v-rasmda esa W tekislikka tegishli EF to’g’ri chiziqlar proyeksiyalarining joylashishi ko’rsatilgan.
To’g’ri chiziq koordinata o’qlariga tegishli bo’lsa, uning ikki proyeksiyasi shu o’qning o’ziga proyeksiyalanadi, bir proyeksiyasi esa koordinata boshi O ga nuqta bo’lib proyeksiyalanadi. Masalan, L=ox to’g’ri chiziqning l' gorizontal frontal proyeksiyalari Ox o’qida, uning l’” profil proyeksiyasi esa koordinata boshi O ga proyeksiyalanadi (3.12- rasm).
|
| |
