Иккиламчи сигналларга, электроакустик қурилмалар ёрдамида қайта эшиттириладиган
сигналлар, яъни электроакустик алоқа ва эшиттириш трактларидан ўтган ва мос ҳолда
параметрлари ўзгарган бирламчи сигналлар киради.
40. Chastota diapazoni va spektorlar?
Spektr (lot. spectrum — tasavvur, tasvir) (fizikada) — 1) tizimni yoki jarayonni tavsiflovchi
birorbir fizik kattalikning barcha qiymatlari majmui. S. diskret (uzlukli) va uzluksiz boʻladi; 2)
birorbir nurlanishda mavjud boʻlgan toʻlqin chastotalari majmui; 3) har bir yoʻnalishda
muayyan uzunlikli yoki chastotali monoxromatik toʻlqin tarqaladigan qilib ajratilgan
elektromagnit nurlanish; 4) ekran, fotoplastinkadagi tasvir; 5) elektromagnit nurlanish
koʻrinadigan yorugʻlikdan iborat boʻlganda S. hosil qiladigan rangli yoʻl. Turli xil
nurlanishlarning modda tomonidan yutilish va chikarish S.lari, elektromagnit toʻlqinlar
oʻzgaruvchan toklarining chastota S.lari, Quyosh xromosferasining S. va boshqa koʻpgina S.lar
oʻrganilgan. Bu ishlar optik spektral asboblar, toʻlqin va chastota oʻlchagichlar va boshqa
yordamida amalga oshiriladi. Koʻpincha tebranish chastotasi S.idan foydalaniladi.
Tebranishning tabiatiga qarab elektromagnit tebranishlar Si, akustik S, optik S. xillari mavjud.
Elektromagnit tebranishlar Si, ayniqsa, optik diapazondagisi (toʻlqin uz. 103—10~3 mkm)
yetarli daraja oʻrganilgan. Optik S.ning chiqarish (obʼyektdan yorugʻlik chiqayotganda hosil
boʻladi), yutilish (moddadan yorugʻlik oʻtayotganda hosil boʻladi), sochilish va qaytarish
jarayonlarida sodir boʻladigan xillari bor. U kimyoviy taxlidda, atom va molekulyar fizikada va
boshqalarda qoʻllanadi. Tebranish Si chizikli va tutash xillarga boʻlinadi. Chizikli S.
chastotalari birbiridan maʼlum kattalikda farq qiluvchi garmonik tebranishlarni, tutash S. esa
chastotalari turlicha boʻlgan garmonik tebranishlarni oʻz ichiga oladi.
Chastotaning diapazoni - bu fizik-texnik fanlar, xususan, radiotexnika bo'yicha keng
qo'llaniladigan atama. Ushbu kontseptsiya ostida har qanday qurilmaning ish turi va
radioeshittirish uchun ajratilgan chastota diapazoni sifatida mo'ljallangan. Va biz butun radio
chastota oralig'ining buzilishi haqida gapirishimiz mumkin.
Assortiment - qo'shni chastotalar guruhi. Masalan, 2 metr masofada 144 va 148 oralig'ida
radiostallar guruhi. Ive radiosida quyidagi yorliqlar ajralib turadi:
40 MHZ, "LEN" - 33 dan 48,5 MGts gacha chastotalarni o'z ichiga oladi
160 MGts, "Lighthous" - 146 dan 174 MGtsgacha chastotalarni o'z ichiga oladi
400 MGts - 400 dan 520 MGts gacha chastotalarni o'z ichiga oladi
