Ochiq usulda montaj uchun kabel ko’ndalang kesim yuzasini tanlash jadvali.
17-savol: kondensator o’rniga boshqa kondensator tanlash?
Kondensatorlarimizni almashtirayotganimizda asosan ikkita parametriga e’tibor berishimiz kerak.
1) Nominal kuchlanishi, 2) Sig’imi.
Elektrolit kondensatorlarimizda haqiqiy sig’imi, ko’pincha ko’rsatilganidan 20-30% kam bo’ladi yoki kondensator vaqt o’tishi bilan nominal sig’imi ham ozayadi, ko’p ishlashi natijasida qurib qoladi.
Ko’pg’ina qurilmalarda kondensatorlarni nominal sig’imini o’zgartirib almashtirish mumkin emas.
Aytaylik kondensator nominal sig’imi 220 mkf bo’lsa, o’rniga yana 220 mkf o’rnatishga harakat qilish kerak. Yana bir narsa kondensator bor uzel sxemada nima ish bajarishiga ham bog’liq.
Agar kondensatorni nominal sig’imi kattasini qo’ysangiz, sxema bajaradigan jarayon sekinlab ketadi, kichkina bo’lsa jarayon tezlashib ketadi.
Agar siz o’zingizga kerakli sig’imni topa olmasangiz, kondensatorlarni parallel yoki ketma ket ulab ham kerakli sig’imni yig’ib olsa bo’ladi (bunda kuchlanishlar o’zgarmaydi, bitta kondensatorniki olinadi.)
Kondensator kuchlanishi kichkinasiga almashtirib mumkin emas, chunki qizib otib yuborishi mumkin. Sxemada 16 v bo’lsa, 25 v qo’ysa bo’ladi, lekin10 v kondensator mumkin emas.
18-savol: noma’lum transformatorni aniqlash.
Bizda yozuvlari o’chib ketgan transformator bo’lsa, uni chiqishlarini aniqlash oson, buning uchun bizga multimetr kerak bo’ladi. Multimetr yordamimida chulg’amlarini prozvonka qilib chiqish kerak.
Sxemada chulg’amni chiqishlarini nomerlab olish kerak. Sxemaga, nomerlangan chulg’amlarni qarshiliklarini ham yozib chiqamiz
Bundan maqsad 220v tarmog’mizga ulanadigan birlamchi chulg’amini aniqlab olish. Birlamchi chulg’amni qarshiligi boshqa chulg’amlar qarshiligidan bir necha o’n barobar katta bo’ladi.
Agar chulg’amlar ko’rinib turgan bo’lsa mayda simdan ko’p o’ralgani birlamchi chulg’am, diametri yo’g’on simdan oz o’ralgan chulg’am ikkilamchi chulg’am bo’ladi.
Transformatorni chiqishlarini aniqlab olgandan keyin, 220 v tarmoqqa birdaniga ulash yaramaydi, chunki birlamchi chulg’amni necha voltga mo’lgallaganligini bilmaymiz. Chulg’amga ketma ket qilib cho’g’lama lampa ulashimuz kerak. Lampa quvvat taxminan, transformator bilan bir hil olamuz.
Masalan 60-100 vt. Agar cho’lg’am 220 v bo’lsa, lampa yonmaydi, yoki bilinar bilinmas qizaradi. Agar chulg’am 110-127 v bo’lsa lampa yetarlicha yorqin yonadi. Birlamchi chulg’amni tarmoqqa ulab, ikkilamchi chulg’amlarni chiqishlaridagi kuchlanishni be’malol aniqlab olsak bo’ladi.
| 