• Gruntni muzlashdan asrash.
    		•

    Qish sharoitida yer ishlarini bajarish




    Download 3,21 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet53/57
    Sana03.08.2024
    Hajmi3,21 Mb.
    #269076
    1   ...   49   50   51   52   53   54   55   56   57
    Qish sharoitida yer ishlarini bajarish 
     
    Qurilish ishlari yil davomida amalga oshiriladi, shunga bog’liq ravishda O’zbekistonda umumiy 
    yer ishlariningozroq qismi qish sharoitlarida va ayrim hollarda gruntning muzlagan holatida bajarishiga 
    to’g’ri keladi.
    Gruntni muzlagan holatda qazishning o’ziga xosligi shundan iboratki, grunt muzlaganda uning 
    mexanik mustahkamligi oshadi, ishlarni bajarish esa qiyinlashadi. Qishda gruntni qazishda mehnat sarfi 
    ancha oshadi (qulishlarida 4...7 marta, mexanizatsiyalashgan ishlarda 3...5 marta),ba’zi bir mexanizmlar – 
    ekskavatorlar, bulьdozerlar, skreperlar, greyderlarni qo’llash chegaralanadi, shu bilan bir qatorda 
    qazilmalarni qiyaliklarsiz (otkoslarsiz)bajarish mumkin. Ba’zida shpuntli to’siqlarga xojat qolmaydi. 
    Konkret joy sharoitlariga qarab, gruntni qazishning quyidagi usullaridan foydalaniladi: 

    gruntni muzlashdan saqlash izma-iz odatdagi usullar bilan qazish. 

    gruntni eritish va uni eriganholatda qazish; 

    muzlagan holatdagi gruntni oldindan yumshatib qazish; 

    bevosita muzlagan gruntni qazish; 

    Gruntni muzlashdan asrash. 
     
    Issiqni saqlaydigan termoizolyatsion qoplamalar quyidagi usullar bilan barpo etiladi: gruntni 
    oldindan yumshatish, gruntni ag’darish va boronalash, har tamonlama kesishib yumshatish, isitgichlar 
    bilan grunt yuzasini yopish va boshqalar. 
    Gruntni oldindan yumshatish.
    Gruntning yuzasi yumshatilganda, uning yuqori qatlami havo 
    bilan to’lgan yopiq bo’shliqlarni hosil qiladi, bu yopiq bo’shliqlar yetarli darajada issiqni saqlaydigan 
    xususiyatga ega.Haydash 30...35 sm chuqurlikda traktorli omochlar yoki yumshatgichlar bilan amalga 
    oshiriladi, izma-iz 15-20 chuqurlikda boronalanadi. 
    CHuqur yumshatish 
    ekskavatorlar bilan 1,3...1,5 m chuqurlikdagruntni qazib, keyinchalik 
    bo’lajak yer inshooti joylashadigan joyga irg’itib to’kiladi. 
    Yuzani 
    kesishib yumshatish
    30...40 sm chuqurlikda bajariladi,yumshatishning ikkinchi 
    qatlamiunga 60...90
    0 
    burchak ostida joylashadi, har qaysi keyingi yumshatib o’tish avvalgisini 20 sm 
    qoplab o’tish bilan bajariladi. Qor qatlamini qo’shgan holda gruntni bunday ishlash gruntning muzlay 
    boshlashini 2,5...3,5 oy orqaga suradi, muzlashningumumiy chuqurligi keskin kamayadi. 

    Grunt yuzasini isitkich materiallar bilan berkitish.
    Buning uchun arzon mahalliy materiallar - 
    daraxt barglari, quruq mox (zaxda o’sadigan o’t),torfli mayda-cho’yda, poxol to’shamalar, kipiq, qirindi, 
    qordanfoydalaniladi. Eng oddiy usul – qatlamining qalinligi 20...40 sm bo’lgan bunday isitgichlarni 
    bevosita grunt yuzasi bo’yicha joylashlashtirishdan iboratdir.Bunday yuzali isitish asosan yuzasi bo’yicha 
    katta bo’lmagan qazilmalar uchun qo’llanadi. 
    Havoli qatlam bilan berkitish.
    Yanada samarali yo’llardan biri mahalliy materiallar va havoli 
    qatlam bilan birgalikda berkitishdir. Buning uchun oldin grunt yuzasida qalinligi 8...10 sm bo’lgan tag 
    to’sinlar joylashtirili bularni o’stiga qalinligi 15...20 sm qalinlikda shamol uchirib ketmaslik choralari 
    bilan pushtaxta (taxtaning po’stloq bilan qoplangan qismi) yoki boshqa qo’lostida bo’ladigan 
    materiallardan shox-shabba, xivich novdalar, qipiq, yog’och payraxalar to’kilib chiqadi.Isitiladigan 
    maydonning yon tomonlarini har tomondan 2...3 m ga kengaytirish maqsadga muvofiqdir, chunki bu 
    narsa gruntni nafaqat yuqoridan, balki yon tomondan ham muzlashdan himoyalaydi.

    Download 3,21 Mb.
    1   ...   49   50   51   52   53   54   55   56   57




    Download 3,21 Mb.
    Pdf ko'rish