1. “Yashil iqtisodiyotni” rivojlantirishda tiklanadigan energiya manbalarining o„rni




Download 0,92 Mb.
Pdf ko'rish
bet8/22
Sana28.06.2024
Hajmi0,92 Mb.
#266058
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   22
Bog'liq
7-MavzuYashil energetika barqaror iqtisodiy rivojlanish

2.
 
Quvvatlardan foydalanish koeffitsienti (capacity factors). 
Energetika 
sohasi korxonalarining ish samaradorligini tavsiflovchi ko‗rsatkich bo‗lib, 
o‗rnatilgan elektr uskunaning muayyan vaqt mobaynida ishlash quvvatini uning 
o‗rtacha arifmetik to‗liq quvvatiga bo‗lish orqali aniqlanadi.
Misol. 1000 MVt quvvatga ega elektr uskunasi 30 kunda 648 000 MVtsoat 
elektrenergiya ishlab chiqardi. Agar uskuna 1 oyda to‗liq quvvat bilan ishlaganda 
1000 MVt × 30 kun × 24 soat = 720 000 MVt-soat elektrenergiya ishlab chiqargan 


bo‗lar edi. Uskunaning 1 oyda haqiqatda ishlab chiqargan elektrenergiyasi 
miqdorini uning to‗liq quvvatda ishlab chiqarishi mumkin bo‗lgan elektrenergiya 
miqdoriga bo‗lamiz: 648 000 MVt-soat / 720 000 MVtsoat = 0,9. Demak, elektr 
uskunaning o‗rnatilgan quvvatidan foydalanish koeffitsienti 90%ga teng ekan.
3.
 
Quvvatlarni o„rnatishning umumiy xarajatlari (total installed cost - 
TIC). 
Ushbu ko‗rsatkich energetika korxonalarida asbob-uskunalarni o‗rnatish 
uchun zarur materallar, ish haqi va subpudrat xarajatlari yig‗indisini hisoblash 
orqali aniqlanadi.
Yuqorida qayd etilgan omillar ta‘sirida quyosh va shamol elektrostansiyalari 
yordamida olinayotgan elektrenergiya qiymati an‘anaviy elektrenergiya qiymatiga 
narx va unumdorlik bo‗yicha deyarli tenglashib qoldi. Aksariyat mamlakatlarda 
quyosh va shamol texnologiyalarida subsidiyalashtirilmagan LCOE darajasi 
boshqa texnologiyalar yordamida ishlab chiqarilayotgan energiya qiymatiga 
nisbatan sezilarli darajada pasaydi. Jumladan, 2010-2018 yillarda gidroenergiya 
hisobidan olinadigan elektrenergiya narxi 107,3%ga qimmatlashgani holda, quyosh 
(fotoelektrik) energiyasidan olinayotgan elektrenergiya narxi 77,0%ga arzonlashdi. 
Narx nuqtai nazaridan qirg‗oqlarga o‗rnatilgan shamol uskunalari (1 MVt-soat 
uchun 55 dollar) jahonda elektrenergiya olishning eng arzon manbaiga aylanib 
ulgurdi (5.3.1-jadval).
1-jadval 

Download 0,92 Mb.
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   22




Download 0,92 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



1. “Yashil iqtisodiyotni” rivojlantirishda tiklanadigan energiya manbalarining o„rni

Download 0,92 Mb.
Pdf ko'rish