|
1. Yo‘l qoplamasiga ustki yuza ishlov berish Yo'l qoplamasi yuzasi quruq holatida avtomobil harakati
|
| bet | 1/2 | | Sana | 09.04.2024 | | Hajmi | 28.24 Kb. | | #192596 |
Bog'liq YO‘L POYI YON BAG‘RINI MUSTAXKAMLASHNING ILG‘OR USULLARI Geografiya to\'garak 5 6 sinf 68 soat 2021 2022 yil uchun, 9-fizika-test (1), Mehnat muhofazaa fanini o\'rganishda muommolarni yechishda ilmiy taqdiqot ishlari ahamiyati, 10 11ga aralash, 12, Mustaqil ish (2), Ethical issue, MY FAMILY, Ochiq-dars-bayonnomasi-4, 660, futboll.tayyor, Azamat , 123, Документ Microsoft Word (2), Kasb-hunar-ish-reja-1-kurs
YO‘L QOPLAMASIGA USTKI YUZA ISHLOV BERISHNING ZAMONAVIY TEXNOLOGIYALARI;
Reja:
1.Yo‘l qoplamasiga ustki yuza ishlov berish
2.Yo'l qoplamasi yuzasi quruq holatida avtomobil harakati
3. Yo‘l poyi yon bag‘rini mustaxkamlashning ilg‘or usullari
Yo'l qoplamasi yuzasi quruq holatida avtomobil harakati xatarsiz davom etadi va zaruriyat tug'ilganida qisqa masofada to'xtash imkoni bo'ladi. Qor, yo'lg'ir t a ’sirida, ayniqsa, past haroratda qoplama yuzasi muzlashi oqibatida yaxmalak yuza hosil bo'ladi. Natijada bunday yuza bilan avtomobil g'ildiraklarining o'zaro ilashishligi kamayib, avtomobilning harakat inersiyasi kuchiga qarab uning to'xtash masofasi uzayib, hattoki yo'l chekkasiga tortib ketishiga ham sabab bo'ladi. Qoplama yuzasida yaxshi ilashishlikni ta ’minlash uchun mustahkam
g'adir-budur yuzani t a ’minlash, unda suv qochirish tadbirlari va doimiy quruq saqlash, qor muzlarni esa tezda eritib yo‘l poyidan tashqariga chiqarish choralarini ko'rish lozim.
Avtomobil g‘ildiragi shinalarida turli shakliarga ega bo'lgan, qoplamaga ilashishgan yuzadagi suvni siqib chiqara oladigan izlar ta’minlanishi va shinalar o ‘ta pishiq ashyolardan tayyorlanmog‘i lozim. Agar Pg = Gu-cp sharti ta ’minlanmasa, avtomobil g£ildiragi sirg‘anib, joyida aylanaveradi va u ilgarilama harakat qila olmaydi.
Bu yerda Gu — avtomobilning boshqaruv g'ildiraklariga tushadigan yuk (og‘irlik);
g‘ildirakning qoplama yuzasi bilan ishqalanishini ifodalovchi koeffitsiyent.
Yuqori harakatdagi tezliklarda g'ildirak qoplamasi holatini o'zgartirishga ulgura olmaydi va yopishib olishi kamayadi. Bu esa ilashishlikning kamayishiga olib keladi.
Q oplam a yuzi bilan shinaning ilashishligini ifodalovchi koeffitsiyent {ф) harakatdagi avtomobil turg'unligini, qolaversa, uni ifodalovchi xavfsiz harakatni ta’minlash sharti asosini tashkil qiladi.
Qoplamalarni loyihalash, qurish va ta’mirlash ishlarida
miqdorini tanlash jadvaldan olinsa (5-jadval), amaldagi holini aniqlash o'lchash (sinov) usulida bajariladi.
Radiusi 500 m dan kichik bo'lgan burilishlarda o ‘yim qism qiyaliklarining to'g'ri ta’minlanmagani, burilishga nisbatan daraxt
Ko‘kalamzorlashtirish ishlarining monandsiz joylashuvi, shuningdek, qurilma-inshootlarning yo‘lga yaqin joylashuvi
natijasida ko'rish masofasi cheklangan holda bo'ladi (16-a rasm).
Yo'lning burilish qismlarida ko'rish masofasini t a ’minlab loyihalash uchun ikki hoi rnavjud bo'ladi:
1. Ko'rish masofasi aylanma egrilikdan katta bo'lishi mumkin
(17-rasm). Bunda DN > DM bo'lib, harakatdagi avtomobil trayektoriyasidan to'siq joyidagi yo'l eni yuzasi bo'yicha ko'rish la’minlangan bo'ladi. Agar DN < DM hola tida bo'lsa, AB yo'nalishida to'siqni olib tashlash zarur bo'ladi. 2. Agar egrilik uzunligi talab qilinadigan ko'rish masofasidan katta yoki unga teng bo'lsa, ya’ni К > S holat o'zgarishsiz bo'lsa, bu ko'rish yaxshi t a ’minlanganini anglatib, faqatgina holat muntazam nazorat qilib borilishini talab etadi.
Yo'l rejasining egri qismi yiriklashgan (1:500) masshtabda chizilib, to'siq vositalar aniq tushiriladi. Qoplama chekkasiga 1,5 m masofada parallel ravishda haydovchi ko'zining gorizontal yuzaga nisbatan harakat chizig'ini ifodalovchi AB chiziqli proyeksiyasi tushiriladi (18-rasm). Shu chiziqqa 10 20 m oralab A v Av A3 va 5,, B2, B2 singari nuqtalar joylashtiriladi. Bu nuqtalar rasmda k o ‘rsatilganidek, mos ravishda, t o ‘g ‘ri chiziq nuri bo'yicha k o ‘rish masofasi S ni belgilaydi. U ndan hosil bo'lgan bsdF chizig'i zaruriy kenglik chegarasini belgilaydi.
Agar A A , egriiik masofasi (16-rasm) talab qilingan
masofasidan kam bo'lsa 16-6 rasmda ko'rsatilgan shakl bo'yicha to'siqdan xoli qilinish lozim. Bundagi AAXchizig'ini belgilash odatda yengil avtomobil (eng past o'rindiqli) haydovchisining boshqaruv holatidagi ko'zi o'rni bilan qoplama yuzasi oralig'idagi masofadan kelib chiqib 1,2 m da o'tkaziladi.
Qirqib tanlanishi va qordan tozalab turish kerak bo'ladigan joylarda qoplam a yuzasigacha bo'lgan balandlik 0,6 m dan ortmasligi kerak. Qor va suv bosimi, shuningdek, yo'l poyi turg'unligini (quruqligini) ta’minlab turish uchun suv qochirish ariqchalari tubigacha tozalanib, unga 1:3 dan kam bo'lmagan qiyalik ta ’minlanishi lozim.
dan oshmasligi kerak, kengligi har 100 m da tekshiriladi.
Shimdirish usuli bilan qora chaqiq toshdan tayyorlangan asosning zichlanganligini og‘ir zichlovchini (kamida 15 t) namunaviy yurgizib ko‘riladi, bunda qorishmalar siljishga yoki zichlovchi g‘ildiragi oldida kichkina to‘linchalar bo‘lmasligi kerak.
|
YO‘L POYI YON BAG‘RINI MUSTAXKAMLASHNING ILG‘OR USULLARI
|
Avtomobil yo‘llaridan foydalanish darajasi yuqori bo‘lishi uchun qoplama ravonligi o‘zgarmas bo‘lishi zarur. Buning uchun yo‘l poyi ustivor va mustaxkam bo‘lishi, tursun va ezilmaydigan bo‘lishi zarur. Yo‘l poyi ustivor va mustaxkam, tursun va ezilmaydigan deb, qachonki unga tashqi kuchlar va ob havo ta’sir etganda o‘z shaklini va xolatini o‘zgartirmasa aytiladi.
Yo‘l poyi kuchishi yoki siljishidan tashqari o‘z otsirligidan yoki avtomobillar otsirligidan shaklini o‘zgartirishi xam mumkin.
Yo‘l poyini ustivorlik darajasi-ustivorlik koeffitsienti orqali ifodalanadi. Ustivorlik koeffitsienti deb yo‘l poyini siljituvchi kuch yoki momentiga qarshi kutarmani ushlab turuvchi kuch yoki momentiga aytiladi. Kutarmadagi bush tuproqlarni yuk ta’siriga ustivorligi xavfsizlik koeffitsienti orqali ifodalanadi. Kust yoki Kxaf 1,0 dan. Yo‘l poyining ustivorligi asosan undagi suv tartiblariga bosliq bo‘lib, ko‘pincha uning buzilishiga qiyalarni yomsir suvlaridan namlanishi sabab bo‘ladi, yoki qishda muzlagan tuproqdan qilingan kutarmalar baxorda eriganda o‘z shaklini o‘zgartirishi yoki siljishi mumkin.
Joy sharoiti murakkab bo‘lsa, baland kutarmalar va chuqur uymalar loyixalanganda, yo‘l poyi ustivorligini saqlash uchun xar xil yordamchi qurilish inshoatlari qullanishi kerak.
Yo‘l poyini kundalang kesimi uchun shaxsiy loyixa talab qiladigan murakkab joylarga qo‘yidagilar kiradi:
-kutarma balandligi yoki o‘ymani chuqurligi 12 m dan oshgan joylar;
-kutarma va o‘ymalar botqoqlik yoki jarliklarda loyixalangan joylar;
-yo‘l poyi qiyaligi 1:3 bo‘lgan kuchmali joy;
-kutarma va o‘ymalar portlatish usuli bilan loyixalangan joylar;
Kutarmalar ustivorligini xisoblanganda asosiy kuchlanish bu uning otsirligi xisoblanadi. Avtomobillardan kelayotgan kuch qo‘shimcha xisoblanadi. Yo‘l poyining mustaxkamligi va ishonnchligi ikki hususiyatga bosliq.
|
| |
