qilinayotgan jadvalga nisbatan REFERENCES imtiyoziga ega bo‘lish lozim
(yuqoridagi misoldagi dept).
Cheklashlami nafaqat yuklash, balki bekor qilish mumkin. Bunda cheklashlar
orasida bog‘lanishlar boMishi mumkin va ulardan birining bekor
qilinishi boshqa
(havolali) cheklashlaming yo‘q qilinishini talab qilishi mumkin. INGRES
MBBTda cheklashlami nazoratlash bilan ishlash samaradorligini murosaga
keltirishga uriniladi. Ma`lumotlarni ommaviy nusxalashda cheklashlami
nazoratlash o‘chirib qo‘yiladi. Bu degani, nusxalashni yaxlitlikni tekshirishning
global muolajasini ishga tushirish bilan to‘ldirish lozim.
Qoidalar
Qoidalar ma’lumotlar bazasidagi ma’lum o‘zgarishlar bo‘lganida berilgan
harakatlami bajarilishini chaqirishga ixnkon beradi. Odatda, harakat - muolajani
chaqirish. Qoidalar jadvallar bilan assotsiatsiyalanadi va
ushbu jadvallar
o‘zgarganida ishga tushadi.
Qoidalar faqat nisbatan oddiy shartlami nazoratlash vositalari hisoblanuvchi
cheklashlardan farqli holda, bazadagi ma’lumotlar elementlari orasidagi
xohlagancha murakkab o‘zaro bog`lanishni tekshirishga va madadlashga imkon
beradi. Cheklashlar holidagiga o‘xshab qoidalami tekshirish nusxalashning
ommaviy amallarida to‘xtatiladi. Ma’lumotlar bazasi ma’muri ham
SETNOROLES
operatoridan foydalanib, qoidalami tekshirishni oshkora to‘xtatishi
mumkin. SETRULES operatori qoidalar mexanizmi ishini tiklashi mumkin.
Odatda ushbu mexanizm ulangan bo‘ladi.
Qoidalami yo‘q qilish DROP RULE qoida operatori orqali amalga oshiriladi. Mos
jadval yo‘q qilingan holda MBBT avtomatik tarzda qoidalaming yo‘q qilinishini
ta’minlaydi. Shu tariqa jadvallar va qoidalar yaxlitligi ta’minlanadi.
Axborot xavfsizligi nuqtayi nazaridan ta’kidlash lozimki, jadval bilan
assotsatsiyalangan qoidani mos muolajalami bajarish huquqini ushbu jadval egasi
yaratishi mumkin. Harakati qoidani ishlashiga sabab bo‘luvchi foydalanuvchi faqat
jadvaldan foydalanishning kerakli huquqlariga ega boiishi shart. Shu tariqa
qoidalar oshkora bo‘lmagan holda foydalanuvchilar imtiyozlarini kengaytiradi.
Bunday kengayishlar qat’iy ma’muriy nazoratga ehtiyoj sezadi, chunki xatto
qoidaning yoki assotsatsiyalangan muolajaning biroz o‘zgarislii ma’lumotlar
himoyalanganligiga tubdan ta’sir etishi mumkin. Qoidalaming murakkab
tizimidagi xatolik esa bashorat qilib bo‘lmaydigan oqibatlarga sabab bo‘ladi.
