11-Mavzu. Ma’lumotlar bazasi xavfsizligi qismtizimining arxitekturasi va ishlash prinsipi “S2” xavfsizlik sinfi

Download 430.22 Kb. Pdf ko'rish
bet	5/15
Sana	21.12.2023
Hajmi	430.22 Kb.
	#126158

1 2 3 4 5 6 7 8 9 ... 15

Bog'liq
Data base security - lecture 11
MUNTAZAMLIK PRINSIPI, O\'ZBEKISTONNING O\'ZIGA XOS ISTIQLOL TARAQQIYOT YO\'LI, amaliy, Абдирайимов Улмас Шавкат угли, Doc1, zilola, 50 Din sotsiologiy, 1-Усмонжон. ИШ РЕЖАСИ 2015-2017 йил, magistratura nizomi, 4-mustaqil ish OT Suyunov S, 5-Amaliy ish, AMALIY 5.Loyihalash jarayonlarini matematik modellashtirishda Matlab, ESHALIYEVA RA’NO MAQSUD QIZI QAYD VARAQA, 3-bob tayyor, Kurs ishi birinchi beti

GRANT operatori
Foydalanish imtiyozlarini berish GRANT operatori yordamida amalga oshiriladi.
GRANT operatori umumiy ko‘rinishda quyidagi formatga ega:
- GRANT imtiyozlar;
- ON obyektlar;
- TO kimga.
Jadvallar va tasavvurlarga muvofiq quyidagi foydalanish huquqlarini boshqarish
mumkin:
SELECT - ma’lumotlami tanlash huquqi;
INSERT - ma’lumotlami qo‘shish huquqi;
DELETE - ma’lumotlami yo‘q qilish huquqi;
UPDATE- ma’lumotlami yangilash huquqi (yangilanishga
ruxsat boigan ma’lum ustunlami ko‘rsatish mumkin);
REFERENCES
REFERENCES - berilgan jadvalga (ma’lum ustunlami ko‘rsatish mumkin) havola
qiluvchi tashqi kalitlardan foydalanish huquqi. Odatda, foydalanuvchi jadvallardan
va tasavvurlardan foydalanishning hech qanday huquqiga ega emas. Bu huquqlami
GRANT operatorlari yordamida berish mumkin.
Muolajalarga nisbatan bajarish huquqi berilishi mumkin. Bunda muolajalar ishlov
beruvchi obyektlardan foydalanish huquqlarining ajratilishi xususida o‘ylash kerak
emas, ulaming mavjudligi shart emas. Shunday qilib, ma’lumotlar bazasi
muolajalari ma’lumotlar ustida qat’iy belgilangan harakatlami bajarish uchun
nazoratti foydalanisirni taqdim etishning qulay vositasi hisoblanadi.
Ma’lumotlar bazasidan foydalanish huquqlarini uning ma’muri yoki security
imtiyoziga ega foydalanuvchi taqdim etishi mumkin.

Ushbu “huquqlar” aslida ma’lumotlar bazasidan foydalanishga qator cheklashlar
o‘rnatadi, ya’ni mohiyatan taqiqlovchi hisoblanadi. Kiritish/chiqarish amallar
soniga yoki bitta so'rov bilan qaytariluvchi qator soniga cheklash, jadvallar va
muolajalar yaratish huquqiga chekzlash ko'zda tutiladi. Odatda foydalanuvchi
miqdoriy limitlar bilan qoniqmaydi va bazada obyektlar yaratish huquqini
oladi.
Ta’kidlash lozimki, ma’lumotlar bazasini yaratishda uning maqomi (umumiy yoki
shaxsiy) ko‘rsatiladi. Bu bazadan nazarda tutilgan foydalanish huquqiga ta’sir
etadi. Odatda umumiy bazaga ulanish huquqi barchaga beriladi. Shaxsiy bazaga
ulanish huquqi oshkora ravishda berilishi lozim. Ulanishga huquq baza va undagi
obyektlar bilan boshqa barcha amallami bajarish uchun kerak.
Agar optimizator oldindan so‘rov kiritish/chiqarish amaliga yoki qaytariluvchi
qatorga ajratilgan limit sonidan oshganini aytsa, so‘rov rad etiladi. Bu xildagi
miqdoriy cheklashlaming qo‘yilishi serveming bitta mijoz tomonidan monopoliya
qilinishiga to‘sqinlik qiladi va yuqori tayyorlikni madadlash instrumentining biri
sifatida ishlatilishi mumkin.
Oldin berilgan imtiyozlami (ruxsat beruvchi va taqiqlovchi) bekor qilishda
REVOKE operatori xizmat qiladi.

Download 430.22 Kb.

1 2 3 4 5 6 7 8 9 ... 15

Download 430.22 Kb.

Pdf ko'rish