|
11-Mavzu. Ma’lumotlar bazasi xavfsizligi qismtizimining arxitekturasi va ishlash prinsipi “S2” xavfsizlik sinfiBog'liq Data base security - lecture 11Foydalanishni boshqarish
Foydalanishni boshqarish bilan bog‘liq masalalami oydinlashtirish uchun INGRES
MBBT ishlatiladi. Odatda MBBTda foydalanishni ixtiyoriy boshqarish
qo‘llaniladi. Bunda obyekt egasi undan foydalanish huquqini (ko‘pincha
imtiyozini deb yuritishadi) o‘z ixtiyoricha beradi. Imtiyozlar subyektlarga (alohida
foydalanuvchilarga), guruhlarga, rol larga yoki barcha foydalanuvchilarga berilishi
mumkin.
Rollar imtiyozlari foydalanuvchilar va guruhlar imtiyozlaridan ustun turadi.
Boshqacha aytganda, subyekt sifatidagi foydalanuvchining ma’lum rolli ilovalar
ishlov beruvchi obyektlardan foydalanish huquqiga ega bo‘lishi shart emas.
Ta’kidlash lozimki, ORACLE MBBTda rol deganda imtiyozlar nabori tushuniladi.
Bunday roller imtiyozlami strukturalash vositasi sifatida xizmat qiladi va ulaming
modifikatsiyalanishini osonlashtiradi.
PUBLIC
Barcha foydalanuvchilar majmui PUBLIC deb ataladi.
PUBLICga imtiyozlar berilishi - foydalanishning ko‘zda tutilgan huquqlarini
berishning qulay usuli. Turli foydalanuvchilar zimmasiga turli ma’lumotlar
bazasini ma’murlashru yuklash ma’noga ega bo‘ladi, qachonki ushbu bazalar
mustaqil va ularga nisbatan imtiyozlami ajratishning kelishilgan siyosatini yoki
rezervli nusxalashni o‘tkazishga to‘g‘ri kelmasa. Bu holda har bir ma’mur qancha
zarur bo‘lsa, shuncha biladi.
Bir tomondan INGRES foydalanuvchisi va ma’lumot bazasi, ikkinchi tomondan
operatsion tizim superfoydalanuvchi (OS UNIX holida root) va xizmatchi
foydalanuvchilar (OS UNEXda bu-bin, Ip, UUCP va h. bo‘lishi mumkin) orasidagi
o‘xshashlikni kuzatish mumkin. Xizmatchi foydalanuvchilaming kiritilishi
superfoydalanuvchi imtiyozlarini olmasdan fimksional qismtizimlami
ma’murlashga imkon beradi.
Xuddi shu tarzda serverda saqlanuvchi ma’lumotlami bo‘lmalarga ajratish
mumkin. Bitta bo‘lma ma’murining obro‘sizlantirilishi, albatta boshqa bo‘lma
ma’murining obro‘sizlantirilishi degani emas.
|
| |
