2-mavzu: avtomobil yo‘llarini ta`mirlash va saqlash bo‘yicha tadbirlar tizimi va ularni rejalashtirish

• 2-mavzu: AVTOMOBIL YO‘LLARINI TA`MIRLASH VA SAQLASH BO‘YICHA TADBIRLAR TIZIMI VA ULARNI REJALASHTIRISH
• Reja:
• 1.Avtomobil yo‘llarini taʼmirlash va saqlash ishlarining tarkibi va tasnifi.
• 2.Yo‘l to‘shamasi va qoplamasi xizmat qilishida taʼmirlashlar oraliq davri.
• 3.Yo‘l holatini baholash ko‘rsatkichlariga asoslangan holda taʼmirlash ishlari turini belgilash.
• 4. Yo‘llarni taʼmirlash va saqlash ishlarini
• rejalashtirish asoslari. No‘qsonlar jadvalini
• tuzish.
•  

• Ta’mirlash

• Saqlash

• Joriy ta’mirlash

• Avtomobil yo’lini saqlash

• Avtomobil yo‘llarini taʼmirlash va
• saqlash ishlari quyidagi turlarga bo‘linadi:

• Mukammal ta’mirlash

• Qishda saqlash

• Ko’kalamzorlashtirish

Taʼmirlash va saqlash ishlarni rejalashtirishdan asosiy maqsad ekspluatatsiya jarayonida yo‘lning optimal xizmat muddatini va isteʼmol xususiyatlarini taʼminlashdir.

• Taʼmirlash va saqlash ishlarni rejalashtirishdan asosiy maqsad ekspluatatsiya jarayonida yo‘lning optimal xizmat muddatini va isteʼmol xususiyatlarini taʼminlashdir.

• 1-rasm. Yo‘llarni taʼmirlash va saqlash bo‘yicha ishlarni
• rejalashtirishning maqsad va vazifalari yaxlitlashgan sxemasi.

AY taʼmirlash va saqlash ishlarini rejalashtirishda maʼlum bir sharoitda bir yoki bir qancha maqsad va vazifalarga erishish uchun aniq bir sxema bo‘yicha tuzilgan harakat dasturiga amal qilish lozim. Ushbu vazifalarni yechish va oldinga qo‘yilgan maqsadga erishish uchun yo‘lning jihozlari va elementlari bo‘yicha, harakatni tashkil qilish va xavfsizlikni taʼminlash bo‘yicha to‘liq kompleks texnik va tashkiliy tadbirlarni amalga oshirish zarur.

• AY taʼmirlash va saqlash ishlarini rejalashtirishda maʼlum bir sharoitda bir yoki bir qancha maqsad va vazifalarga erishish uchun aniq bir sxema bo‘yicha tuzilgan harakat dasturiga amal qilish lozim. Ushbu vazifalarni yechish va oldinga qo‘yilgan maqsadga erishish uchun yo‘lning jihozlari va elementlari bo‘yicha, harakatni tashkil qilish va xavfsizlikni taʼminlash bo‘yicha to‘liq kompleks texnik va tashkiliy tadbirlarni amalga oshirish zarur.
• Yo‘llarni taʼmirlash va saqlash bo‘yicha tasnifda ko‘zda tutilgan ishlar turlari va tarkibi bir‑birini to‘ldiradi va harakat talablariga muvofiq yo‘lning ekspluatatsion sifatlarini taʼminlashga yo‘naltirilgan tadbirlar yagona tizimini ifodalaydi.

• Turli xil taʼmirlash turlari orasida maʼlum bir ketma‑ketlik mavjud.

• 2‑rasm. Yo‘l to‘shamasini taʼmirlashlar sxemasi
• 1-chang qatlami; 2‑o‘yiq; 3‑qoplama; 4‑asos; 5‑qo‘shimcha qatlam; 6‑o‘yiq taʼmirlash;
• 7‑ustki yuza ishlov berish; 8‑ko‘chaytiruvchi qatlam; 9‑yangi yo‘l to‘shamasi.

• Yo‘llarni saqlash bo‘yicha ishlar jarayonida yo‘llarni chang va loydan tozalash bo‘yicha hamma ishlar bajariladi, barcha mayda deformatsiya va buzilishlar, qoplama ustki yuzasidagi sodir bo‘ladigan sirpanchiqlar bartaraf qilinadi.
• Qoplamani taʼmirlash va saqlash jarayonida bajariladigan ishlardan tashqari, qoplamani tishlashish sifatini va g‘adir‑budurligini, ravonligini, yemiriluvchi qatlamni tiklash bo‘yicha ishlar amalga oshiriladi. Yo‘l to‘shamasini taʼmirlashda bir yoki bir necha qo‘shimcha qatlamlarni yotqizish yo‘li bilan to‘shamani ko‘chaytirish amalga oshiriladi.

• Tajribalar shuni ko‘rsatadiki, qatnov qismini saqlash ishlari yo‘l to‘shamasi mustaxkamligini va qoplama tishlashish sifatini, ravonligini o‘zgartirmaydi, lekin baʼzi bir sirpanchiqliklarni tugatish, belgilarni o‘rnatish, belgi chiziqlar hisobiga harakat xavfsizligini oshirishda sezilarli taʼsir qiladi, shu bilan birga yoriqlarni bekitish va o‘yiqlarni bartaraf qilish hisobiga yo‘l to‘shamasi va qoplamasi xizmat muddatiga sezilarli taʼsir qiladi.

• Taʼmirlashlararo meʼyoriy xizmat muddati – bu iqtisodiy samarali bo‘lgan davri bo‘lib, hisobiy xizmat muddatiga tengdir. Bunda umumiy keltirilgan yo‘l, transport va transportdan tashqari sarf-xarajatlarning eng kam miqdori taʼminlanadi.
• Taʼmirlashlararo meʼyoriy xizmat muddati respublikamizning hududiy sharoitlarini hisobga olgan holda MQN 46-2008 “Nobikr yo‘l to‘shama, qoplama va sirtqi ishlov qatlamlarining taʼmirlashlararo xizmat muddatlarining sohaviy meʼyorlari”da keltirilgan.

• 
  
  Download 1.68 Mb.