Maydalash, aralashtirish. Dori tayyorlash uchun mo‘ljallangan kukunlarni maydalashdan ikki maqsad bor. Birinchisi dori moddaning tanaga tezroq va to‘laroq so‘rilishi bo‘lsa, ikkinchisi maydalangan kukunlar yaxshi aralashadi, dozalanganda qavatlarga ajramaydi va ingredientlarning ayrim zarrachalari ajralib ko‘rinmaydi.
Dori modda zarrachalari maydalanishi natijasida bir zarracha, alohida zarrachaning sathi kamaysa ham umum zarrachalar sathini ifodalovchi umumiy sath ( umum sath) bir necha bor oshadi.
Umum sath ko‘rsatgichining oshishi quyidagi jadvalda yaqqol ko‘rinib turibdi.
Zarracha qirralari o‘lchami, mkm
|
1 sm3 hajmdagi zarrachalar soni
|
sm2 o‘lchamidagi umumsath m2
|
1 sm = 10000 mkm
|
1
|
6
|
0, 0,1 mm = 1000 mkm
|
103
|
60
|
100mkm
|
106
|
600
|
10 mkm
|
109
|
6000
|
1 mkm
|
1012
|
60000= m2
|
0,1 mkm
|
1012
|
600000=60 m2
|
Umumsath oshishi bilan dori moddaning tana bilan tutashgan sathi ham ortadi. Natijada eriydigan moddalarning erishi tezlashadi, tanaga so‘rilishi kuchayadi. Qattiq moddalarga mexaniq ta’sir ko‘rsatish har xil bo‘lishi mumkin. Ularni parchalash, maydalash, ezish, yorish, sindirish, kesish, arralash, urish yoki shu usullarning turlari orqali amalga oshiriladi .
Ezishda jism unga ta’sir etuvchi kuch ta’sirida o‘z shaklini o‘zgartiradi. Bunda yuzaga kelgan ichki kuchlanish jismning siqilish qattiqligi chegarasidan oshib ketganida, u har xil o‘lcham va shakldagi zarrachalarga parchalanadi.
Yorishda – jism bosim ko‘p ta’sir qilgan joyi yoriladi. Hosil bo‘lgan zarrachalar bir- biriga o‘xshash bo‘lmasa ham shakli, kattaligi jihatidan bir – biriga yaqin bo‘ladi.
|
