Pedagogik qobiliyatning asosiy sifattari va xususiyatlari Pedagogik-psixologivada o'qituvchi qobiliyatining cheklanga turlari yo‘q.
Pedagogik qobiliyat turlari fanning, jamiyatning rivojl. nishiga qarab ko‘payib va
o‘zgarib turishi mumkin. Falsafada qobiliyi uzoq vaqtgacha ‘o'zgarmas irsiyat” nasldan
- naslga o‘tuvchi jarayo sifatida talqin etilgan. Olimlarning uzoq yillar olib borgan
ilmiy-tadqiqotlari va kuzatishlari natijasida pedagogik qobiliyatning quyidaj asosiy
sifatlari ajratib ko‘rsatilgan:
o‘z kasbiga muhabbat, o‘quvchilarni seva olishi.
Mutaxassislik fanini mukammal bilishi. unga qiziqishi.
Pedagogik taktga (odob va go‘zallikka) ega boiish.
Bolalar jamoasiga singib keta olish.
5.o‘z mehnatiga ijodiy yondashish.
Javobgarlikni his etish.
Tarbiyaviy bilimlarni egallaganligi.
O'qituvchi faoliyatidagi pedagogik qobiliyatning o‘zigaxos tizimla mavjud.
Qobiliyatlar tizimi quyidagi xususiyatlari bilan farq qilinadi:
•asosiy xususiyadar;
•tayanch xususiyatlar;
•ystakchi xususiyatlar;
•yordamchi xususiyatlar.
Pedagogik qobiliyatlar faqat pedagogik faoliyatning samara boiishini va shait-
shaioitini ifodalarnasdan, balki ko‘p jihatdan muva faqiyatli ishlashning natijasi hamdir.
Pedagogik qobiliyatda Oqitu1 chining o‘zaro fikr almashuvi bilan bogiiq xususiyatlari
asosiy rol ol] naydi. Quj'idagi pedagogik qobiliyatning asosiy xususiyatlari
Oqituvchining yuksak pedagogik-psixologik bilimlari natijasida doimiy shakllanib
boradi:
Kommunikativ qobiliyat: Oqituvchining pedagogik jamoa va ota- onalar, mahalla
ahli bilan boiadigan o‘zaro muloqotida, ularning ruhiy holatlarini tushunish va ularga
hamoard boiish, muloqotga kirishishida pok ko‘ngillilik. Oqituvchi bunda psixologik
biiimlarga ega boiishi, muomala madaniyatini muntazam o‘zida shakllaniinb borishi
lozim.
