|
-MAVZU.
TIRIK ORGANIZMLARNING AYIRISHI
Pdf ko'rish
|
| bet | 46/132 | | Sana | 09.12.2023 | | Hajmi | 18,41 Mb. | | #114589 |
Bog'liq 2 Tabiiy fan Darslik (6 sinf). indd27-MAVZU.
TIRIK ORGANIZMLARNING AYIRISHI
1. Tirik organizmlarda moddalar almashinuvi qanday jarayonlarni o‘z ichiga oladi?
2. Tirik organizmlar qaysi moddalarni bevosita oziq-ovqat mahsulotlaridan oladi?
3. Tirik organizmlar tashqi muhitga qanday mahsulotlarni ajratadilar?
Tashqi
muhitdan
qabul
qiladi
Odam
organizmi
Tashqi
muhitga
ajratadi
Suv
Kislorod
Oziq moddalar
Suv
Mochevina
Karbonat
angidrid
Arteriya
Vena
Qovuq
Siydik
yo li
Buyrak
Siydik chiqarish
kanali
61
4-bob. TIRIK ORGANIZMLARNING TUZILISHI
barglarda suv va karbonat angidriddan quyosh nuri ta’sirida organik moddalar hosil bo‘ladi.
Fotosintezda hosil bo‘ladigan kislorod qoldiq modda sifatida tashqi muhitga ajratiladi.
O‘simlik barglarida yil davomida zararli moddalar to‘planadi. O‘simliklar barglarini
xazonrezgi paytida to‘kib, shu tariqa zararli moddalardan xoli bo‘ladi.
Nafas olish jarayonida o‘simliklar qoldiq modda sifatida karbonat angidridni, fotosintez
jarayonida esa kislorodni tashqi muhitga ajratadi.
Kuzda ildiz sovuq suvni so‘rib ololmaydi, natijada o‘simliklarning yer ustki qismi suv
bilan ta’minlanmay qoladi. Barg bandining novdaga birikkan joyida po‘kak hosil bo‘ladi
va barg novdadan ajraladi.
Ikki xil o‘simlik novdasini ustiga ozroq moy quyil-
gan suvli shisha idishga joylashtiring. Suvning
sathini belgilab qo‘ying. Shisha idishdagi suv sathi
bir sutkada qancha pasayishini kuzating. Novdalar
bir sutkada qancha suv bug‘latganini aniqlang.
Qaysi novda ko‘proq suv bug‘latdi?
Tadqiqot natijasini jadval shaklida taqdim eting.
Ajratuvchi qavat
Ajratuvchi qa
Kislorod
Nafas olish
Fotosintez
Kislorod
Karbonat
angidrid
Karbonat angidrid
62
4-bob. TIRIK ORGANIZMLARNING TUZILISHI
|
| |
