|
2 Tabiiy fan Darslik (6 sinf). indd
Pdf ko'rish
|
| bet | 43/132 | | Sana | 09.12.2023 | | Hajmi | 18,41 Mb. | | #114589 |
Bog'liq 2 Tabiiy fan Darslik (6 sinf). inddKichik tadqiqot
Kerakli jihozlar
Ishni bajarish tartibi
Sekundomer
1.
Nafas oling va nafas chiqaring.
2.
Qo‘lingizni ko‘kragingizga qo‘ying. Nafas olganda va nafas chiqarganda
qanday o‘zgarish ro‘y berdi?
3.
Tinch turgan holatda 1 minutda necha marta nafas olishingizni hisoblang
va daftaringizga yozing.
4.
5 marta o‘tirib turing va yana 1 minutda necha marta nafas oli shingizni
hisoblab, daftaringizga yozing.
5.
10 marta o‘tirib turing va 1 minutda necha marta nafas olishingizni
hisoblang va daftaringizga yozing.
6.
2 minut dam oling va 1 minutda necha marta nafas olishingizni
hisoblab, daftaringizga yozing.
7.
4 minut dam olib, sanashni takrorlang.
8.
Olgan ma’lumotlaringizni grafi k ko‘rinishida tasvirlang.
Atmosferadan kislorodning
oখpkaga kirishi
Oখpkadagi kislorodning
qonga oখtishi
Qondagi kislorodning
hujayraga oখtishi
Hayvonlarda kislorod va karbonat angidrid gazlari almashinuvini ta’minlaydigan nafas
olish organlari mavjud. Masalan, mollyuskalar, baliqlar jabralari orqali, sudralib yuruvchilar,
qushlar, sutemizuvchilar esa o‘pkalari orqali nafas oladi. Nafas olish organlari orqali qabul
qilingan kislorod oziq moddalarning parchalanishiga sarfl anadi va bu jarayonda karbonat
angidrid ajraladi.
Burun boখshligখida havo
tozalanadi, namlanadi, iliydi.
Hiqildoqda ovoz
paylari joylashgan.
Kekirdak havoning bronx-
larga oখtishini ta’minlaydi.
Bronxlar orqali havo
oখpkalarga oখtadi.
Oখpkalarda esa gazlar almashinuvi boখladi.
Oখpkalar dagi kislorod qonga, qondagi kar-
bonat angidrid esa oখpkaga oখtib, keyin tashqi
muhitga chiqariladi.
58
4-bob. TIRIK ORGANIZMLARNING TUZILISHI
|
| |
