|
2 Tabiiy fan Darslik (6 sinf). indd
Pdf ko'rish
|
| bet | 40/132 | | Sana | 09.12.2023 | | Hajmi | 18,41 Mb. | | #114589 |
Bog'liq 2 Tabiiy fan Darslik (6 sinf). indddeyiladi.
Ovqat hazm qilish sistemasiga ovqat hazm qilish yo‘llari va ovqat
hazm qilish bezlari kiradi. Ovqat hazm qilish yo‘li og‘iz bo‘shlig‘i, halqum,
qizilo‘ngach, oshqozon, ingichka ichak, yo‘g‘on ichakdan iborat. Ovqat hazm qilish bezlari-
ga so‘lak bezlari, oshqozon bezlari, ichak bezlari, osh qozon osti bezi, jigar kiradi.
gan ovqatni ishtaha bilan
ayyorlashga o‘tirdingiz.
Og‘iz bo‘shlig‘i
Halqum
Qizilo‘ngach
Oshqozon
Ingichka ichak
Yo‘g‘on ichak
1. Ovqat tarkibidagi organizm uchun
muhim moddalar hujayralarga ye-
tib borguncha qanday o‘zga rishlarga
uchraydi?
2. Odamning hazm qilish sistemasi
qanday organlardan tashkil topgan?
1.
Oziq-ovqat mahsulotlari tarkibida qanday moddalar mavjud?
2.
Tirik organizmlar nima uchun oziqlanadi?
3.
O‘simlik va hayvonlarning oziqlanish jarayonlarini taqqoslang.
Ovqat hazm qilish og izdan
boshlanadi. Og izda til,
tishlar, so lak bezlari joy-
lashgan. Tishlar oziqni
maydalaydi. Til esa
ovqatni aralashti-
radi va halqum
tomonga itaradi.
Oziqning hazm
bo lmagan qismi
yo g on ichakka
o tib, tashqi muhitga
chiqarib yuboriladi.
Ovqat og iz
bo shlig idan
halqum-
ga, undan
qizilo ngachga
o tadi va oshqo-
zonga tushadi.
So lak bezlari og iz bo shlig iga
so lak ajratadi. So lak ovqatni
namlaydi, bu esa ovqatning oson
yutilishini ta’minlaydi. Undan
tashqari, so lak tarkibida bak-
teriyalarni zararsizlantiruvchi
moddalar bor.
Oshqozon devoridagi juda
ko p mayda bezchalar hazm
shirasi ishlab chiqaradi.
Osh qozonda ovqat bir
necha soat davomida hazm
shirasi ishtirokida parchala-
nadi, ya’ni hazm bo ladi.
Ovqat zarrachalari oshqo-
zondan ingichka ichakka
o tadi. Ingichka ichak hazm
sistemasining eng uzun qis-
midir. Bu yerda oziq moddalar
to liq parchalanib, qonga so riladi.
Bu jarayon hazm bo lish deb ataladi.
So lak
bezlari
Og iz
bo shlig i
Halqum
Jigar
Oshqozon
To g ri
ichak
Ingichka
ichak
Appendiks
Yo g on ichak
Qizilo ngach
Oqsillar
Yog lar
Uglevodlar
54
4-bob. TIRIK ORGANIZMLARNING TUZILISHI
|
| |
