2022, № 1 “Pedagogik mahorat” Ilmiy-nazariy va metodik jurnal
13
Riskeldi TURGUNBAYEV
Toshkent davlat pedagogika universiteti
professori
OʻQUV TEZAURUSI VA TALABA LEKSIKONI ORASIDAGI MUNOSABAT
HAQIDA
Ushbu maqolada ta’lim jarayonini loyihalashda muhim boʻlgan oʻquv tezaurusi va talabaning shaxsiy
tezaurusi (leksikoni) tushunchalarining munosabati haqidagi masala ma’lumot, axborot va bilim
tushunchalari orasidagi munosabatlar yordamida oʻrganib chiqiladi va masalaning yechimi bayon qilinadi.
Kalit soʻzlar: axborot, ma’lumot, bilim, tezaurus, oʻquv tezaurusi, shaxsiy tezaurus, leksikon.
В данной статье изучается проблема отношений понятий учебного тезауруса и личностного
тезауруса студента c помощью изучения отношений между понятиями данные, информация,
знание, и описывается решение этой проблемы, которая имеет важное значение при
проектировании образовательного процесса.
Ключевые слова: данные, информация, знание, тезаурус, учебный тезаурус, личностный
тезаурус, лексикон.
This article studies the problem of relations between the concepts of the educational thesaurus and the
student’s personal thesaurus by studying the relationship between the concepts of data, information,
knowledge, and describes the solution to this problem, which is important in the design of the educational
process.
Key words: data, information, knowledge, thesaurus, educational thesaurus, personal thesaurus,
lexicon.
Kirish. Axborotli jamiyatning jadal sur’atlar bilan rivojlanishi ta’limning, xususan, matematika
ta’limining sifatini oshirishni taqozo etadi. Hozirgi zamonda ta’lim sifatini oshirishga qaratilgan bir nechta
yondashuvlar mavjud, ammo ular zamonaviy sharoitlarda ta’lim sifatini
oshirishga xizmat qiladigan
omillardan (masalan, uzviylik va uzluksizlik; algoritmik va abstrakt tafakkurni rivojlantirish; sonli, belgili va
abstrakt informatsiyani idrok etish, eslab qolish va qayta ishlash jarayonlarining shaxsiy xususiyatlarini
e’tiborga olish va boshqa) toʻliq foydalanishni hal yetmaydi.
Axborotli jamiyat sharoitida boʻlgʻusi matematika oʻqituvchilarining
matematik tayyorgarligini
takomillashtirish yoʻllaridan biri pedagogika oliy ta’lim muassasalarida matematikani oʻqitishga axborotli
yondashuvdan foydalanishdir. Bu yondashuv nuqtayi nazaridan oʻqitish tezaurusni shakllantirishga
qaratilgan axborotli jarayon deb qaraladi.