|
“Pedagogik mahorat” Ilmiy-nazariy va metodik jurnal 2022, № 1
Pdf ko'rish
|
| bet | 270/347 | | Sana | 10.01.2024 | | Hajmi | 6,23 Mb. | | #133952 |
Bog'liq pedagogik mahorat 2022 1“Pedagogik mahorat” Ilmiy-nazariy va metodik jurnal 2022, № 1
194
Shishaning ikkinchi tomonidan chiqqan lazer nurini kuzatish uchun ekran oʻrnatiladi. Nurtolani yarim
doira qilib lazer nurini yoʻnaltirsak, u aylana boʻylab harakatlanib ekranga tushadi. Bu tajribada shuni aytish
mumkinki, ma’lum chegaraviy burchakda lazer nuri nurtolada toʻla ichki qaytib ekranga tushadi [1, 163-
164]. Agar uni yoʻliga 4-rasmda koʻrsatilganidek, A harfini joylashtirsak, nurni chiqishida axborotni (A)
uzatganini koʻramiz.
4-rasm
Axborot - yorugʻlik nuri koʻrinishida optik tola boʻylab yoki ochiq fazo-atmosferada uzatiladigan
aloqa turidir. Axborot tola orqali uzatilsa, tolali nur tola, ochiq atmosferada uzatilsa, ochiq nur tola deyiladi
[2, 148-155].
Optik aloqaning asosiy yoʻnalishi tolali optik aloqa hisoblanadi. Chunki, hozirgi kunda yuqori
darajadagi uzatish tamoyillariga ega boʻlgan nur oʻtkazuvchi tolalar ishlab chiqilgan. Ammo, axborotlarni
ochiq fazoda, atmosferada uzatishga asoslangan ochiq optik aloqa ham, radioaloqa uchun ajratilgan
chastotalarni toʻldiruvchi vosita sifatida namoyon etadi (5-rasm.).
5-rasm. Optik nur tolali kabel.
Tolali optik aloqa tarmogʻi - bu tugunlar orasidagi nur tola liniyalari orqali bogʻlangan aloqa
tarmogʻidir.
Axborotni tola optik aloqa liniyalari orqali uzatish mis kabellar va boshqa uzatish muhitlariga
qaraganda bir qancha afzalliklarga ega. Shu afzalliklari tufayli tola optik aloqadan nafaqat telefon aloqasini
tashkil etishda, balki televideniyeda, ovoz eshittirishlarini uzatishda, hisoblash texnikasida, transport
vositalarida va boshqa sohalarda keng foydalanilmoqda.
Tola optik aloqada uzatish kanali sifatida qoʻllaniladigan optik tolalarning qanday afzalliklarga ega?
degan muammoli savol ma’ruza jarayonida talabalar bilan hamkorlikda oʻz yechimiga keladi [3, 65-68].
Ya’ni, nur tolaning afzalliklari: nur tola elektr ta’sirlaridan himoyalangan; tashqariga umuman nurlanish
chiqarmaydi; nur tola tizmida ma’lumot uzatish tezligi 1-10 Gbit/s gacha; ma’lumotni juda uzoq masofalarga
uzatish imkonini beradi; fizik va kimyoviy parametrlari oʻzgarganda yongʻin va portlash havfidan holi;
kichik massa va ixcham koʻrinishga ega [4, 180-185].
|
| |
