|
“Pedagogik mahorat” Ilmiy-nazariy va metodik jurnal 2022, № 1Bog'liq pedagogik mahorat 2022 1“Pedagogik mahorat” Ilmiy-nazariy va metodik jurnal 2022, № 1
64
(OUCAGS) tashkil etdi, bu klinik amaliyot, tadqiqot va oʻqitish tizimi ta’sirini yaxshiroq birlashtirishga
qaratilgan edi.
Endi boshlayotgan shifokor-olimlar uchun an’anaviy magistratura va doktorlik dasturlari bilan bir
qatorda, OUCAGS Uolport tavsiyasi asosida NIHR tomonidan moliyalashtiriladigan yangi oʻquv kurslarini
taklif qiladi: tinglovchilarga 3-4 yil davomida 25% tadqiqot va 75% klinik ta’lim olish imkonini beruvchi
akademik klinik stipendiya belgilangan. Odatda, tinglovchilarga 4 yil davomida tadqiqotning 50% va klinik
ta’limning 50% oʻtkazish imkonini beruvchi doktorantura va klinik ma’ruza uchun ariza tayyorlanadi. Bu
doktorlik ilmiy-tadqiqot ishlarini olib borishga qaratilgan.
Oʻqituvchilar tarkibi va talabalar bunday yangi yoʻnalishlarga alohida entuziazm bilan munosabatda
boʻladi. Chunki ular kasalxona va universitet oʻrtasidagi uzilishlarni bartaraf etish, shuningdek, talabalarga
oʻzining tadqiqot yoʻnalishini rivojlantirish va amalga oshirish imkonini beradi.
Bundan tashqari, akademik klinik stipendiyalar va klinik ma’ruzalarni moliyalashtirish asosan NIHR
tomonidan ta’minlanadi.
Ammo muammo oʻzining toʻliq yechimini topmadi. Garchi NIHR va OUCAGSni amalga oshirish
shifokor va olim oʻrtasidagi tafovutni qisqartirishga yordam bergan boʻlsa-da, talaba, rezident, magistr va
doktorantlarni tayyorlashda butun oʻqitishni qamrab oluvchi yanada integratsiyalashgan, dinamik,
moslashuvchan oʻquv dasturlarini ishlab chiqish zarurligini namoyon qildi.
Koʻrinib turibdiki, tibbiyot maktabi va diplomdan keyingi mutaxassislarni tayyorlashda klinik
tadqiqotlari asosiy tamoyil hisoblanadi. Shifokor-olim martabasiga qiziqqan talabalarga tibbiyot maktabi va
rezidenturada oʻqish davomida tadqiqotchilik yoʻnalishini parallel olib borish imkoniyati berilishi kerak.
Ishonchimiz komilki, olim-tadqiqotchi koʻnikmalarini toʻgʻri rivojlantirish tibbiy maktabning kurslari
davomida qiziqish uygʻotadigan, oʻquv moduliga aloqasi boʻlgan qisqa muddatli tadqiqot loyihalari orqali
amalga oshirilishi mumkin.
“Oʻqituvchi-ustoz+talaba+olim-klinisist” integratsiyalashgan ittifoqini yaratish dolzarb masala
hisoblanadi. Bunday tizimning muvaffaqiyati uchun Osler idealiga oʻxshash fidoyi, obroʻli tibbiyot olimlari
tomonidan talabalarga faol murabbiylik qilish muhim ahamiyatga ega. Taklif etilayotgan oʻquv dasturining
individual tabiati stajyorning klinik va tadqiqot faoliyatini nazorat qiluvchi tayinlangan murabbiydan
sinchkovlik bilan yoʻl-yoʻriq va ish faoliyatini muntazam tanqidiy baholashni talab qiladi.
Bir qator mutaxassisliklar boʻyicha faol klinik tadqiqotchilar tadqiqot loyihalarini nazorat qiladilar,
taraqqiyotni muhokama qilish va qoʻllab-quvvatlashni safarbar qilish uchun talabaning ustozi bilan
muntazam ravishda muloqot qilishadi. Pedagoglar shifokorlar yoki olimlar bilan ishlamaydi, degan eskirgan,
ammo keng tarqalgan e’tiqod tahlil qilishni talab qiladi va shifokor-olim tayyorlashning bir qismi sifatida
oʻqituvchining ajralmas roli tiklanishni talab qiladi. Biz surunkali kasalliklar ortib borayotgan va
tadqiqotning ta’siri yanada orqada qolgan tibbiyot va ilmiy kashfiyotning muhim bosqichida turibmiz. Klinik
tayyorgarlik va tadqiqot oʻrtasidagi integratsiyani kuchaytirish, ustoz-shogird qadr-qiymatini oshirish,
bemorlarning manfaati uchun ilmiy innovatsiyalar va amaliyotni ragʻbatlantirish orqali kelajak tibbiyot
olimlarining ushbu asrning tibbiy muammolarini yengishiga imkoniyat yaratiladi. Bunda biz eng nufuzli
ilmiy mukofotlarga loyiq boʻlgan tadqiqotimizning insonparvarlik qiymatidan bahramand boʻlamiz.
Xulosa. Respublikamizda xususiy tibbiyotni rivojlantirish ham bugungi tibbiy-ijtimoiy islohotlarning
muhim yoʻnalishidir. Chunki bunda pedagog-shifokor-klinisistlarning faoliyati samaradorligi oshadi.
Xususiy tibbiyot muassasalarini rivojlantirish boʻyicha sezilarli ishlar amalga oshirilib, bugungi kunda
mamlakatimizda 5 mingdan ziyod xususiy klinikalar faoliyat yuritayapti. Ayni paytda tibbiyot tizimini
yanada takomillashtirish, sogʻliqni saqlash sohasiga investitsiyalar oqimini koʻpaytirish, investorlarga qulay
shart-sharoitlar yaratish maqsadida sogʻliqni saqlash sohasida davlat-xususiy sheriklik tizimi joriy etilmoqda.
E’tiborli jihati, Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining 2019-yil 16-apreldagi “Sogʻliqni saqlash sohasida
davlat-xususiy sheriklikni rivojlantirish chora-tadbirlari toʻgʻrisida”gi Qarori [4] tibbiyot sohasida yangi
davrni boshlab berdi. Ushbu hujjat davlat hamda xususiy sektorlarning birgalikda ishlashi, investorlarning
yurtimiz hududida, davlat sektorida faol ish yuritishi uchun huquqiy asos boʻlib xizmat qiladi. Endilikda
investorlar oʻzlariga qulay boʻlgan muhitda, oʻzlari istagan davlat tibbiyot muassasalariga investitsiya
kiritish imkoniyatiga ega. Bu, albatta, zamonaviy bilim bilan qurollangan pedagog-shifokor-klinisistlarning
boʻlajak shifokorlarni ta’minlashda kuchli muhitga ega boʻlishida yordam beradi.
|
| |
