|
PEDAGOGIK MAHORAT 3 (79) 2021
Pdf ko'rish
|
| bet | 250/344 | | Sana | 07.12.2023 | | Hajmi | 3,37 Mb. | | #113345 |
Bog'liq Pedagogik mahorat 3-son 2021 yilPEDAGOGIK MAHORAT 3 (79) 2021
186
maqsadda amalga oshirilishi lozim boʻlgan masalalar va ular orasidagi uzviy bog’lanishlar 1-rasmdagi
sxemada keltirilgan.
Umumta’lim maktablarida, oʻrta maxsus ta’lim tizimi va oliy ta’lim tizimlarida darslik va oʻquv
qoʻllanmalarning yangi avlodini yaratish, umumta’lim maktablaridan tortib oliy ta’limga qadar ta’lim
tizimida oʻqitiladigan fanlarning mavzularining bir-biri bilan takrorlanmasligi, aksincha turdiruvchi
mavzularni oʻzida mujassam etgan boʻlishligi kerakdir. Umumta’lim maktablarida aniq va tabiiy fanlarni
ham oʻqitishda mana shularga ahamiyat qaratish lozimdir.
1-rasm. Fizika ta’limi sifatini va samaradorligini oshirish mexanizmida laboratoriya
mashg’ulotlarining oʻrni
Jumladan, umumta’lim maktablarida fizika fan 6-11-sinflarda oʻqitilib, maktab 6-sinfda fizika faniga
kirishish uchun moʻljallangan mavzular tanlab olingan boʻlsa, 7-, 8-, 9-sinflarda umumiy fizika kursini
mexanika, elektrostatika va molekulyar fizika hamda atom va yadro fizikasiga doir mavzular oʻqitiladi.
Ushbu umumta’lim maktablarida fizika fanini oʻqitishda fizika fanidan bajariladigan laboratoriya
mashg‘ulotlari va ushbu laboratoriya ishlarini toʻg‘ri tanlab olish muhimdir. Shuni takidlash joizki,
umumta’lim maktablari oʻquv dasturi asosida 6-11-sinflarga haftalik 2 soatlik dars mashg‘ulotlari olib
boriladi. Bu bir necha yildirki saqlanib qolingan va yillar davomida oʻzgartirilmagan.
Maktab oʻquvchilarining fizikadan laboratoriya mashg‘ulotlarini bajarishi orqali ularning nazariy va
amaliy bilimlarining mustahkamlashishiga, ularda eksperimental koʻnikmalarning takomillashishiga erishish
mumkin boʻladi. Eksperimentning lug‘abiy ma’nosiga ahamiyat qaratadigan boʻlsak – tajriba qilish va sinab
koʻrish, insonning obyektga moddiy taʼsir koʻrsatishiga, voqelikni amaliy oʻzlashtirishiga, bilimlarni boyitish
va rivojlantirishga yordam beradi. Tabiiy va texnika fanlarida eksperimentdan haqiqatni bilish va uni
isbotlash vositasi sifatida foydalaniladi. Demak, maktab davridayoq oʻquvchilarning eksperimental
koʻnikmalarininng shakllanishi va takomillashib borishi shart va zarurdir. Bu esa, oʻz navbatida, maktabda
bajariladigan laboratoriya mashg‘ulotlari uchun ajratilgan oʻquv mashg’ulotlari hajmi va bu mashg’ulotlarni
oʻtkazilish sifati va darajasiga ham koʻp jihatdan bog’liqdir.
Soʻngi oʻn yillir davomida umumta’lim maktablarida fizika fani dasturlarining tahliliy fizika fani
boʻyicha bajariladigan laboratoriya mashg‘ulotlariga ajratilgan soatlar hajmi yillar davomida deyarli
oʻzgarmaganligini koʻrsatadi. Quyidagi 1-grafikda 6-11-sinflarda fizika fanidan bajariladigan laboratoriya
mashg‘ulotlarini yillar kesimidagi bajarilish holati keltirilgan. Keltirilgan grafikdagi ma’lumotlar hamda
umumta’lim maktablarida fizika fanidan laboratoriya mashg’ulotlarini oʻtkazish boʻyicha koʻp yillik
tajribalarni taqqoslash asosida quyidagi tahliliy xulosalarni chiqarish mumkin:
1. Umumta’lim maktablarida fizika fani boʻyicha laboratoriya mashg’ulotlari uchun ajratilgan soatlar
hajmi kamligi bu fanni mukammal oʻrganish uchun yetarli emas.
Laboratoriya ishlarini oʻtkazish uslubiyotini
takomillashtirish
Yuqori kompetentli
pedagog kadrlarni
tayyorlash
Yangi avlod
darsliklarining yaratilishi
Fizika ta’limini ustuvor
yoʻnalish sifatida e’tirof
etish
Davlat ta’lim standartlarini
yangilash
Fan dasturlarining qayta
koʻrib chiqish va
optimallashtirish
Laboratoriya ishlarini
hajmi va mazmunini qayta
koʻrib chiqish
“Ta’lim toʻg’risida”gi Qonunning yangilanishi
|
| |
