Zamonaviy 3D modellashtirish dasturiy paketlari tahlili
3D-modellashtirish o‘zida maxsuslashtirilgan dasturiy ta’minotdan
foydalanib, 3D-modelni
(yoki uch o‘lchovli obyekt ko‘rinishidagi karkas model) ishlab chiqish tartibini ifodalaydi. Uch
o‘lchovli model chiziqlar va egri sirtlar bilan o‘zaro bog‘langan ko‘pgina nuqtalar yordamida
yaratiladi. Uch o‘lchovli modellashtirish qo‘llaniladigan sohalar doimo kengayib bormoqda. U
quyidagi: o‘yinlar, ya’ni realistik personajlarning modellashtirilishi amalga oshirilishi; tibbiyot —
inson tanasi organlarining alohida modellarining yaratilishi; muhandislik — transport vositalari,
yangi qurilma va inshootlar modeli ishlab chiqilishi; kinomatografiya — turlicha maxsus effektlar
va xayoliy personajlar yaratilishi kabi sohalarni qamrab olmoqda. Shuningdek, reklama sohasida
ham 3D-modellashtirishdan yetarlicha foydalanib kelinmoqda.
Autodesk 3D Studio Max dasturlari interfeysi
Bugungi kunda o‘yinlarga haddan tashqari qiziqish kuchayishi shu narsaga olib keldiki, 3D-
dasturiy vositalarini ishlab chiquvchilar ancha takomillashgan ilovalarni yaratishga majbur
bo‘lmoqdalar. Uch o‘lchovli modellashtirishning yangi imkoniyatlari
multfilm qahramonlarini
yaratishga ketadigan vaqtni sezilarli darajada kamaytirdi. Dasturiy vosita obyektga harakatni oson
berish va bunga minimum vaqt sarf etish imkonini beradi. Tajribali foydalanuvchi o‘zining
loyihasini yaratish uchun ko‘p hollarda bir qancha uch o‘lchovli modellashtirish dasturlaridan
foydalanadi. Yuqorida nomlari keltirilgan dasturlardan birgalikda foydalanish realistik o‘yinli
sahnalar yaratish va mahsulotni mukammal ko‘rinishga olib kelish imkonini beradi. Amalda
barcha 3D-dasturiy vositalari nisbatan bir-biriga o‘xshash interfeys va modellashtirish uchun
uskunalarga ega, ammo dasturlar o‘ziga
xos xususiyatlari bilan, shuningdek, yoritishdagi
hisoblash algoritmlari, animatsiyalarni yaratish va tasvirni vizuallashtirish bo‘yicha ham
farqlanadi.
Autodesk Maya dasturlari interfeysi
3D-dasturiy vositalarining qay biri yaxshi yoki yomonligi bo‘yicha omma tomonidan qabul
qilingan javobning o‘zi yo‘q. Har bir foydalanuvchi ushbu savolga o‘zi uchun ma’qul bo‘lgan 3D-
dasturiy vositani muhim deb biladi. Foydalanuvchi o‘zi ishlaydigan 3D-dasturiy vosita bilan
qanchalik darajada yaxshi ishlay olishi va uning ijodiy (asboblarni bilishdan tashqari badiiy
ko‘nikmalarni
egallash, ranglar uyg‘unligi, kompozitsiyani bilish maqsadga muvofiq)
imkoniyatlariga juda ham bog‘liq bo‘ladi. Shuning uchun dizayner qanday dasturni afzal ko‘rishni
o‘zi hal qiladi. Uch o‘lchovli modellashtirish dasturiy vositalari imkoniyatlarini batafsil o‘rganish
uchun uch o‘lchovli elementlardan tarkib topgan 3D-sahna yaratish kerak bo‘ladi. 3D-dasturiy
vositalarning har biri o‘zining muayyan sohadagi afzalliklariga ega. Uch o‘lchovli
modellashtirishga mo‘ljallangan asosiy dasturlarning qisqacha tavsifi:
1. Autodesk 3D Studio Max — ancha keng tarqalgan, shuningdek, grafik paketni
o‘zlashtirish nisbatan oson. Qo‘shiladigan modul VRay real obyektlar
va interyerlarni yaratish
imkonini
beradi.
2. Autodesk Maya — boshqa dasturlar bilan taqqoslaganda bir qator afzalliklarga ega bo‘lgan
jiddiy grafik paket hisoblanadi. Unga quyidagilar: subdiv primitives yordamida modellashtirish,
materiallar bilan qulay ishlash, modellashtirilgan obyektga turli effektlarni chizish imkoniyati,
animatsiyalarning rivojlangan tizimi va boshqalar tegishli bo‘ladi. Realistik interyerlar,
personajlar, shuningdek, kinofilmlar va kompyuter o‘yinlari sanoatida vizual effektlar yaratishda
keng
ishlatiladi.
3. Maxon Cinema 4D — qulay interfeysga ega bo‘lgan nemis grafik paketi.
Tezkor xotiraning
kichik yuklanishida murakkab sahna uchun soyalarni hisoblash bo‘yicha o‘zining noyob
algoritmiga ega. Modul Body Paint 3D modelni bevosita ko‘rinadigan ekranga bo‘yash imkonini
beradi.
4. NewTek LightWave 3D — juda ham qulay animatsion asboblar va yuqori sifatli renderingga
ega bo‘lgan grafik paket. Televizion formatda uch o‘lchovli grafika yaratish uchun qulay.
Mukammal dasturlardan tashqari, amaliy paketlar deb ataluvchi dasturlar ham mavjud. Ular
tor ixtisosli funksiyalarni yaratishga yo‘naltirilgan bo‘lib, yuqorida keltirilgan muharrirlardan
birida mukammal sahnani yaratishga yordam beradi. Masalan, Curios Labs Poser dasturi
allaqachon tayyorlangan personajlar bilan ishlashga va boshqa grafik muharrirga import qilishga
yo‘naltirilgan. DAZ Bryce — virtual tabiiy landshaftlarni yaratishga mo‘ljallangan grafik paket.
Tajribali foydalanuvchi o‘zining loyihasini yaratish uchun ko‘p hollarda bir qancha uch o‘lchovli
modellashtirish dasturlaridan foydalanadi. Xususan, ZBrush dasturi juda qulay hisoblanadi. Ushbu
dastur grafik
planshetlardan foydalanib, obyektlarga turli xil cho‘tkalar bilan chizish orqali ularni
modellashtirish imkonini beradi. Personaj modelini uch o‘lchovli modellashtirish dasturlaridan
birida yaratib, so‘ngra Zbrush dasturiga import qilish va ishni oxirigi yetkazish (ajinlar, burushgan
joylarni qo‘shish va boshqalarni amalga oshirish) mumkin.
Adabiyotlar:
1. Гайдамащук А. В. Исследование программных сред 3D-моделирования [Текст]/А. В.
Гайдамащук/XVII международный молодежный форум «Радиотехника и молодежь в XXI
вeкe». Сб. материалов форума. Т. 7. — Харьков: ХНУРЭ, 2013.
2. Silverman D. 3D Primer for Game Developers: An Overview of 3D Modeling in Games
/David Silverman.
http://gamedevelopment. tutsplus.com/articles/3d-primer-for-game-
developers-an-overview-of-3d-modeling-in-games-gamedev-5704
.
