58
bo‘lishiga sababchi bo‘ladi. Shu sababli qo‘shtavrli balkalarda yuqori
poyasni stenka bilan biriktirishda stenkani to‘liq eritib, poyas choklarini
“qayiqcha” holatida payvandlash kerak bo‘ladi.
6.6-rasm. Qo‘shtavrli balka poyasini stenka bilan biriktirishda qo‘yiladigan
talablar
6.6-rasm. Qo‘shtavr balka
Uzunligi 12 m va balandligi 1100-1600 mm, qattiqlik qovurg‘alari
bo‘lgan qo‘shtavrli balka namunaviy konstruksiyasi 6.6-rasmda
tasvir-
langan.
Bunday balkalarda poyas choklari bajarilgandan so‘ng, qattiqlik qo-
vurg‘alari o‘rnatilib payvandlanadi. Ikki kran osti balkasi kolonna ta-
yanchlarida tutashtiriladi va ular boltlar yordamida biriktiriladi (6.7-
rasm)
59
6.7-rasm. Kran osti balkasini kolonnaga o‘rnatish
Kolonnalar yaxlit va ferma konstruksiyasiga ega bo‘lishi mumkin.
Sex kolonnalari kran osti balkasi tayanchlari orqali ko‘prikli kran va
tomdan yuklanishlarni qabul qiladi. Bu
tayanchlarda normal kuch va
eguvchi momentni qiymati katta bo‘lganligi sababli kolonna kesimi
o‘zgaruvchan qilib tayyorlanadi. Kolonna pastki
qismidagi tayanch pli-
tasi orqali yuklanishlarni beton fundamentga uzatadi.
6.8-rasm. O‘zgaruvchan (b,c) va doimiy (a) qirqimga ega kolonnaga misol:
а, b-sidirg‘a; c-panjarali
60
Kolonnalarni joylariga o‘rnatishda quyidagi talablar qo‘yiladi:
kolonna o‘qi bashmak plitasi tekisligiga perpendikular bo‘lishi; montaj
teshiklar ferma tayanch stoliklariga nisbatan to‘g‘ri joylashishi.
Balka va balkali elementlarni yirik seriyali
sharoitda tayyorlashda
yig‘ish-payvandlash ishlari uzluksiz konveyerlarda bajariladi. Misol
sifatida yuk avtomashinasi platformasi balkasini yig‘ish-payvandlash
yarimavtomat liniyasini ko‘rsatish mumkin.
