Balkali zagotovkalardan konstruktiv elementlarni

Download 365,84 Kb. Pdf ko'rish
bet	4/5
Sana	14.02.2024
Hajmi	365,84 Kb.
	#156706

1 2 3 4 5

Bog'liq
Извлеченные страницы из Abu rayhon beruniy nomidagi toshkent davlat texnika universiteti

6.6-rasm

6.5. Balkali zagotovkalardan konstruktiv elementlarni
tayyorlash

Kran osti balkasi qattiqlik qovurg‘asiga ega qo‘shtavrli balka
ko‘rinishida tayyorlanadi (6.5-rasm). Ularni ishlash sharoitiga bog‘liq
ravishda payvand birikmalarini bajarish texnologiyasi tanlanadi. Pay-
vandlangan qo‘shtavr balkalar bo‘ylama eguvchi moment bilan yuklan-
ganda stenkadagi kesik yoki poyas choklaridagi chalapayvand kabi nuq-
sonlar normal va urinma kuchlanishlarga parallel joylashganligi sababli
katta xavf tug‘dirmaydi (6.5,a,b-rasm.).
6.5-rasm. Qo‘shtavrli balkalarda qattiqlik qovurg‘alari ko‘rinishi.
a-vertikal va gorizontal qattiqlik qovurg‘alari, b-vertikal qovurg‘alarni yuqori
poyasga tutashtirish, c-vertikal qovurg‘alarni pastki poyasga biriktirish
Lekin qo‘shtavrli balka kesimi qo‘shimcha davriy ravishda kran
g‘ildiraklaridan P kuch ta’sirida yuklanib, relsdan yuqori poyasga va
poyas choklari orqali stenkaga ta’sir etadi (6.5,c-rasm). Balka o‘qiga
nisbatan rels o‘qi simmetrikligi noto‘g‘ri bo‘lganda poyas va stenka
choklariga ta’sir etuvchi ko‘ndalang yo‘nalishdagi qo‘shimcha moment
hosil bo‘ladi. Bu holatda poyas chokidagi chalapayvand yoki stenkadagi
kesiklar kuch oqimiga ko‘ndalang joylashib, toliqish darzlari hosil

58
bo‘lishiga sababchi bo‘ladi. Shu sababli qo‘shtavrli balkalarda yuqori
poyasni stenka bilan biriktirishda stenkani to‘liq eritib, poyas choklarini
“qayiqcha” holatida payvandlash kerak bo‘ladi.
6.6-rasm. Qo‘shtavrli balka poyasini stenka bilan biriktirishda qo‘yiladigan
talablar
6.6-rasm. Qo‘shtavr balka
Uzunligi 12 m va balandligi 1100-1600 mm, qattiqlik qovurg‘alari
bo‘lgan qo‘shtavrli balka namunaviy konstruksiyasi 6.6-rasmda tasvir-
langan.
Bunday balkalarda poyas choklari bajarilgandan so‘ng, qattiqlik qo-
vurg‘alari o‘rnatilib payvandlanadi. Ikki kran osti balkasi kolonna ta-
yanchlarida tutashtiriladi va ular boltlar yordamida biriktiriladi (6.7-
rasm)

59
6.7-rasm. Kran osti balkasini kolonnaga o‘rnatish
Kolonnalar yaxlit va ferma konstruksiyasiga ega bo‘lishi mumkin.
Sex kolonnalari kran osti balkasi tayanchlari orqali ko‘prikli kran va
tomdan yuklanishlarni qabul qiladi. Bu tayanchlarda normal kuch va
eguvchi momentni qiymati katta bo‘lganligi sababli kolonna kesimi
o‘zgaruvchan qilib tayyorlanadi. Kolonna pastki qismidagi tayanch pli-
tasi orqali yuklanishlarni beton fundamentga uzatadi.
6.8-rasm. O‘zgaruvchan (b,c) va doimiy (a) qirqimga ega kolonnaga misol:
а, b-sidirg‘a; c-panjarali

60
Kolonnalarni joylariga o‘rnatishda quyidagi talablar qo‘yiladi:
kolonna o‘qi bashmak plitasi tekisligiga perpendikular bo‘lishi; montaj
teshiklar ferma tayanch stoliklariga nisbatan to‘g‘ri joylashishi.
Balka va balkali elementlarni yirik seriyali sharoitda tayyorlashda
yig‘ish-payvandlash ishlari uzluksiz konveyerlarda bajariladi. Misol
sifatida yuk avtomashinasi platformasi balkasini yig‘ish-payvandlash
yarimavtomat liniyasini ko‘rsatish mumkin.

Download 365,84 Kb.

1 2 3 4 5

Download 365,84 Kb.

Pdf ko'rish