|
7 sinf ximiya indd
Pdf ko'rish
|
| bet | 96/157 | | Sana | 01.02.2024 | | Hajmi | 66,04 Mb. | | #150134 |
Bog'liq 7-sinf KIMYO 2022IV BOB. 10-MAVZU.
Oksidlar
O‘rganiladigan natijalar
• Asosli oksidlar
• Kislotali oksidlar
• Amfoter oksidalar
Oksidlar tabiatda keng tarqalgan
noorganik birikmalar sinfi dir.
Oksidlarga suv H
2
O, qum SiO
2
, loy
Al
2
O
3
, karbonat angidrid CO
2
, magnit
temirtosh Fe
3
O
4
kabi mashhur birik-
malar kiradi. Oksidlar suyuq, qattiq va
gazsimon holatda bo‘ladi.
Oksidlar oziq-ovqat sanoati, tib-
biyot, qurilish va kimyo korxonalarida
keng qo‘llanadi.
Metallar Metallmaslar
Noorganik moddalar tarkibiga ko‘ra oddiy va murakkab moddalarga bo‘linadi. Murakkab
moddalar o‘z navbatida oksidlar, asoslar, kislotalar va tuzlarga bo‘linadi.
Oddiy moddalar – bir turdagi atomlardan
tashkil topgan
Oksidlar – biri kislorod bo‘lgan, ikki ele-
mentdan tashkil topgan murakkab mod-
dalar.
Oksid hosil qilmaydigan yagona ele-
ment ftor bo‘lib, u kislorod bilan birikib, kis-
lorod ftoridi OF
2
ni hosil qiladi. Buning sa-
babi shundaki, ftor kislorodga qaraganda
faolroq element ekanida.
1. Asosli oksidlar asosli xossani na-
moyon etadi, suv bilan ta’sirlashib, asos
hosil qiladi:
Na
2
O +H
2
O→ 2NaOH
CaO+H
2
O→ Ca(OH)
2
Asosli oksidlar kislotali oksidlar va kis-
lotalar bilan reaksiyaga kirishib, tuz hosil
qiladi:
Na
2
O + SO
3
→ 2Na
2
SO
4
CaO +H
2
CO
3
→ CaCO
3
+ H
2
O
2. Kislotali oksidlar kislota xossalarini
namoyon etadi, suv bilan ta’sirlashib kislo-
ta hosil qiladi:
SO
3
+ H
2
O → H
2
SO
4
CO
2
+ H
2
O → H
2
CO
3
Kislotali oksidlar asosli oksidlar va
asoslar bilan reaksiyaga kirishib, tuz
hosil qiladi: SO
3
+ CuO = CuSO
4
N
2
O
5
+
2NaOH = 2NaNO
3
+ H
2
O
Oksidlarning umumiy formulasi:
|
| |
