serqirra globallashuvning o‘ziga xosxususiyatiga va muayyan darajada uning
qonuniy mahsuliga aylandi.
Zamonaviy transport va aloqa vositalari sharofati bilan makon vavaqt omillari
amalda muhim ahamiyatga ega bo‘lmay qolgan globallashuv sharoitida, til turli
xalqlarning
iqtisodiy, siyosiy, ilmiy, maishiy va hokazo aloqalari va muloqoti
yo‘lidagi oxirgi jiddiy to‘siq bo‘lib qoldi. Umumiy qabul qilingan tilga ob’ektiv ehtiyoj
doimo mavjud bo‘lgan, lekin jahon savdosi va kapitallarni bir joydan boshqa joyga
o‘tkazish hajmlari ko‘p karra o‘sgan, siyosiy munosabatlar global darajagacha
kengaygan, xalqaro jamoat tashkilotlari,
sport musobaqalari, turistik industriya va
shu kabilar paydo bo‘lgan serqirra globallashuv davrida u ayniqsa kuchaydi.
Bugungi kunda ingliz tili bir qator ob’ektiv sabablarga ko‘ra madaniyatlararo
muloqot tiliga aylandi.
1991 yilda Internet paydo bo‘lganidan so‘ng dunyo informatsion jihatdan ham
uzil-kesil tutashdi. Kompyuter inqilobi va Internet tarmog‘ining rivojlanishi
chegaralardan boshqa hamma narsa mavjud bo‘lgan yangi axborot maydonini vujudga
keltirdi.
Globallashuvning serqirraligi siyosatning ham sezilarli darajada o‘zgarishiga olib
keldi. 1990-yillargacha «sovuq urush» holatida bo‘lgan ikki
harbiy-siyosiy blokning
qattiq qarama-qarshiligi bilan tavsiflanganikki qutblilik xalqaro munosabatlarning
asosiy xususiyati sanalgan bo‘lsa, sotsialistik tizim parchalanishi bilan vaziyat butunlay
o‘zgardi. So‘nggi yillarda milliy davlatlar faoliyati bilan bir qatorda xalqaro
munosabatlarning yangi, «noan’anaviy» sub’ektlarining faolligi va ta’siri ham ancha
o‘sdi. Bu sub’ektlar o‘z soni, moliyaviy imkoniyatlari va siyosiy ta’siriga ko‘ra ayrim
davlatlar bilan bemalol bellasha oladi. Xalqaro munosabatlarning mazkur sub’ektlari
orasida eng muhimlari hukumatlararo tashkilotlar,
transmilliy korporatsiyalar,
xalqaro nohukumat tashkilotlar hisoblanadi. «YAshillar», «muqobillar»,
antiglobalistlar kabi ijtimoiy harakatlar ham keng dovruq qozondi.
Globallashuvning serqirraligi madaniyat, xalqaro munosabatlar va xalqaro huquq
sohasida jiddiy tarkibiy o‘zgarishlar yasash bilan birqatorda axloq, xulq-atvor
me’yorlari, qadriyatlarga munosabat va mo‘ljallarda ham muhim o‘zgarishlarga
kuchli ehtiyojni yuzaga keltirdi. Mutlaqo yangi hodisa – jahon
jamoatchilik fikri
yuzaga keldi va sayyoramizda o‘zini jahon fuqarosi deb hisoblovchi odamlar soni
ko‘paydi.
Jahon hamjamiyati yangi ming yillik chegarasidan o‘tib, o‘z tarixiy
rivojlanishining butunlay yangi bosqichiga qadam qo‘ydi. Bu bosqich jahon ijtimoiy-
siyosiy, iqtisodiy va ma’naviy aloqalarining tarqoqligi va parokandaligidan ularning
birligi, yaxlitligi, yagonaligi va globalligiga o‘tish bilan tavsiflanadi.
