A avloniy nomidagi xalq ta’limi muammolarini o‘rganish va istiqbollarini belgilash ilmiy- tadqiqot instituti




Download 0,88 Mb.
Pdf ko'rish
bet2/8
Sana24.11.2023
Hajmi0,88 Mb.
#104460
1   2   3   4   5   6   7   8
Bog'liq
7hPJs0Gp9UQh5JBE8tQjpNZOXt6SubwbQl2yYFVf

Tizimlashtirish davri. Bu davrda yangi tendentsiyalar paydo bo‘ldi va 
tadqiqotchilarning qarashlari o‘zgardi. Menejerlar bir tashkilotdan butun jamiyatga 
o‘tdilar. XIX-XX asrlar boʻsagʻasida ulkan korxonalar paydo boʻla boshladi. Shu 
sababli ishlab chiqarishni boshqarish tizimini o‘zgartirish zarur edi. Bu menejment 
rivojlanishining xronologik tarixini yakunlaydi. Menejment maktablari uni yanada 
rivojlantirishga xizmat qildi.
"Menejment" so‘zi ingliz tilidan tarjima qilingan bo‘lib, tom ma’noda 
"boshqaruv", "rahbarlik qilish qobiliyati" degan ma’noni anglatadi. Boshqa 
manbalarda "Menejment" so‘zining lug‘aviy ma’nosi italyancha "maneggiare" –
”otni o‘rgatuvchi”, lotinchada “manus” – “qo‘lga o‘rgatuvchi”, degan ma’noni 
beradi. XVI asrda menejment ot yoki yovvoyi hayvonni nazorat qilish ("qo‘lga 
o‘rgatish") harakatini anglatgan. Shu davrdan boshlab, bu so‘z boshqaruv 
ma‘nosiga ega bo‘lib kelmoqda.
Biroq, bu so‘z "boshqaruv" ning aniq sinonimi emas. Chunki, nafaqat 
zavodni, balki avtomobil yoki velosipedni ham boshqarish mumkin. Menejment, 
birinchi navbatda, odamlarni boshqarish bilan bog‘liq. Shu bilan birga, odam 
avtomat yoki kompyuter emas, balki boshqaruv bilan shug‘ullanadi. 


Umuman olganda, “menejment” atamasining bir qancha ma’nolari mavjud. 
Quyida ulardan ba’zilarini sanab o‘tamiz: 
▪ Boshqaruv jarayoni bo‘lgan mehnat faoliyati 
turi: qo‘yilgan vazifalarni amalga oshirishga 
yordam beradigan harakatlarning uzluksiz amalga 
oshirilishi va qarorlar qabul qilinishini nazorat 
qiladi.
▪ Aslida, biror narsani boshqarish jarayoni - prognozlash, muvofiqlashtirish, 
faoliyatni rag‘batlantirish, buyruq, nazorat va tahliliy ish, shuningdek, boshqaruv 
faoliyatining turli usullarini birgalikda birlashtirish hisoblanadi.
▪ Kompaniyani, korxonani, odamlar guruhini, mamlakatni boshqarish uchun 
mo‘ljallangan tashkiliy tuzilma hisoblanadi.
▪ U nafaqat nazariy bilimlarni, balki inson xatti-harakatlarini intuitiv 
tushunishni ham o‘z ichiga oladi.
▪ Samarali ishlab chiqarish faoliyatini maksimal darajada oshirish uchun 
intellektual, pul, xom ashyo resurslarini boshqarish san’ati hisoblanadi.
Menejmentning yuqoridagi ta’riflari bir-biriga zid emas, aksincha, o‘zaro 
bog‘liq bo‘lib, ushbu tushunchaning turli tomonlarini ochib beradi. Bir tomondan, 
bu boshqaruv qonunlari va tamoyillarini o‘rganadigan nazariy fan bo‘lsa, ikkinchi 
tomondan, bu inson va / yoki moddiy resurslarni oqilona taqsimlashga qaratilgan 
sof amaliy faoliyat sifatida amal qiladi.

Download 0,88 Mb.
1   2   3   4   5   6   7   8




Download 0,88 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



A avloniy nomidagi xalq ta’limi muammolarini o‘rganish va istiqbollarini belgilash ilmiy- tadqiqot instituti

Download 0,88 Mb.
Pdf ko'rish