Л. Y o'ldoshcv. Soliq va soliqqa tortish. «F an va texnologiya». 2007,
I2N bet.
O 'q u v qoMlanma oliy o ‘quv yurtlarining m enejm ent (tarm oqlar
b o ’yicha) yo'nalishi bo'y ich a bakalavriatning «Soliq va soliqqa tortish» fani
dasturi asosida yozilgan.
QoM lanmada soliq va soliqqa to rtishning eng m uhim masalalari:
funksiyalari,
um um davlat soliqlari, m ahalliy soliqlar va yig'im lar h am da
xorijiy m am lakatlam ing soliq tizim i kabilar yoritilgan.
Q o 'llan m a oliy o ‘quv yurtlarining bakalavriat talabalariga m o'ljal-
langan. U n d a n am aliyotchilar va m ustaqil o 'rg an u v ch ilar ham foydala-
nishlari m um kin.
Taqrizchilar:
O.ABDULLAYEV - N am an g an D avlat
universiteti
professori;
I.SIR O JID D IN O V - N am an g an m uhandislik-
pedagogika instituti dotsenti.
IS B N 9 7 8 -9 9 4 3 -1 0 -0 4 5 -9
© «Fan va texnologiya* nashriyoti, 2007-y.
1991-yilning 31-avgustida R espublika D avlat m ustaqilligi
deb e ’lon
qilingan o ‘n ikkinchi ch aqiriq Oliy majlis K engashning
navbatdan tashqari
oltin ch i sessiyasida. « 0 ‘zbekiston R espublikasining davlat m ustaqilligi asos-
lari haqida»gi Q o n u n h am qabul qilingan edi. U shbu Q o nunning 12-m od-
dasida: «O 'zbekiston R espublikasi m ustaqil m oliya va kredit siyosatini
am alga oshiradi. R espublika hud u d id a undiriladigan soliq va y ig'im lar O 'z
bekiston R espublikasining davlat byudjeti va m ahalliy budjetlaiga tushadi»,
deb belgilab q o 'yilgan edi.
O 'zbekiston budjetining darom adlari b o zo r
iqtisodiyotiga ega b archa
m am lakatlar singari hozirgi vaqtda asosan soliqlar orqali ta ’m inlanadi.
Shuni t a ’kidlash lozim ki, O 'zbekiston R espublikasining Soliq kodeksi
va soliq qonunchiligining shakllanganligi soliq idoralari
faoliyatini tashkil
etilgani, soliq to'lovchilari bilan ish olib borishning sam aradorligi O 'z b e-
kistonda g 'oyat m uhim soliqlam ing byudjetga to 'la hajm da va belgilangan
m u d d atlard a to 'la sh n i t a ’m inlashning uddasidan chiqishga im kon berm oq-
da.
Iqtisodiyotni erkinlashtirish va islohotlam i
chuqurlashtirish davlatning
soliq siyosati bilan cham barchas bog'liqdir. H ozirgi k unda soliqlam i
c h u q u r o ‘rganish va u la m i shakllantirish m aqsadida b ir q ato r olim larim iz
to m o n id a n
darsliklar, q o 'lla n m ala r va ilm iy m aq o lalar yozilishi soliq va
soliqqa to rtishni takom illashtirish u ch u n m u h im ilm iy negiz b o 'lib xizm at
qiladi.
U shbu o 'q u v q o 'lla n m a biz O 'zbekiston
Respublikasidagi soliq va
soliqqa to rtish tizim ini yoritishni to 'rtta qism ga ajratdik.
Birinchi qisra soliq nazariyasi b o 'lib , u n d a soliqlam ing iqtisodiy m o
hiyati, funksiyalari, soliq solish tizim i, soliq siyosati
va iqtisodiyotni bar-
qarorlashtirishdagi soliqlam ing roli ko'rsatilgan.
