|
ishonchli himoya qilishni ta’minlashi lozim
Pdf ko'rish
|
| bet | 132/243 | | Sana | 27.11.2023 | | Hajmi | 6,82 Mb. | | #106679 |
Bog'liq Huquqiy informatika (Abdujabbor Muhammadiyev)ishonchli himoya qilishni ta’minlashi lozim;
— algoritm himoyani dasturda ham, apparatda ham amalga
oshirish imkonini berishi, bunda kalit uzunligining o'zgarishi shifr
lash axboroti sifatining yomonlashuviga olib kelmasligi kerak.
Simmetrik kriptografik tizimlar. Simmetrik shifrlash algoritmlari
bu shunday shifrlash algoritmlariki, ularda shifrlash va shifrdan
chiqarish uchun ayni bir kalitdan foydalaniladi yoki shifrdan chiqar
ish kaliti shifrlash kalitidan oson yasalishi mumkin. (Shifrlash -
o'zgartirish jarayoni: asosiy matn (u ochiq matn deb ham ataladi)
shifrlangan matnga aylantiriladi, shifrdan chiqarish - shifrlashga
teskari jarayon. Kalit yordamida shifrlangan matn asosiy matnga
aylantiriladi.)
Simmetrik kriptografik tizimlarda mavjud kriptografik usullar rang-
barangligini quyidagi o'zgartirish turlariga bog'lash mumkin:
www.ziyouz.com kutubxonasi
— o'rin almashtirish;
— joyini o'zgartirish;
— analitik o'zgartirish;
— murakkab o'zgartirish.
Murakkab o'zgartirish - shifrlanayotgan matn qismiga (blokiga)
nisbatan qo'llaniladigan asosiy o'zgartirish usullarining muayyan
ketma-ketligi. Murakkab o'zgartirish amaliyotda «sof» o'zgartirishning
muayyan turlariga qaraganda ko'proq uchraydi, chunki u axborot
ni ancha ishonchli himoya qilish imkonini beradi.
Ochiq kalitli tizimlar. Ochiq kalitli tizimlarda ikkita kalit — ochiq
va yopiq kalitlar qo'llaniladi. Ular bir-biri bilan matematik bog'liq.
Axborot ochiq kalit yordamida shifrlanadi va faqat ma’lumotni
oluvchiga ma’ium bo'lgan yopiq kalit yordamida shifrdan chiqari-
ladi.
Kriptografik tizimlar qanchalik murakkab va ishonchli bo'lmasin,
|
| |
