|
matnlari anchagina murakkab. Ular yuz minglab, ba’zan millionlab
Pdf ko'rish
|
| bet | 203/243 | | Sana | 27.11.2023 | | Hajmi | 6,82 Mb. | | #106679 |
Bog'liq Huquqiy informatika (Abdujabbor Muhammadiyev)matnlari anchagina murakkab. Ular yuz minglab, ba’zan millionlab
komandalardan iborat. Shu boisdan bir necha o'nlab komandalar
ichida «troya oti», agar unga nisbatan shubha tug'ilmasa, bilin-
masligi, topilmasligi ham mumkin. Biroq ekspertlar - dasturchiiar
uni topishi uchun ko‘p vaqt: bir qancha kunlar, haftalar kerak
bo'ladi.
Masalan: Amerikalik bir dasturchi tomonidan «troya oti»dan
foydalanishga oid qiziq hodisa yuz bergan. U o‘zi ishlagan firma-
ning kompyuteri dasturiga pul hisoblab ajratadigan komandalarni
emas, balki hisobot uchun muayyan tushumlami bosmaga chiqa-
ruvchi komandalarni kiritgan. Bu summalar maxsus tarzda belgi-
langan bo'lib, faqat tizimdagina «mavjud» bo'lgan. U blankalarni
o'g'irlab, o'zining maxfiy belgisini ko'rsatib, bu pullarni olgan.
Tegishli operatsiyalar esa, ilgarigidek bosib chiqarilmagan va
taftish qilinishi ham mumkin bo'lmagan.
«Troya oti» ning yana bir shakli ma’lum bo'lib, uning o'ziga
xos xususiyati shundan iboratki, dasturning oddiygina bo'lib
ko'ringan qismi bevosita operatsiyalami amalga oshiruvchi dastur-
larga emas, balki ularni shakllantiruvchi va keyinchalik ularni
yo'qatuvchi dasturlar ichiga kiritiladi. Bunday holda dasturchi
dasturlarni emas, baiki ushbu dasturlami shakllantiruvchi ikkilam-
chi komandalarni izlashi kerak, bu esa, tabiiyki, qidirishni qiyin-
lashtiradi. Ushbu g'oyani rivojlantirib, boshqa komandalami
shakllantiruvchi komandalarni tasawur etish va shu tarzda chek-
siz holda, nihoyat, «troya oti» shakllanguniga qadar davom etti-
rish mumkin.
Kompyuter jinoyatlari tarixiga murojaat etamiz. Bunda, xusu-
san, AQSH bosh o'rinni egallab kelmoqda, chunki ayni shu
www.ziyouz.com kutubxonasi
|
| |
