|
Yoqilg’i-energetika balansi
|
| bet | 10/123 | | Sana | 13.05.2024 | | Hajmi | 1,26 Mb. | | #229021 |
Bog'liq Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti abdurahim ortiqov, musa0001Yoqilg’i-energetika balansi (YoEB) - bu turli xildagi yoqilg’ini qazib
chiqarish va elektroenergiyani ishlab chiqarish (kirim) hamda ularni iqtisodiyotda ishlatish (chiqim) o‘rtasidagi nisbatdir. YoEB ni hisob chiqish uchun, har xil issiqlik chiqarish qobiliyatiga ega bo‘lgan turli xildagi yoqilg‘i shartli yoqilg‘iga o‘tkaziladi, ya’ni ularning 1 kg ni yonishi 7000 kkal ga teng.
O’zbekiston Respublikasida gidroenergetika resurslari salohiyati va ulardan foydalanish
Respublikaning daryolari oqimining nazariy gidroenergetik umumiy saloxiyati 88,5 mlrd.kVt s ni tashkil etadi, shundan texnik gidroenergetik umumiy saloxiyati esa 21,09 mlrd. kVts.ni tashkil etadi.
Xozirgi paytda gidroenergetikaning texnik saloxiyatining 25 foiz (yiliga 5,5-6 mlrd.kVts. ) miqdordan foydalanilmoqda.
Iqtisodiyotda yoqilg‘i-energetika siyosati alohida ahamiyatga ega:
Birinchidan, bu mamlakatning geografik joylashuvi va iqlim sharoitlari bilan bog‘liq bo‘lib, ular yil davomida to‘xtovsiz issiqlik va yorug‘lik bilan ta’minlashni talab qiladi;
Ikkinchidan, energetika eng muhim infratuzilma tizimlari va ob’ektlarini (transport, aloqa, maishiy xizmat), shuningdek iqtisodiyot bazali tarmoqlari (xom ashyo resurslarini qazib chiqarish, og‘ir va mudofaa sanoati, mashinasozlik) faoliyatini ta’minlash uchun zarur;
Uchinchidan, yoqilg‘i-energetika majmuining mahsulotlari eksport predmeti hisoblanib, undan tushadigan daromad davlat budjetiga soliq tushumlarining muhim qismini tashkil etadi.
Sanoat taraqqiyotida yoqilg‘i — energetika majmuasining o‘rni alohida. Uning tarkibiga energetika, neft va neftni qayta ishlash, gaz va gaz kondensati, ko‘mir qazib olish va boshqa bir qator kichik sohalar kiradi. Bu majmua sanoat ishlab chiqarishining % qismini tashkil etadi.
O‘zbekiston Respublikasi jahonda gaz ishlab chiqaruvchi 10 ta mamlakatdan
biridir.
Energetika tarmog‘i respublika iqtisodiyotning negizi, iqtisodiyot va fan-texnika taraqkiyotining mustahkam poydevori hisoblanadi.
jadval
|
| |
